Органы государственный власти

Күні/Дата/ Date «Бекітемін»

_________________ Директордың ОІЖ орынбасары

___ М.Сисенгалиева

Пән/Предмет/Subject Қоғамтану
Топ/Группа/ Group № 125К

Сабақ жоспары/ План урока/ Plan of the lesson

Сабақтың тақырыбы: "ҚР мемлекеттік билік органдары»

Тема урока: «Органы государственной власти в РК»

Theme of the lesson: "The bodies of state power in the Republic of Kazakhstan»

Сабақтың мақсаты: Цели урока:

 определить место и роль главы государства в системе органов государственной власти РК; дать определение понятиям парламент, государственная власть, маслихат.

Сабақтың түрі: Изучение нового материала

Сабақтың әдісі: словесный; проблемно поисковый; самостоятельная работа; наглядный; практический;.

Сабақтың көрнекілігі: презентация, доска, учебник, раб.тетрадь,разд.мат.

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы/ Ход занятия/Procedure of the lesson

І. Ұйымдастыру бөлімі: студенттермен амандасу, түгендеу

Организационный момент

ІІ. Үй тапсырмасы сұрау:

Опрос домашнего задания:

Аctivity 1.

Метод «Горячий стул». Составьте по 1 вопросу по теме

«Структура населения по полу и возрасту»

Ученик на «Горячем стуле» отвечает на вопросы.

-В какой области РК самое молодое население? (Мангистауская)

-В какой области - самое старое?(Северо-Казахстанская)

- Какой возраст преобладает во всем населении страны? (взрослый от15-64лет)

- Как называется доля пожилых людей во всем населении страны? (коэффициент старения)

- В какой области РК соотношение мужчин и женщин равное?(Кызылординская)

- Что влияет на численность населения?(демографическая политика, миграция, война)

- В нашей стране кого больше – женщин или мужчин? (женщин 52%, в младшем возрасте –мужчин)

- Есть ли в РК женщины Акимы? (нет) Жетоны за правильный ответ.

ОЦЕНИВАНИЕ. Формативное (словесная похвала, «фейерверк»), суммативное.

Актуализация знаний.

Вызов. На слайде презентации изображения людей различных профессий.

Скажите, с экономической точки зрения, для страны, как будут называться все эти представители различных профессий? Учащие предлагают варианты ответов.

Осмысление

На слайде – предложение ТРУДОВЫЕ РЕСУРСЫ – это часть населения, способная работать в экономике.

Трудовые ресурсы составляет население в возрасте от 16-62 лет. В нашей стране нижняя граница трудоспособного возраста – 16 лет.

Верхняя граница – 63 года, для мужчин, 58 лет, для женщин. Можно ли работать 15-летним гражданам РК? Трудовой Кодекс РК позволяет им работать в исключительных случаях и с разрешения родителей.

Метод «Корзина идей». Трудовые ресурсы составляют ЭКОНОМИЧЕСКИ АКТИВНОЕ НАСЕЛЕНИЕ и ЭКОНОМИЧЕСКИ НЕАКТИВНОЕ НАСЕЛЕНИЕ.

Предположите, какие представители населения страны могут входить в первую группу, а какие во вторую?

ЭАН – работающие или ищущие работу, самозанятые

ЭНН – не работающие и не ищущие работу, учащиеся, студенты, дети, домохозяйки, пенсионеры.

Вопросы. В какую группу относятся безработные? В ЭАН (если безработица временное явление в их жизни).

В какую группу – работающие пенсионеры? (ЭАН).

Инвалиды? (не включаются вообще в состав трудовых ресурсов).

Проанализируйте таблицу 5 ученика на стр.96. Определите, как распределено на территории РК ЭАН? Равномерно? (Нет, сосредоточено на Юге и Севере)

Задание.

Рассчитайте уровень безработицы для центральных районов РК по формуле

Уб=Б (число безработных):ЭАН (экономически активное население)х 100% (%)

Уб= 40:740х100=5,4%

Безработные в РК составляют 5% от всего ЭАН. (850 тыс чел)

ЭАН предлагает свою рабочую силу на РЫНКЕ ТРУДА.

Рынок труда – сфера формирования спроса на рабочую силу и ее предложения.

Если:

число рабочих мест (спрос) = предложению (ЭАН) –на рынке труда равновесие

спрос больше предложения – дефицит (нехватка) рабочей силы

спрос меньше предложения – безработица.

