ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА МЕН МОНИТОРИНГ ЖҮРГІЗУДІҢ ӘДІСТЕМЕСІ

Автор: Кабиева Гульжанат Жолдыбаевна,

Алтынсарин ауданы білім бөлімінің "Сәбинұр" бөбекжайы

Бүгінгі күні еліміздегі білім беру жүйесі сапалы нәтиже мен оқушының тұлғалық дамуына бағытталған. Осы мақсатта қолданылатын маңызды құралдардың бірі – педагогикалық диагностика мен мониторинг. Бұл – оқу-тәрбие процесінің мазмұны мен сапасын бағалауға, білім алушылардың даму ерекшеліктерін зерттеуге, педагогтің әдістемелік қызметін жетілдіруге мүмкіндік беретін жүйелі әдіснама.

Диагностика – сапалы білімге бастар жол

Педагогикалық диагностика дегеніміз – баланың оқу, танымдық, тұлғалық қабілеттерін, білім мен дағдыларын анықтауға бағытталған әрекет. Бұл үдеріс балалардың жеке даму траекториясын құруға және тәрбие мен оқыту әдістерін дұрыс таңдауға мүмкіндік береді. Ерте жастағы балалармен жұмыс істейтін педагог үшін диагностика әсіресе маңызды. Себебі дәл осы кезеңде баланың негізгі қабілеттері қалыптасып, болашақ тұлғалық дамуының іргетасы қаланады.

Диагностика барысында келесі міндеттер шешіледі:

- Баланың танымдық, сөйлеу, эмоциялық және әлеуметтік дамуын бақылау;
- Жас ерекшеліктеріне сай жеке ерекшеліктерін анықтау;

- Оқыту мен тәрбиелеу процесіне түзету енгізу;

- Ата-аналармен тығыз жұмыс жүргізу үшін мәліметтер ұсыну.

Мониторинг – үздіксіз бақылау жүйесі

Педагогикалық мониторинг – баланың даму динамикасын ұзақ мерзімді бақылау арқылы сапалы талдау жасау. Бұл әдіс нәтижелердің өзгеру бағытын, қай кезеңде қандай жетістікке жеткенін немесе кері кету барысын анықтауға мүмкіндік береді. Бөбекжай жағдайында мониторинг көбіне оқу жылының басында, ортасында және соңында жүргізіледі. Негізгі бақылау нысандары – сөйлеу дамуы, ұсақ моторика, логикалық ойлау, әлеуметтік қарым-қатынас, эмоциялық тұрақтылық.

Мониторинг келесі кезеңдерден тұрады:

1. Мақсат қою – қандай бағыттар бойынша бақылау жүргізілетінін анықтау.
2. Әдістер таңдау – бақылау, әңгімелесу, ойын әдістері, жаттығулар.

3. Деректерді жинау және талдау – әр бала бойынша жеке карта жүргізіледі.
4. Нәтижені интерпретациялау – алынған деректер негізінде қорытынды жасау.

5. Түзету жұмыстары – қажет жағдайда жеке немесе топтық жұмыс жоспарланады.

Тиімді әдістер мен құралдар

Мектепке дейінгі ұйымдарда қолданылатын диагностикалық әдістерге мыналар жатады:

- Психологиялық-педагогикалық карталар;

- Дамытушы ойындар;

- Сурет салу, мүсіндеу тапсырмалары;

- Сауалнама мен ата-анамен сұхбат;

- Бақылау парақтары мен портфолио.

Мұндай кешенді әдістер педагогке баланың оқу бағдарламасын қаншалықты меңгеріп жатқанын ғана емес, оның жеке қызығушылығы мен әлеуетін де бағалауға жол ашады.

Қорытынды

Қорыта келе, педагогикалық диагностика мен мониторинг – заманауи білім беру жүйесінің ажырамас бөлігі. Олар оқу мен тәрбиелеу процесін тиімді ұйымдастыруға, әр баланың жеке дамуын бақылап отыруға, әрі білім сапасын жүйелі түрде арттыруға септігін тигізеді. Әрбір педагог осы әдістерді өз тәжірибесінде шебер қолдана білсе, біз сапалы білім мен саналы ұрпақ тәрбиелеу ісінде жаңа белестерге көтерілеміз.