Публикация "Гидропоника"

Публикация

Өзектілігі: Ауа райының өзгеруіне байланысты біздің шөл даланың аумағы көбейіп бара жатыр. Біріншіден ауыл шаруашылығында жем шөп азайып бара жатыр. Мәселен Ақтау, Атырау облыстарында, өзіміздің Ұлытау жерінде шөп өртеніп, малға жем шөп дайындау қиындай түсуде. Бұл мәселе мал өліміне әкеліп соғады. Бұл мәслені шешу үшін гидропоника арқылы жем шөпті өсіру мүмкіндігін арттыруға болады [1].

Сурет 1. Ашыққан жылқы

Мәселені шешу жолдары:

Малды бордақылау табысты мал шаруашылығының маңызды бөлігі болып табылады, өйткені жануарлардың жағдайы, сүт өнімділігі және тұтастай алғанда шараның экономикалық орындылығы дұрыс тамақтандыруға байланысты. Сиырларды стандартты жеммен азықтандыру өте кең таралған, бірақ біздің уақытта гидропоникалық жасыл жемшөппен азықтандыру қайтадан танымал бола бастады.

Мақсаты: осы қуаңшылық өңірлерде, жаңбыр аз жауатын жерлерде гидропоникалық әдіспен жемшөп өсіруді көбейту. 21-ғасыррдың басты мәселесі ол қуаңшылық.

Определение

Гидропониялық жасыл жемшөп - бұл ең қолайлы жағдайларда өсетін, осылайша саны мен сапасы жағынан тұрақты жоғары өнімділікті қамтамасыз ететін өнген дәнді дақылдар немесе бұршақ дақылдары. Төменде біз сиырларды ірі қара малға арналған өнген астықпен азықтандыру ерекшеліктері, сондай-ақ осы міндеттерді орындау үшін қажетті құрал-жабдықтар туралы айтатын боламыз.

Гидропоникалық жасыл жемшөптен айырмашылығы - ол егіннің тұрақты сапасы мен мөлшеріне кепілдік беретін тамаша жағдайларда өсіріледі. Ірі қара малға арналған гидропоникалық жасыл жемді өсіруде қолданылатын көктеп шыққан дән жоғары сапалы біркелкі жарықтандырудың, тыңайтқыштардың оңтайлы құрамының, ылғалдылықтың, қоршаған ортаның температурасының арқасында өте тиімді өседі. Осының барлығы әр гектардан 3 миллионға дейін жем-шөп бірлігін алуға мүмкіндік береді, бұл егістік суармалы жерлердің қуаттылығынан 300 есе асып түседі.

Ірі қара малға арналған гидропоникалық жасыл жемнің тағы бір артықшылығы оның әртүрлі комбинацияларын жасау тұрғысынан үлкен өзгергіштік болып табылады. Мысалы, протеинге, каротинге бай жем алу үшін ірі қара малға арналған жабдықта өсіру үшін бұршақ және дәнді дақылдардың өнген дәндерінің қоспаларын пайдалануға болады. Сондай-ақ, бұршақ немесе дәнді дақылдардың мөлшерін өзгерту арқылы сиырлардың диетасын оңай өзгертуге болады.

Сондай-ақ жем ретінде гидропоникалық жемшөптің бірқатар даусыз артықшылықтарын атап өткен жөн:

-асыл тұқымды сиырлардың өнімді ұзақ өмір сүруі айтарлықтай артады;

малдың репродуктивтік қабілеті өседі;

-сүт өнімділігі 30% жоғары;

-әртүрлі дәрі-дәрмектерді сатып алуға қажетті қаражат көлемі азаяды;

-жемшөп шығыны азаяды, сүт өндірудің өзіндік құны;

-өтелу мерзімі ең көбі 6-8 ай;

-шығымдылықтың өзгеруіне әкелетін климаттық ауытқуларға байланысты стресстік жағдайлардың қаупі азаяды, өйткені гидропоникалық жасыл жемшөпті өсіру сыртқы жағдайларға толығымен тәуелсіз.

Гидропоникалық жемшөптің артықшылығы:

Каротиннің құрғақ түрінен 10 есе көп;

- Сәбізден 23 есе көп А дәрумені;

- Салатқа қарағанда В дәрумені 22 есе көп;

- Цитрус жемістеріне қарағанда С дәрумені 14 есе көп;

- Құрғақ түріндегі протеиннен 2 есе көп сіңімді белок, кальций және фосфор;

- Малдың салмағының артуы және сүттілік, сүт сапасын жақсарту;

- Дені сау төлдердің тууын қамтамасыз ету;

- Жоғары сіңімділігі: 90-95%. Салыстыру үшін құрғақ тағамның сіңімділігі 40% -дан аспайды;

- Тағамдық құндылығы 2,5 есе жоғары, сондықтан дән жартысында жұмсалады;

- Жоғары өнімділік: бір килограмм тұқымнан 5-7 килограмм жем алынады

- Қоршаған орта үшін экологиялық таза: 1 м2 гидропоникалық қондырғы 300 м2 бос жайылымдық аймақты алмастырады, бұл жайылымға қысымды төмендетеді;

- Кеңістікті үнемдеу: көп деңгейлі немесе контейнер типті қондырғылар жемшөп дақылдарын өсіруге жарамды;

- Өсу процесін максималды автоматтандыру: адамның араласуы тек дәнді дайындау кезеңінде қажет. Дене еңбегі минимумға дейін азаяды;

Мысалы, сапалы суармалы жерді есепке алатын болсақ, онда бір гектардан 10 мың мал азығы бірлігіне дейін алуға болады. Мәдени жасыл шалғындарда бұл көрсеткіш максимум 6000 жем-шөп бірлігіне жетеді, ал егер кәдімгі жайылымдық шабындықтарды есепке алатын болсақ, онда ондағы өнімділік ең көбі 1000 азықтық бірлікке жетеді.