ІІІ. Өткен білімдерін бекіту: (активити үш тілде): Активизация предыдущих знаний: (активити на трех языках)

Аctivity 2

Труд Еңбек labour

Рынок Нарық market

Спрос сұраныс demand

Синквейн – это не простое стихотворение, а стихотворение, написанное по следующим правилам:

1 строка – одно существительное, выражающее главную тему cинквейна.

2 строка – два прилагательных, выражающих главную мысль.

3 строка – три глагола, описывающие действия в рамках темы.

4 строка – фраза, несущая определенный смысл.

5 строка – заключение в форме существительного (ассоциация с первым словом).

ΙV. Жаңа тақырыпты түсіндіру: Объяснение нового материала:

1. Сабақтын жоспары:
   Понятие государственной власти.

2. Правовой статус Президента РК

3. Порядок формирования и функционирования парламента.

4. Конституционный совет РК

5. Правосудие и судебная власть в РК

6. Местные исполнительные органы

Вводное слово учителя.

Урок начинается с устного опроса на 3 важных вопроса:

1. Понятие, признаки и принципы организации и деятельности органов государственной власти РК;

2. Виды органов государственной власти в РК;

Система органов государственной власти.

Понятийный аппарат:

• Гос.власть –это способ управления обществом, для которого характерна опора на специальный аппарат принуждения.

• Парламент – высший представительный орган, осуществляющий законодательные функции.

• Конституционный Совет - гос. орган призван обеспечивать верховенство Конституции РК на всей территории страны.

• Маслихат - выборный орган местного самоуправления

Обучающиеся делятся по рядам, каждому ряду дано свое задание на составление кластера и его защита как проекта:

1 ряд: дать понятие о гос. власти. Порядок формирования и функционирования парламента.

2 ряд: правовой статус Президента РК. Правительство. Суды и судебная власть.

3 ряд: порядок формирования Конституционного совета РК. Местные исполнительные органы.

Защита кластеров.

Итоги работы записываются в рабочую тетрадь с пометками «надо знать».

• Гос. власть является публичной и суверенной;

• Осуществляется на постоянной основе; обладает монопольным правом;

• Распространяется на всех лиц.

• Гос. власть осущ, госорганы (правит-во, министры, акиматы, агентства, правоохр.органы).

• Президент явялется главой гос-ва, его высшим должностным лицом.

• Избирается совершеннолетними гражданами РК сроком на 5 лет.

• Президентом может быть гражданин по рождению, не моложе 40 лет, свободно владеющий каз.яз. проживающий в РК последние 15 лет.

• Президент не может являться служителем какого-либо культа и должен обладать избирательным правом. Очередные выборы приводятся в первое воскресенье декабря.

• Может вносить в парламент для обсуждения и принятия проекты законов.

• Народ через парламент выражает свою политическую волю.

• Парламент владеет исполнительной властью, утверждает респ.бюджет и отчеты прав-ва.

• Может отклонить или одобрить программу прав-ва.

• Парламент состоит из 2- х палат: Сенат и Мажилис. Мажилис представляет всех граждан РК, депутаты его выбираются на всеобщих выборах.

• Депутаты Сената выбираются на косвенных выборах, часть назначается Президентом.

• Конституционный Совет призван обеспечивать верховенство Конституции РК на всей территории страны;

• Это коллегиальный орган состоящий из 7 членов, председатель и 2 члена Конституционного совета назначаются Президентов РК. По 2 члена назначает сенат и Мажилис. Срок полномочий 6 лет.

• Пожизненными членами Конституционного советы являются по праву экс- президенты республики. Половина обновляется каждые 3 года.
  
  

• Прав-во высший испол.орган;

• Возглавляет систему испол.органов и руков, за из деят-ю.

• Прав-во ответственно перед президентом РК. Оно образуется президентом.

• В состав прав-во входят: премьер- министр, его заместители, министры и иные должностные лица рес-ки.

• Премьер- министр назначается президентом с согласия парламента. Члены прав-ва не должны занимать иные должности и опаливаемые, кроме преподавательской, научной, творческой должностей, нельзя осущ-ть предпринимательскую должность.

Правосудие осущ-ся только судом.

• Судебная власть осущ-ся посредством граж-го, угол-го судопроизводства.

• Основная задача суд.власти – разрешение конфликтов и споров, возникающих в общественной и гос-й жизни.

• Верховный суд явл-ся высшим судебным органом по гражданским. Уголовным и иным делам, осущ-т надзор за деятельностью судов.

• Бывают и специализированные суды: военный, финансовый, экономический, административный, ИДН.

