М.Мақатаевтың «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы

Уақыты: 27.02.2018ж.

Сынып: 8 «Ә»

Пәні: әдебиет

Сабақтың тақырыбы:

Поэманың тақырыбы, идеясы,сюжеті, композициясы (М.Мақатаевтың «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы бойынша, 2-сабақ)

Жалпы мақсаттар:

1. Поэманың сюжеті мен композициясына талдау жасау арқылы тақырыбын ашып, идеясын түсіну. Қоршаған орта заңдылықтарына қарсы келмеу қажеттігін ұғыну. Ізгілікке, адамгершілікке, ананы сыйлауға, қоршаған ортаны қорғай білуге үйрену.

2.Өз ойын дұрыс тұжырымдауға, дәлелмен жеткізе білуге, еркін сөйлеуге дағдылану, сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамыту. Проблемалық сұрақтарға ауызша, жазбаша ойтолғау түрінде жауап бере алу.

3.Шығарма кейіпкерлеріне мінездеме беріп, өз бағасын жүйелі, сауатты айта алу. Туындыдағы көркем сөз қолданыстарын есте сақтап, сөздік қорына қосып, сөйлеу барысында қолдана білу.

Әдіс-тәсілдер:

Кіріспе:Сұрақ-жауап;

Тұсаукесер:Топтық жұмыс;

СТО( қызығушылықты ояту);

Қар кесегі әдісі;

Көрнекіліктер:интерактивті тақта,ақынның суретті,кітаптары.

Түрі:аралас сабақ.

Негізгі бөлім:

СТО(мағынаны тану, дискуссиялық карта);

Пікіралмасу;

Үш атаулы сұрақ;

Талқылау;

АКТ;

Қорытынды:

СТО( «Автор орындығы»);

Бағалау;

Рефлексия.Смайлк әдісі.

Оқыту нәтижелері:

-поэманың тақырыбы мен идеясын талдай алады;

-сюжеті мен композициясын сақтай отырып, жоспарлай алуға үйренеді;

-өз ойын еркін жеткізуге, дәлелдеуге, сын тұрғысынан ойлауға дағдыланады;

-қоршаған ортаны қорғай білуге, адамгершілікке тәрбиеленеді.

Дереккөздер:

Эпиграф: «Мұқағалидай ақыны бар халық – бақытты халық» /Фариза Оңғарсынова/.

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

7 минут

Амандасу. Түгелдеу.

Сабақтың мақсатымен, міндеттерімен таныстыру.

Мұқағали Мақатаев туралы үй тапсырманы оқушылардан сұрақ қою арқылы сұраймын.Оқушыларды үш топқа бөлемін .(қызыл,сары,көк түс арқылы бөлемін,әр түсте ана,аққу,табиғат туралы мақал-мәтел құрастырады).Әр топтын, топ басшысы болады.Топ басшысы әр баланы бағалайды ұпаймен

1.Мұқағали Мақатаев кім? (ақын.драматург,сатирк,публицист,жазушы,аудармашы,ұстаз,журналист ).

2.Мұқағалидың азан шақырып қойған аты кім? - Мұқаметқали
3. Мұқағалидың әкесінің ,анасының,әжесінің,атасының аттары? – Сүлеймен,Нариман,Тиын,Мақатай.
4. Ақын қай жылы,қай жерді дүниеге келді?- 1931ж. 9 ақпан
Алматы облысы, Нарынқол ауданы, Қарасаз ауылы
5. Ақын қай жастан бастап өлең жаза бастады?-10-11жас.

6.Мәскеудегі әдебиет және өнер институтында қай жылдары оқиды7-1973-1974 ж.

7. Мұқағалидың «Фариза қыз» өлеңі кімге арналған?Фариза Оңғарсыноваға.
8. Жазушылар одоғына қай жылы мүшелікке қабылданды-1970 ж.

9. Мұқағалидың ұлдарының аты кім? – Айбар, Жұлдыз

10. Ақынның жарының аты – Лашын Әзімжанова.