Нәтижесі

ПРООН жобасы аясында Балалар мен жасөспірімдер шығармашылық орталығында гидропоникалық жасыл өнім үш жыл ойы тәжірибеден өтілді. Гидропоникалық жасыл өнім жобасы аясында екі пилоттық алаң және ТОО «Ветсервис» шаруашылығында үш бойы гидропоникалық жем жақсы нәтиже көрсетті. Осы жобаның нәтижесінде «Жасыл технология» үйірмесі ашылды. 500 брошюрлар шықты.

Келесідей технологиялар өндірілді:

1. Тұқым дайындау

- Сынған және бөлінген тұқымдарды құрамынан алып тастаңыз.

- Тұқымдарды гермицидті шамның астына 3-10 минутқа қойыңыз

2. Тұқымдарды тазарту

- Тұқымдарды сумен толтырыңыз (бір шелек астыққа бір шелек су мөлшерінде) және өзгермелі тұқымдар мен қоқыстарды алып тастап, жақсылап шайыңыз.

Ескерту: Судың температурасы: 18 0С жоғары емес. Су тұқымдарды 5 см жабуы керек.

• Лас суды төгіп, орнына жаңасын қойыңыз. Су мөлдір болғанша процедураны қайталаңыз.

3. Тұқымдарды дезинфекциялау

Тұқымдарды дезинфекциялық ерітіндіге салыңыз. Сіңдіру ұзақтығы: 30 минуттан (калий перманганаты) 8 сағатқа дейін (ағартқыш және сөндірілген әк)

.

Малту шарттары: жарыққа қол жетімді емес (толық қараңғылықта). Ерітіндінің ең қолайлы температурасы: 12-13 0С, бірақ 18 0С жоғары емес

4. Науалар бойынша тарату

- Гидропоникалық өсімдіктің науаларын кем дегенде 15 градус бұрышқа қойыңыз

- Науаларға түсірмес бұрын, тұқымдардағы барлық суды қалдықсыз ағызыңыз.

- Дренаждан 7-10 см бос орын қалдырып, тұқымдарды науаның бетіне біркелкі таратыңыз.Тұқым қабатының қалыңдығы: 1,5-2 см, 1 м2 үшін 10 кг-ға дейінгі қатынасқа негізделген.

5. Суару

1-3 минут ішінде күніне 3-5 рет суару.

Суару әдісі: шашырау немесе су басу. Бөлменің оңтайлы температурасы: 18 0С, әйтпесе көгеру басталады.

6. Өсу

Бөлменің жақсы желдетілуін қамтамасыз етіңіз

Өскіндер ең аз дегенде 3 см болған кезде ғана жарықты соңғы 3 күн қосу қажет. Осы кезеңге дейін тұқымдар қараңғыда өнеді.

7. Жинау

Өсу кезеңі: 7-9 күн. Шөпті шиыршыққа домалату арқылы 15-20 см биіктікте алып тастайды.үндізгі жарықтың ұзақтығы.

Сіздің гидропоникалық тағамыңыз қолдануға дайын!

8. Науаларды жуу

Науаларды дезинфекциялық ерітіндімен шайыңыз, содан кейін таза сумен жуыңыз және құрғатыңыз.

Оқу процессіне енгізу: Жасыл технология үйірмесінде 54 бала жыл бойы осы әдіспен басқа да өсімдіктерді өсіріп, өсу деңгейіне бақылау жүргізеді. Үйірмеде шеберлік сағаттар, семинарларашық сабақтар, акциялар өткізіліп тұрады.

Жыл бойы Жезқазған өңіріндегі ауыл шаруашылығымен айналысатын фермерлерді үйретеміз. Осы уақытқа дейін 300-дей тұрғындарға үйретілді. Нәтижесінде екі шаруашылық жұмыс істейді. Шаруашылықта 1.5 тонна жем өндірілді. Тұрғындар әлі де біздің Балалар мен жасөспірімдер шығармашылық орталығына келіп үйренуде. Келешекте Жезқазған өңірінде гидропоникалық жасыл жем өндіретін өндіріс орны ашылмақшы.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. https://egemen.kz/article/276787-manhghystauda-mal-dgutay-bastady

2. https://www.promgidroponica.ru/vsjo-o-gidroponike/gzk_korov

1. Наурызбаева Жумакул Кажденбековна

2. Жезқазған қаласы, Балалар мен жасөспірімдер шығармашылық орталығы

3. Қосымша білім беру мұғалімі, «Жасыл технология» үйірмесінің мұғалімі

4. Гидропоникалық жасыл жемшөп

5. 87773917179

6. Santa_nuridina@mail.ru