Патриоттық тәрбиеге арналған дидактикалық ойындар

Мектеп жасына дейінгі балаларды патриоттық тәрбиелеуге арналған дидактикалық ойындар.

«Отбасы мүшелерінің аты кім» дидактикалық ойыны

Мақсаты: балалардың отбасы мүшелерін нақты атау қабілетін бекіту; есте сақтау қабілетін, үйлесімді сөйлеуді дамыту; отбасына деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу.

Ойын барысы: Балалар шеңберде тұрып, кезек-кезек отбасы мүшелерін атайды. Мысалы: «Мен анам Әлиямен, әкем Ерболмен, ағасы Серікпен бірге тұрамын. Менің Әлима әжем,

Асқар атам және Жақып атам бар»

«Қала бойынша саяхат» дидактикалық ойыны.

Мақсаты: Туған қаламен таныстыру.

Материал: туған қаланың фотосуреттер альбомы.

Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға қаланың көрікті жерлерінің суреттерін көрсетеді, оларды атауды ұсынады

«Кім жоқ» ойыны

Мақсаты: Балаларға отбасы мүшелері туралы түсініктерін кеңейту, Зейінді, мұқият болуын қадағалау.

Ойын барысы: Отбасы туралы картинкалар 1 бірінші сәтте толық отбасы суретін көрсету, содан кейін кезек- кезек бір отбасы мүшесін кеміген түрде картинкаларды көрсетіп «Кім жоқ» сұрағын қойып ойынды жалғастыру.

«Мамандықтар» дидактикалық ойыны

Мақсаты: Балаларды сипаттама бойынша мамандықты тануға үйрету; ересектердің кәсібі туралы білімді жетілдіру; ақылдылықты, зейінді дамыту.

Материал: ересектер мамандықтары бар суреттер, қуыршақтар.

Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға қуыршақтары ересек болуды және мамандық алуды армандайтынын хабарлайды. Тәрбиеші: «олар кім болуды армандайды?- болжаңыз!» Тәрбиеші ересек адамның кәсібін сипаттайды, егер балалар болжаған болса, онда ол осы мамандық туралы сурет салады.

«Барлық мамандықтар маңызды»

дидактикалық ойыны

Мақсаты: Балалардың ересектердің кәсіптері туралы білімдерін бекіту; барлық кәсіптер қажет және маңызды екенін түсінуге жетелеу; есте сақтау, зейін, ойлау қабілетін дамыту.

Материал: ересектердің мамандықтары бар суреттер.

Ойын барысы: Тәрбиеші ересектердің кәсіптерімен суреттерді қарастыруды, мамандықты атауды және оның пайдалылығы туралы айтуды ұсынады. Ойынның соңында тәрбиеші барлық мамандықтар қажет және маңызды екенін қорытындылайды.

«Кімге не істеу керек?» дидактикалық ойыны

Мақсаты: балалардың ересектердің кәсіптері туралы білімдерін жетілдіру; белгілі бір мамандыққа қажетті заттарды табу; есте сақтау қабілетін, тапқырлығын, ойлауын дамыту.

Материал: ересектердің мамандықтары бар үлкен суреттер (дәрігер, аспаз, жүргізуші), осы мамандықтарға қажетті заттары бар шағын карталар.

Ойын барысы: орындықтарда ересектердің кәсіптері бар үлкен суреттер бар, ал кілемшеде осы кәсіптерге қажетті заттар бар карточкалар тұрады. Балаларға еденнен бір карточка алып, суретке Осы затты қажет ететін мамандықты көрсетуі керек.

Балалар неге осы немесе басқа суретке мамандықты көрсеткені немесе таңдағаны туралы түсіндіреді.

2 нұсқа Карточкаларды сәйкестендіреді.

«Мен тұратын үй» дидактикалық ойыны

Мақсаты: балаларда үйді қолайсыз ауа – райынан құтқаратын тұрғын үй ретінде нақты бейнелеуді қалыптастыру; сонымен қатар үй-бұл бір-біріне қамқорлық жасайтын жақын адамдар тұратын жер деген жалпы түсінік.

Материал: терезелер мен есіктерге арналған саңылаулары бар картоннан жасалған қабырғалар, үйдің суреті.

Ойын барысы: үйдің суретін қарастыру - шатыр не үшін қажет? (Қар мен жаңбырдан қорғайды) -қабырғалар не үшін қажет? терезелер? (Қардан, суықтан, жаңбырдан қорғайды) бөліктен тұратын үй жасауды ұсыну: - сіздің үйіңізде кім тұрады?

- Сіздің анаңыздың аты кім (әкесі, әжесі, атасы)?

- Ал сенің бауырың бар ма?

- Олардың аты кім?

- Сіздің үйіңіз қай мекен-жайда орналасқан?

«Отан қорғаушылар» дидактикалық ойыны

Мақсаты: Армия туралы түсінік қалыптастыру, балалардың армиядағы қызметі туралы білімдерін кеңейту, үйрету. Балаларды қаладағы Отан қорғаушылар ескерткішімен таныстыру. Әскери құрмет пен Отан қорғаушы болуға деген ұмтылысты тәрбиелеу.