• Суд.влатсь осущ-т постоянные суды.

• Председатель и судьи Верховного суда РК избираются сенатом по представлению Президента РК.

• Судьями могут быть граждане РК, достигши е 25 лет, имеющие высшее юридическое образование, стаж работы по юрид.профессии не менее 2 лет и сдавшие квалификационный экзамен.

• Лица впервые вступившие на должность судьи. Принимает присягу, обязан соблюдать Конституцию РК. И требования судейской этики, противостоять незаконному вмешательству со стороны, соблюдать тайну совещания судей.

• Судьи и члены их семей, имущество находится под защитой государства; не может быть арестован, подвергнут мерам административного принуждения, привлечен к уголовной ответственности без согласия Президента РК на основе заключения Высшего судебного совета.

Маслихат представляет интересы населения и облает правом принимать от его имени решения, действующие на территории и административно- территориальной единицы.

• Акимат обеспечивает проведение общегос-й политики испол.власти. В систему гос.управления входят: акимы областей, районов, городов, аулов, сел, поселков.

• Акимы городов, областей, столиц, назначаются и освобождаются от должности Президентом РК.

• Акимы являются представителями Президента РК и правительства.

ІV. Жаңа тақырыпты бекіту:

Закрепление изученного материала:

3. Кто может стать избран Президентом РК?

4. Какими полномочиями обладает Президент РК?

• Каков основное значение Коснтитуционнго совета?

• Как образуется правительство?

• Что такое парламент?

• Из скольки палат состоит Парламент?

.Аctivity 3.

Мазмұндау

V. Сабақты қорытындылау және рефлексия/Подведение итогов занятия и рефлексия/Conclusion and reflection.

Рефлексия __Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдық?_________________________________

Бағалау / Оценка______________________________________________________________________

VΙ. Үй тапсырмасы/ Домашнее задание/ Hometask

Подготовиться к тестированию.

Пәні мұғалімі: _____________ Ж.Муханбеткалиева

Преподаватель: қолы/роспись

Teacher

Адам – ең жоғарғы құндылық.  Еліміз егемендік алғаннан кейін адамды ең жоғары құндылық ретінде бағалау қалыптаса бастады. Адамның бар құндылығы – оның өмірі. Ол адамның мінезі мен темпераменті, мүддесі, көзқарасы, әдеті, тілегі, мәдениеті, тәрбиелік деңгейі, бір-бірімен өзара қарым-қатынасы, кішіпейілдігі, әдептілігі, жеке басының тазалығы, әсемдігі, сөйлеу мәдениеті т.б.

Адамның өмір сүру барысындағы қолданатын тәсілінде оның түрлі қажеттіліктері, ақыл-ойының қалыптасуы, еркіндік жауапкершілігі, қызметін ұйымдастыруы және болжамы анықталады. Оның іс-әрекеті және сол арқылы адамның қалыптасуы мен дамуы өз шешімін табады. Адам- дүниені өзгертуші күш.

Орыс жазушысы  К. Г. Паустовский: «Адам ақылды, кішіпейіл, әділ, батыл да қайырымды болуға тиіс. Тек сонда ғана оның осынау Адам деген мәртебелі атпен аталуға құқы болады»;

Куба жазушысы, саяси қайраткер Х.Марти: «Адам бола білу – ең қиын мамандық» - деп жазған. Ең ұлы жеңіс- өзіңді-өзің жеңу. Өзіне-өзі ие бола білген адам ғана барша жұрттан мықты.

Адамның адамгершілік қасиеті. Адамзат тарихында адамгершілікке байланысты пайда болған категорияларға мыналар жатады: жомарттық, батырлық, ерлік, әділдік, қарапайымдылық, кішіпейілділік, адалдық, шыншылдық, ұяттылық, ар мен намыс, тағы басқалары. Сондай-ақ адамзаттың, әрбір адамның ішкі рухани адамгершілік дүниесінің негізгі формалары – үміт, сенім және махаббат үнемі даму үстінде болды және солай бола беруге тиіс.

Мораль мен адамгершілік бір-бірімен өзара тікелей байланысады. Мораль жеке адамның қоғамда өмір сүретін, басқалармен үйлесімді қарым-қатынаста бола алатын қабілеті. Мораль – адамдардың ішкі дүниесінің көрінісі, олардың практикалық өмірдегі бейнесін жасайтын іс-әрекеті.

