Тәжірибелік сабақ: №4
САБАҚ: «Нарықты
зерттеу»
Нарықты талдаудың маңызды
кезеңдері
Нарықты талдауды неден бастау
керек? Маркетинг менеджері нарықты шолуды құрастырған сайын, келесі
8 кезеңді жүйелі түрде аяқтауы керек:
Нарықты талдау
кезеңдері
|
Нарықты зерттеу кезеңінің
сипаттамасы
|
1
кезең
|
Нарықты талдаудың мақсаттары мен негізгі
міндеттерін анықтаңыз
|
2
кезең
|
Нарықты маркетингтік талдаудың дәйекті жоспарын
жасаңыз
|
3
кезең
|
Нарықты талдау үшін мүмкін мерзімдер мен
максималды бюджетті анықтаңыз
|
4
кезең
|
Нарықты талдау әдістері мен нарықтық ақпаратты
алу көздерін анықтаңыз
|
5
кезең
|
Тауарлар немесе қызметтер нарығына қажетті
маркетингтік зерттеулер жүргізу
|
6
кезең
|
Жиналған барлық мәліметтерге визуалды талдау
жасаңыз
|
7
кезең
|
Нарықты талдаудың жиынтық есебін
құрастырыңыз
|
8
кезең
|
Қажет болса, өткізілген маркетингтік талдау
туралы презентация дайындаңыз
|
Сізге нарықтың қандай талдауы
қажет?
Маркетингтік талдаудың және нарықты зерттеудің
көптеген түрлері бар. Талдауды бастамас бұрын, мақсатты нарықты
зерттеу мақсаттарын анықтаңыз. Нені білгіңіз
келеді?
Талдау
пәні
|
Мақсатты
сипаттау
|
Нарық құрылымы
|
Сыйымдылық пен нарықтық жағдайды талдау, нарықтық
үрдістерді бағалау
|
Компания өнімі
|
Нарықтың дамуын және компания тауарларының
сегменттегі нарықтық үлесін талдау
|
Мақсатты сегмент
|
Мақсатты нарықты таңдау мақсатында нарық
сегменттерінің тартымдылығын талдау
|
Тұтынушы
|
Нарықтық сұранысты талдау және нарықтың негізгі
қажеттіліктерін талдау, мінез-құлықты, мақсатты аудиторияның өнімге
деген қажеттіліктерін егжей-тегжейлі
зерттеу
|
Бағалары
|
Бәсекелестердің бағаларын, саланың қазіргі
құрылымын талдау
|
Бәсекелестер
|
Өнімнің бәсекелестік артықшылықтарын талдау және
компанияның әлсіз жақтарын анықтау мақсатында бәсекеге қабілетті
нарықты талдау
|
Нарықты талдаудың қысқаша
жоспары
Кейде кез-келген сегмент үшін
қысқа бөлім дайындау, нарықтың даму дәрежесі мен нарықтың жалпы
жағдайын бағалау қажет болған кезде жағдайлар туындайды. Бұл
жағдайда нарықты жан-жақты маркетингтік зерттеу жүргізудің қажеті
жоқ, бірақ келесі сұрақтарға жауап алу
жеткілікті:
Талдау
кезеңі
|
Сипаттамасы
|
1
кезең
|
Нарық көлемін (немесе нарық көлемін), нарықтың
өсу динамикасын және өткізу әлеуетін
анықтаңыз.
|
2
кезең
|
Нарықтағы негізгі ойыншыларды анықтаңыз және әр
ойыншыға қысқаша бәсекелестік талдау жасаңыз (ассортимент, бағалар,
байланыс, сату нүктелері, өнім сапасы). Ойыншылардың бәсекелестік
артықшылықтарын және нарық тұтынушысына негізгі хабарламаны
анықтаңыз, ойыншылардың имидждік сипаттамаларын
сипаттаңыз.