Ойын барысы:

Сіз бен бізді тыныштықты қорғау үшін армия бар. Онда сарбаздар, офицерлер, генералдар мен адмиралдар қызмет етеді. Олардың барлығы әскери деп аталады. Әскери-өте құрметті мамандық, өйткені олар біздің Отанымыздың қорғаушылары.

Әскери қандай?

Танкистер – танктерде қызмет ететін әскери қызметшілер.

Әскери теңізшілер-әскери кемелерде қызмет етеді.

Зымырандар – зымыран техникасын жақсы біледі.

Әскери ұшқыштар-әскери ұшақтар мен тікұшақтармен ұшады.

Шекарашылар-біздің шекарамызды жаулардан қорғайды.

Зеңбірекшілер-үлкен зеңбіректер мен минометтерді ату. Сүңгуір қайықтар-біздің шекарамызды сүңгуір қайықтарда күзетеді.

Десантшылар-кез-келген жауды залалсыздандыруды біледі, өте жақсы атып, парашютпен секіреді.

«Астана-Отанымыздың астанасы»

Мақсаты: балаларды Елордамыздың көрікті жерлерімен, Астана қаласымен таныстыру.

Материал: Астана қаласының көрікті жерлері бар иллюстрациялар

Ойын барысы: Отанымыздың Астанасы арқылы саяхат түрінде өткізе аласыз, балалар көлікті таңдайды, тәрбиеші аялдамаларда иллюстарциялар қояды, балалар таныс нысандарды атайды.

«Теміртау қаласына саяхат»

Мақсаты: балаларды қаланың көрікті жерлерімен таныстыру, фотода таныс объектілерді тани білу, оларды атай білу, мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеуін дамыту, туған қаласына деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.

Материал: Теміртау қаласының көрікті жерлерімен иллюстрациялар.

Ойын барысы: сіз туған қалаңызға саяхат түрінде өткізе аласыз, балалар көлікті таңдайды, мұғалім аялдамаларда иллюстрациялар қояды, балалар таныс заттарды атайды.

«Ұлттық ыдыс-аяқ»

Мақсаты: балаларды ұлттық ыдыс-аяқпен таныстыру, ұлттық мәдениетке деген қызығушылықты ояту, ою-өрнек элементтері туралы білімдерін бекіту.

Материал: ұлттық ыдыс-аяқтың фотосуреттері бар папка-альбом, өрнегі жоқ ыдыс-аяқ, қазақ ою-өрнегінің ойылған элементтері.

Ойын барысы: ыдыс-аяқ заттарын мемлекеттік тілде атау дұрыс. Ою-өрнекті таңдап, ыдыс-аяқты безендіре білу, ою-өрнек элементтерін дұрыс атай білу.

«Дыбысына қарай ажырат»

Мақсаты: Балалардың ұлттық аспаптар туралы білімдерін жетілдіру.Зейін қойып тыңдау қабілетін, ой – қрісін дамыту.

Ойын барысы: Үнтаспадан әр – түрлі аспаптар ойнаған дыбыстар(музыка, күй) естіледі, балалар қандай аспапта музыка естігенін табу керек.(домбыра, қобыз, сазсырнай, сыбызғы,жетіген, асатаяқ)

«Артығын тап» ойыны

Мақсаты: Балалардың аспаптар туралы түсінігін кеңейту, танымы мен талғамын молайту.

Ойын барысы: Ұлттық аспаптар суретінің ішінен өзге ұлттың аспабын табу,себебін түсіндіру.

«Қуыршаққа ұлттық костюм кигіз»

Мақсаты: Балаларды ұлттық киіммен таныстыру, ұлттық мәдениетке деген қызығушылықты ояту.

Материал: ұлттық киімнің фотосуреттері бар альбом Қалтасы, қуыршақ, қуыршақ үшін кесілген киімдер.

Ойын барысы: киім заттарын мемлекеттік тілде, ағылшын және орыс тілдерінде атау дұрыс . Киімдерді таңдап, қуыршаққа кигізу.

«Әжемнің құрақ көрпешесі»

Мақсаты: Ұлттық құндылықтар, ескі салт дәстүр, қиынды мата туралы түсінік беру, үлгі бойынша геометриялық пішіндерді қолдана отырып көрпеше құрастыра білу.

Материал: Кескін маталар, немесе қағаздан қиылған пішіндер,үлгі.

«Туған қаланың тарихы»

Мақсаты: балалардың туған қаласының тарихы туралы түсініктерін бекіту.

Материалдар: ойын алаңдары (9 дана) қаланың пайда болуынан бастап бүгінгі күнге дейінгі көріністерін бейнелейді; қала тарихының әртүрлі уақыт сегменттеріне жататын жеке ғимараттар мен орындардың суреттері бар карточкалар.

