Түсінік хат

5-сынып оқушыларына арналған «Парасаттылық және әдеп» курсы "факультативті курсының бұл жұмыс бағдарламасы жалпы білім берудің мемлекеттік стандартының талаптарына сәйкес, Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі департаментінің тапсырмасымен «Педагогика» кафедра-лабораториясының ұйымдастыруымен «Парасаттылық мектебі» авторлық бағдарламасы және Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беру мекемелеріне арналған «Әдеп» таңдау курсы бағдарламасы, құрастырушы А.Қ. Данкенованың бағдарламасы негізінде жасалды.

Курстың функциялары оқушылардың рухани дамуы мен өзін-өзі тануына, әдеп әліпесі мен парасаттылық негіздерімен танысуға бағытталған.

Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері:

Мақсаты:

Оқушылардың әдеп мәдениетінің негізін қалау және концептуалды тұрақты, позитивті бағдарланған және белсенді өмірлік ұстанымды ұстанатын тұлғаның дамуына ықпал ету.

Міндеттері:

* Оқушыларға әдеп мәдениетті дамытудағы, адамдарды тәрбиелеудегі рөлін түсіндіру, оның тұлғааралық қатынастарды ұйымдастырудағы маңыздылығын көрсету;

* Әдеп мен парасаттылықтың, адамның моральдық және қоғамдағы мінез-құлқының арасындағы органикалық байланысты көрсетіңіз;

* Оқушыларды әдеп нормалары мен ережелерімен, әдеп тәртібінің компоненттерімен таныстыру;

* Оқушылардың бойында әлеуметтік қолайлы мінез-құлық және қоғамда барабар өзара іс-қимыл дағдыларын қалыптастыру;

* Оқушылардың жалпы мәдениеті мен ой-өрісін кеңейту, олардың айналасындағыларға құрметпен қарауын қалыптастыру, патриотизм рухын нығайту және басқа ұлттардың әдет-ғұрыптары мен әдет-ғұрыптарын қабылдауда толеранттылық идеясын енгізу;

* Оқушылардың позитивті ойлауын қалыптастыруға ықпал ету;

* Болашақ өзін-өзі табысты жүзеге асыруға көмектесу мақсатында оқушыларға өзін-өзі талдау және үнемі жұмыс жасау дағдыларын үйрету.

Факультативтік курстың жалпы сипаттамасы

Әдеп феномені адамзат өмірінде маңызды орын алады, көбінесе мәдениеттің бет-бейнесін, оның құндылықтарын, сондай-ақ адамның адамгершілік келбетін анықтайды. Әдеп мәдениетімен танысу жас ұрпақтың әлеуметтік бейімделуіне ықпал етеді, жеке өсу мен өзін-өзі жүзеге асырудың негізін қалайды. Қазіргі білім беру этикетті, ең алдымен оның студенттерде жағымды және альтруистік дүниетанымның қалыптасуына ықпал ететін аспектілерін зерттеместен мүмкін емес екені анық.

Бұл бағдарламаның құрылымдық ерекшелігі оқушылардың ересек адамдардың мінез-құлық ережелері туралы тұтас көзқарасын қалыптастыруға және дамытуға ықпал етеді, бұл жасөспірімдерді ересек өмірге бейімдеу мәселесін шешуге көмектеседі. Сабақ барысында оқушылар басқалармен сындарлы қарым-қатынас құру туралы негізгі этикет білімін игере алады.

Оқыту оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін диалогтық және тренингтік принциптерге негізделген.

Жұмыс түрлері: әңгімелесулер, талқылаулар, дәрістер, дидактикалық және рөлдік ойындар, тренингтік жаттығулар, ермексаздағы үлгілеу, шағын-шығармалар мен эссе, күнделік жүргізу; тестілеу, тапсырмалары бар карточкалар, сөздікпен жұмыс. Өзін-өзі бақылауға арналған тесттер оқушыларға материалды білу деңгейін өз бетінше тексеруге және бағалауға мүмкіндік береді. Сабақ барысында дәрістер, әңгімелер мен практикалық тапсырмаларды біріктіру ұсынылады. Дидактикалық құралдарды, бейнематериалдарды пайдалану көзделеді. Мектептен тыс іс – шаралар-түрлі мәдени іс-шараларға бару, оларды кейіннен талқылау қарастырылған.

Базалық оқу жоспарындағы факультативтік курс орнының сипаттамасы:

5-сыныпта-36 сағат, аптасына 1 оқу сағатын қабылдайды.

Күтілетін нәтижелер:

Оқушылардың кең қолданылатын сөйлеу сөздік қорына жеткілікті дәрежеде әдептілік стериотиптерін кіріктіру. Қарым-қатынас жағдаяттарына қарай әдептіліктің қажетті формаларын таңдай білу (кіммен, қайда, қашан, неге айтасын). Тәртіпті мәдениеттің жалпы ережелерін меңгеру.

5- сынып

Аптасына – 1 сағат, жылына – 36 сағат

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

1. https://asu.edu.kz/ сайты. Парасаттылық мектебі.

2. https://bilimdiler.kz/ сайты. Әдеп үйірме сабағының күнтізбелік жоспары. Р.К. Асипова.

3. Ә.Табылдиев. «Тәрбие өрнектері» Алматы «Мектеп» 1989ж

4. Кенжеахметұлы С. Қазақ халқының салт-дәстүрлері. Алматы,2006ж.

5. Халықтық педагогика - даналық мектебі. Аманова Ғ.Алматы,2012ж

6. Григорьева Т.Г., Линская Л.В., Усольцева Т.П. Основы конструктивного общения. Методическое пособие для преподавателей. – Новосибирск: Изд-во Новосиб. Ун-та; М.: Совершенство, 1997

7. Дик Н.Ф. Начальная школа. Премудрости маркиза Этикета, или Уроки вежливости на каждый день. Серия: С нашим классным - жизнь прекрасна! Феникс. 2008

8. Шорыгина Т.А. Вежливые сказки: Этикет для малышей. – М.: Книголюб, 2004.

9. ҚазақстанРеспубликасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы. «Білім туралы» заңы.