Адамгершілік қасиеттері отбасында, қоршаған ортада, балалар бақшасында, мектепте адамдардың іс-әрекетінің барысында бір-бірімен араласу  нәтижесінде, қоғамдық тәжірибе алуын өмірмен байланыстыру арқылы қалыптасып, дамиды. Халықта: «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» деген мақал бар. Тәлім-тәрбие болмаған жерде адамгершілік қасиет те қалыптаспайды. Адамның адамгершілігі – оның ең жоғарғы қасиеті, былайша айтқанда кісілігі. Арлы адам – ардақты. Арымыз таза болса, тарихымыз да таза. Адамгершілігі мол адам – басқаларға қашан да үлгі-өнеге.

Қарапайымдылық, кішіпейілділік, ақылдылық, парасаттылық сияқты ізгі қасиеттер де әрбір адамға тән болуы керек. Адамның асыл қасиеттерінің бірі- әділдік, адалдық, турашылдық, шыншылдық. Бұл қасиеттер – әрбір адамға тән, жақсы өмір сүрудің алғы шарты. «Өтіріктің балын жалап, тірі жүргенше, - деген болатын Б.Момышұлы, - шындықтың уын ішіп өлген артық».

Адам бойында асыл қасиеттермен қатар, жағымсыз қасиеттер де көптеп кездеседі. Олар жалқаулық, өзімшілдік, күншілдік, сараңдық, пайдакүнемдік, қорқақтық, менмендік, мақтаншақтық, қулық, екіжүзділік, жарамсақтық, қатыгездік, ызақорлық т.б.

Адамның бар құндылығы – оның өмірі.

Өмірді ойламаса, алдына белгілі мақсат қоймаса, сөйтіп оның терең  мазмұнын көрмесе адам өз өмірінің құндылығын түсінбейді, өзінің, басқа адамдардың алдындағы ешқандай да жауапкершілігін сезінбейді. Алкоголь нашақорлық, жыныс бұзақылығы-өмірді текке өткізетін, тұлдыр ететін қасиеттер.

Өмірді тұлдыр ететін әртүрлі әрекеттер несімен сипатталады? Бірінші кезекте, кез-келген жағымсыз әрекеттер арыңды, ұятыңды, ақылыңды тұншықтырады. Ар, ұят, сана, ақыл – адамның жануардан ерекшеленетін ең жоғарғы сапасы.

Қайғы келсе, қарсы тұр, құлай берме,

Қызық келсе, қызықпа, оңғаққа ерме.

Жүрегіңді сүңгі де, түбін көзде

Сонан тапқан – шын асыл, тастай көрме, деп жырлаған данышпан Абай. «Бақыт – әрбір адам ұмтылатын мақсат», деп жазды әл Фараби. Француз жазушысы В.Гюго: «Шын бақытты болу үшін бақытқа ие бола кету жеткіліксіз, оны іспен жеңіп алу қажет», - деген.

Өзінің алдына үлкен мақсат қойып, оны орындауға барлық күшін жұмсай білген адам ғана бақытты бола алады. «Бақыттың мәні – парасаттылықта, - деп жазды әл Фараби, - әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, ол мақсатпен кездейсоқ рақат үшін емес, адамның өз мінез құлқын, іс-әрекетін ерікті түрде өзгертіп, ізгілікке бағыттап отыруында»

Адамның тәртібі мен мәдениеті.

Адам өмірі – көп салалы, әрі көп қырлы. Осыған орай әркімнің өмірін жеңілдету, реніші мен қайғысын тең бөлісу үшін тәрбиелі, саналы, адамгершілікті адамның сол қайғы-мұңға ортақтаса білуі адамның жоғарғы сапасы. Себебі адамның тәртібі: жастардың үлкендерге сәлем беруі, жол беруі, құрдастарды, достарды құттықтауы, көршінің жақсы қылығын мадақтауы, т.б. секілді кәдімгі қарым-қатынастардан тұрады. И.Гете: «Ең алдымен өзіңді-өзің үйрет, сонда сен басқалардан үйренесің» - дейді.