Ойын барысы: 3-9 бала ойнай алады. Жүргізуші ойын алаңдарын таратады және қатысушыларға карталарды көрсетеді. Ойыншылар ойын алаңын уақыт сегментіне сәйкес келетін карталармен толығымен жабуы керек.

«Елтаңбасын құрастыр»

Мақсаты: қаланың елтаңбасы туралы білімді нығайтуға ықпал ету. Кескін суреттерді біріктіріп елтаңбаны құрастыру.

Тәрбиеші кескін карточкаларды араластырып балаларға береді, олардан сурет жинайды.

«Кім біледі, сол болжайды!» дидактикалық ойыны

Мақсаты: Балалардың туған қаласының көрікті жерлері туралы білімдерін бекіту; есте сақтау қабілетін, сөйлеуін дамыту; байқау мен қызығушылықты тәрбиелеу.

Ойын барысы: Бала көзін жұмып, үстелге туған қаласының көрінісі бар бір ашықхат алады, содан кейін орынның өзін атамай-ақ қысқаша сипаттама береді. Қалған балалар туған қаланың орны анықталғанға дейін жетекші сұрақтар қояды. Дұрыс жауап берген бала жетекші болады. Ойын қайталанады. Ойынның басында тәрбиеші өзінің үлгі әңгімесін бере алады.

«Мақал-мәтелді жалғастыру»

Мақсаты: ауызша халық шығармашылығымен таныстыру.

Тәрбиеші мақалды бастайды, балалар оны жалғастырады.

Аймалайтын .............анаң қымбат,
Асқар тауың.........әкең қымбат

Бұлбұл гүлзарын........ сүйеді,
Адал адам Отанын....... сүйеді.

Отан оттан да...... ыстық,
жалыны бар .........шоқтан да ыстық.

«Еліміздің Елтаңбасын біл»

Мақсаты: Балалардың Мемлекеттік Елтаңба туралы білімдерін бекіту; Елтаңбаны басқа елдер елтаңбасы арасынан тануға үйрету; Зейінді, есте сақтауды дамыту;

Жаңа нәрсені үйренуге деген ұмтылысты тәрбиелеу.

Қазақстан Хорватия Узбекистан Россия

«Желбіреген ту»

Мақсаты: Балалардың мемлекеттік ту туралы түсініктерін бекіту; зейінін, есте сақтау қабілетін дамыту; патриотизм сезімін тәрбиелеу.

Жүргізуші үстелге әр түрлі елдердің жалаулары бейнеленген ашықхаттарды орналастырады (онға жуық) және балаларға Қазақстан туын табуға тапсырма береді. Содан кейін тәрбиеші балаларға көздерін жұмып, осы уақытта суреттерді ауыстыруды ұсынады.

Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға Қазақстан Мемлекеттік Туын қарастырып, оның қандай түстерден тұратынын атауды ұсынады. Әрі қарай, балаларға бөлінген суреттер ұсынылады (басқатырғыштар қағидаты бойынша). Балалар Қазақстан туын жинайды.

«Бәйтерек» ойыны

Мақсаты: Балалардың Астана қаласының көрікті жерлері туралы түсінігін қалыптастыру. Түстерді ажыратып топталуға үйрету. Балалардың шапшаңдығын зейінін дамыту.

Ойын барысы: Балалар 3 – 4 топқа бөлініп шеңбер құрады, ортасына жетекші бір бала қолына доп немесе шар алып шығады.Музыка әуенімен шеңбер сыртындағы балалар үлкен шеңбер болып билеп жүреді, ал ортадағы балалар орындарын ауыстырады. 1 – 2 – 3 өз жетекшіңді тауып бәйтерек құрыңдар деген сөзге балалар, өзінің жетекшісін тауып қолдарын жоғары көтеріп бәйтерек жасайды, ортадағы бала добын жоғары көтереді. Жетекші баланың қолындағы доп түрлі – түсті етіп алуға болады.

«Домбыраны сыйла» ойыны

Мақсаты: Балаларға ұлттық аспабы домбыра жайлы мағлұмат беру.Балалардың қызығушылығын, шапшаңдығын, зейінділігін дамытып ойнауға шақыру.

Ойын барысы: Балалардың барлығы үлкен шеңбер болып тұрады.

Дыбысы оның мың сырлы

Бал бұлақтай күмбірлі

Ынта қойсаң рахат – ақ

Ол аспатың бір түрі.

Ол қандай аспап? Домбыра

Жұмбақ жауабын шешкен бала домбыраны қолына алып музыка әуенімен шеңберде тұрған балаға сыйлайды, кезек кезек шапшаңдықпен бір – біріне ұзатады, музыка тоқтаған кезде қай баланың қолында домбыра тоқтайды сол баланың екі жағында тұрған екі балалар арқаларын түйістіріп тұрады да бір, екі ,ұш дегенде шеңберді айналып жүгіреді, бір – біріне қарама – қарсы. Домбыраға кім бірінші келсе сол бала домбыраны алып жеңімпаз болады. Сол бала домбыраны әрі қарай ұзатып ойын жалғастырылады.