|
3
кезең
|
Нарыққа талдау жасаңыз және өнімнің негізгі
сегменттеріне назар аударыңыз. Олардың мөлшерін, өсу динамикасын
және әлеуетін бағалаңыз.
|
4
кезең
|
Нарықта тауарларды өткізу орындары мен әдістеріне
талдау жасау.
|
5
кезең
|
Тауарларды нарықта жылжыту әдістеріне
салыстырмалы талдау жүргізу.
|
6
кезең
|
Нарықтағы бағаның деңгейін бағалаңыз, нарықтың
барлық ойыншыларын баға сегменттері бойынша бөліңіз және баға
құрылымын анықтаңыз (өзіндік құн, маржа, жарнама шығындары,
пайда).
|
7
кезең
|
Клиенттердің нарықтық өнімдерге
қанағаттанушылығын бағалаңыз. Тауарды бірінші және қайталап сатып
алуға әсер ететін негізгі факторларды анықтаңыз. Еркін нарықтық
тауашаларды тізімдеңіз.
|
8
кезең
|
Нарықтың даму тенденциясын 3-5 жыл бұрын
бағалаңыз
|
Тауар нарықтарын алғашқы және
қайталама зерттеу
Сіз жинай алатын нарықтық ақпараттың 2 түрі
бар: бастапқы және қайталама мәліметтер. Бастапқы деректер - бұл
тікелей нарықты зерттеу барысында компания тікелей жинайтын нарық
туралы алғашқы ақпарат. Қосымша мәліметтер нарықта бұрыннан бар
және оны біреу жинайды, сонымен қатар жиі өңделеді және
талданады.
Нарықты кез келген талдау ол туралы қолда бар
екінші ақпаратты зерттеуден басталуы
керек. Мүмкін зерттеу
компаниялары, мемлекеттік статистикалық агенттіктер сіздің талдау
жоспарыңыздағы сұрақтарға жауап беру үшін ақпарат жинап үлгерген
шығар. Егер солай болса, онда сіз зерттеуге уақыт пен бюджетті
айтарлықтай үнемдейсіз.
Тақырып бойынша бақылау
сұрақтары:
-
Нарықты талдаудың маңызды
кезеңдері
-
Сізге нарықтың қандай талдауы
қажет?
-
Нарықты талдаудың қысқаша
жоспары
-
Тауар нарықтарын алғашқы және қайталама
зерттеу
Пайдаланылған ақапарат
көзі:
https://atameken.kz/
Тапсырма
№1
Стартабыңыз үшін нарықты
зерттеңіз.
Талдау
пәні
|
Жауабыңыз
|
|
|
Нарық құрылымы
|
?
|
|
|
Компания өнімі
|
?
|
|
|
Мақсатты сегмент
|
?
|
|
|
Тұтынушы
|
?
|
|
|
Бағалары
|
?
|
|
|
Бәсекелестер
|
?
|
Тапсырма
№2
Стартабыңыздың бойынша
мақсатты аудиторияңыз кім болады, ерекшеліктеріне байланысты
топтасытырып диаграмма түрінде жауабын
беріңіз.
Тапсырма
№3
“Синквейн” стратегиясын
қолданып, тапсырманы орындаңыз.
Стратегия
«Синквейн»
|
Жауап:
|
|
|
|
Нарық
|
1 зат
есім
|
|
|
|
|
Нарық
|
2 сын
есім
|
|
|
|
|
Нарық
|
3
етістік
|
|
|
|
|
Нарық
|
4-сөзден ғана құралған
анықтамасы
|
|
|
|
|
Нарық
|
Синоним
сөз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тұтынушы
|
1 зат
есім
|
|
|
|
|
Тұтынушы
|
2 сын
есім
|
|
|
|
|
Тұтынушы
|
3
етістік
|
|
|
|
|
Тұтынушы
|
4-сөзден ғана құралған
анықтамасы
|
|
|
|
|
Тұтынушы
|
Синоним
сөз
|
|