11. 1952-1962 жылдары Қарасаз мектептебінде қай пәннен сабақ берді?Орыс тілі

12. ҚазМУ-дың филология факультетінде қай жылы оқиды?-1948-1949жж

13. Мұқағалидың қандай әндерін білесіңдер? – «Саржайлау», «Бақыт іздеп», «Есіңе мені алғайсың».

14.М.Мақатаевтың

15.Балажан ақынның қабырғасын қайыстырған қай қызының қазасы?-Майгүл (1951 жылы дүниеге келген,1961ж.Алматы қаласында көлік апатынан қаза табады).

Амандасу.Кезекші жауабы.

Сұрақ-жауапқа қатысып, ұпай жинау.

Тұсаукесер

3 мин

І. Қызығушылықты ояту.

Балалар сендерді неге «Ана», «Аққу», «Табиғат»деп үш топқа бөлдім?(оқушылардың жауабы).

1 топқа «Ана»туралы мақал-мәтел

2 топқа «Аққу»туралы мақал-мәтел

3 топқа «Табиғат»туралы мақал-мәтел айту

Жауап беру. Белсенділік таныту.

Негізгі бөлім

10 мин

5 мин

5 мин

2 мин

ІІ. Мағынаны тану.

1-тапсырма.

«Табиғат» тобы.Кесте бойынша мазмұндық жоспар құру.

«Ана» тобы.Поэманың композициялық жоспарын құру.

«Аққу» тобы.Шығарма кейіпкерлеріне мінездеме.

2-тапсырма/үш атаулы сұрақ/.

«Ана» тобы. Ана кім?

«Аққу» тобы.Аққу қандай?

«Табиғат» тобы. Табиғат қалай суреттеледі?

Жауабы.

1-топ. Ана
ғазиз – ана
жаралы аққу секілді
бейне бір адасқан жан
орамалды ұрғашы
қарақшыдай
қарабет
балам
келіні
байғұс әйел
көргенсіз
адуынды жан екен алған жары
ошақ қасы, отбасы
пақыр

2-топ.

Аққулар –ақ мүсін, айдынның еркелері, жаны сұлу ақ еркем, ары сұлу, ерке құстар, сыңар қанат сынық құс, қасиетті аққулар, жаралы аққу, адамға бола туған,айдын көлдің иесі.

3-топ. Поэманың алғашқы шумақтары.

3-тапсырма./Талқылау сұрақтары/

-Ана неге аққуды атпақ болды, неге зұлымдыққа барды?

-Бұл шешімге келу оңайға түсті ме?

-Ақын поэмасына арқау болған негізгі тақырып не?

«Ана» тобы. Махаббат

«Аққу» тобы. Тағдыр

«Табиғат» тобы. Экология

4-тапсырма.

Дискуссиялық карта/иә, жоқ/

Ананың аққуды атуы дұрыс па?

Тапсырманы орындау.

Белсенділік таныту.

Топта бірлесе жұмыс жасау.

Көшбасшылық таныту.

Қорытынды

5 минут

2 мин

ІІІ. Толғаныс

«Егер мен автор болсам...» оқиғаны қалай аяқтар едің?

Сабақты қорытындылау.

Мұғалім сөзі: Балалар, адам – табиғат перзенті. Дүниеде екі ана бар: бірі – тіршіліктің анасы табиғат анасы, екіншісі адам анасы. Екеуі де мейірімді. Осы екі анаға да қаталдық көрсетуге, жанын жаралауға болмайды.

Оқушылар рефлексиясы. Сыныптағы бүгінгі жұлдыз оқушыны жаз және сабақ бойынша рефлексия.

Толғану. Рефлексия жазу.

Бағалау

1мин

Бағалау парағы, топтық бағалау, критерий бойынша бағалау.

Жиынтық бағалау.

Үйге

1 мин

Қалаған 2 тапсырманы орындау.

«Жетімкөл аққулары» - эссе жазу.

«Ақын және аққу» тақырыбына өлең жазу.

Поэмадан өзіңе ұнаған шумағын жаттау.

Поэма бойынша сурет салу.

Қалаған 2 тапсырмасын орындайды.