Адам тәртібінің екі түрі болады: сөздік және нақтылы. Сөздік тәртіп – өз ойымызды білдіруіміз, пікіріміз, дәлеліміз. Біздер, кейде ашу үстіндегі шаршаған кезде немесе жиналған халық арасында, жұмыстағы өз сөзімізге онша мән бермейміз. Ал әрбір сөздің мазмұны іс-әрекетіміз бен қимылымыздан бірден-бір кем емес. Швейцар жазушысы Лафатер: «Ақылды болғың келсе, орнымен сұрауға, көңіл қойып тыңдауға, байсалды түрде жауап беруге және басқа ештеңе жоқ кезде сөйлеуді үйрен» - деген. Атақты жазушы Ілияс Есенберлин: «Ауыздан шыққан суық сөз жүрекке жеткенше мұзға айналады» деген екен. Сондықтан орнықты әңгімелесу, сөйлесе білу, сөз арқылы пікірді, ойды жеткізу – адам мәдениетінің бір саласы. Жақсы әңгімелесуші болудың бір ғана тәсілі бар, ол – тыңдай білу. Тыңдауда – алдарыңызға жан салмайтын біртоға адам болсаңыз, ал сөйлесу қажет болғанда – сөздің соңын күтуге тырысу.

Мәдениет  - бүкіл адам баласының өндірістік, қоғамдық, саналылық, эстетикалық, тұлғалық, даралық бітім-болмыстарының жетістігінің жиынтығы. Адам мәдениеті мен оның тәртібінің өзара байланысты болуы табиғи іс.

Мәдениеттілік – жалпы қабылданған ережелерге сәйкес келетін тәртіп. Ол ережелердің өзгеріп отыруы да мүмкін, соған сәйкес тәртіп ережелері де өзгерістерге түседі. Жақсылыққа ұмтылу мен өзін нағыз жақсы жағынан көрсету бір-бірімен үйлеспейді. Адам ақылды, кішіпейіл, әділ, батыл да қайырымды болуға тиіс. Тек сонда ғана оның осынау Адам деген мәртебелі атпен аталуға құқығы болады.

Қоғамда жасанды түрде кішіпейіл болып көрінгісі келетін, жалған жақсылық жасауға тырысатын екі жүзді адамдармен жиі кездесеміз. Олар әдетте адам тағдырына, қайғысына немкетті қарайды, жақсыны көре алмайды. Сенің жетістіктерің мен кемшіліктеріңді көре тұрып, оларды көлгірси жақтайтын немесе тіпті бас изеп құптайтын адамдарға жоламау керек. Ондай адамдар – не жарамсақтар немесе бақытсыздыққа душар болғанда олардың ешқандай көмек күтуге болмайды. Арамза, жарамсақ пен екі жүздіге қарағанда ашық жаудың өзі артық.

Құйрығы – шаян, беті – адам,

Байқамай сенбе құрбыға.

Жылмыңы сыртта, іші-арам,

Кез-келер қайда сорлыға, - деп Абай айтпақшы, мұндай адамдар жақсылыққа жеткізбейді.

Мәдениетті адам өзін-өзі қарапайым, табиғи жағдайда ұстайды, кез-келген жерде бірдей мінез көрсетеді, өзін қоршаған басқа адамдармен қарым-қатынас орнатқанда олардың қызметіне, лауазымына, туысқандық байланысына қарамайды, керісінше олардың кісілігіне, мәдениеттілігіне қарап қарым-қатынас жасайды. Ол өз-өзіне сын көзбен, өз ісіне жауапкершілікпен қарайды, күдіктенеді. Ол: «Мен осылай ойлаймын, мүмкін қателесермін», - деп, өз пікірін өткізуге тырыспай, басқаларды да тыңдайды. Жалпы алғанда өз пікіріне, іс-әрекетіне басқа адамдардың көзқарастарын бағалау, өзіне өзі күдіктілікпен қарау – адам мәдениетінің көрсеткіші.

Тәрбиелі адам және адамдар арасындағы өзара қарым-қатынас.

Тәрбиелі адам өзін көпшілік арасында, қоғамда жақсы ұстайды.

Ескерімді, сыпайы, кешірімді, өнегелі, жақсы мінезді, өзін-өзі дұрыс ұстай алатын адамды тәрбиелі адам дейміз. Сократ: «Адам – құл өзін жеңіл ұстамаған», десе, осы ойды жалғастырып, Сенека: «Бәрінен күшті адам – өзіне-өзі ие болатын адам» депті. Ал орыс жазушысы Л.М. Леонов: «Барлық жеңіс өзіңді-өзің жеңуден басталады», - деп жазған.

Тәрбиелі  әрі мәдениетті адам басалардың арын, намысын, құндылығын түсірмейді. Абай: «Досыңа достық – қарыз іс, дұшпаныңа әділ бол» деп жырлаған екен. Тәрбиелі адамның бір сапасы – өнегелілік, ізгі ниеттілік. Бұл – оның рухани жағынан кемелденгендігінің белгісі, жоғары адамгершілік сапасы.

Тәртіп адамның айнасы десек, одан адамның шынайы бейнесі көрінеді, сөз бен істің бірлігі, өзін қандай да бір жағдайда дұрыс, тәрбиелі ұстай білуі көрінеді. Қазақта: «Жаманнан – жирен, жақсыдан үйрен», деген нақыл сөз бар. Тәрбиесіз адамға тән қасиет мыналар: өзімшілдік, күншілдік, пайдакүнемдік, мақтаншақтық, менмендік, қулық, суайттық, екіжүзділік, мылжыңдық, есерлік.

Адам қоғамның мүшесі, соның ішінде өмір сүреді, одан тыс қала алмайды. Жеке адам қашан да әлсіз. Адамды табиғат жаратқанмен, оны өсіріп, тәрбиелейтін – қоғам. Неміс ақыны И.Бехер: «Адамдар – тек адамдар арасында ғана адам бола алады» - деген. Адам өмірі қатынастар мен өзара қатынастардан тұрады. Тамақ ішу, киіну, уй болу қаншалықты табиғи қажеттілік болса, басқалармен қарым-қатынас та солай болуы керек.

Қарым-қатынастың да өзіндік мәдениеті болады, ол- қарым-қатынасқа қойылатын талап, жалпы азаматтық мәдениетке сәйкестігі. Адам белгілі бір ролді атқармай, адамдармен арадағы қарым-қатынасты іске асыра алмайды. Кәсіби, әлеуметтік, жеке адамдар арасындағы рол біздің қандай ортада екенімізді анықтайды. Адамдармен жақсы қарым-қатынас орнату бедел мен адамгершілікті ажарландыра түседі.

Әдептілік, сыпайыгершілік – моральдық сапа, адамдарға деген құрмет, ал осы сапаны күнделікті тәртіпке айналдыру – адамдар тәртібінің сипаты. Әдептілік, сыпайыгершілік дегеніміз, жалпы алғанда ілтипаттылық, барлық адамдарға тән қайырымдылық қасиеттің сыртқы көрінісі. Ж.Ж. Руссо: «Шынайы сыпайыгершілік адамдарға тілектестікпен қараудан тұрады», - деп жазған. Адамның сыпайыгершілік қасиеті мен әдептілігі күнделікті өмірдің әрқилы сәттерінде өзін-өзі дұрыс ұстауы арқылы байқалады, бағаланады. Әдепті, кішіпейіл болу үшін әрқилы талаптарды да жете білген жөн.

Тіл мен сөз – сөйлеу әрекетін, ойлау әрекетін тудырады. Тіл адамның өмір сүруінің шешуші факторына айналғандықтан, соның арқасында адамдар арасындағы қарым-қатынас пайда болды. Тіл мен сөз әрекет етуді, ойлауды туғызады. Адамдар тіл мен сөз арқылы өз сана сезімін байытып, әлемді және оның мазмұнын түсінеді. Асан қайғы:

Таза мінсіз асыл тас, су түбінде жатады.

Таза мінсіз асыл сөз, ой түбінде жатады.

Су түбінде жатқан тас, жел толқыса шығады.

Ой түбінде жатқан сөз, шер толқытса шығады. – деп жырлаған өз заманында.

Ақылды ой, алғыр сөз – адамның ең жоғарғы қасиеті. Халықта «Ас тұзбен дәмді, ал адамзат салиқалы саналы сөзімен сәнді» - деген нақыл сөз бар. Сөз күн шалмас қараңғы көңілді ашады, жылытады, адам да, зат та тозады, жоғалады, бірақ асыл сөз бен тіл мәңгі жасайды.

Отбасы. Отбасы - адам баласының түп қазығы, алтын ұясы, адам тұрмысын ұйымдастырудың қайнар көзі. «Кемеңгерге де кеңес керек» - демекші халық даналығы отбасы – өмірге адам әкелу, оның қажеттілігін өтеу, өмірге жан-жақты даярлау, яғни әлеуметтендіру, сол сияқты тәрбиенің барлық түріне бағыт берумен айналысатын әлеуметтік институт.

А.С. Макаренко «Отбасы – адам өмірінің тамаша жақтары жүзеге асатын... адамның ең басты шаттығы болып саналатын балалардың өсіп, өмір сүретін орны» деген.

Бүгінгі таңда бүкіл ұлттың ұлттық санасын қалыптастыру қажеттігін түсіндіру. Бүгін тәрбие- тағылымның қай түрі болмасын, тек сол кемел тарихи сананы қалыптастырған күнде ғана мақсатқа жете алады...