Қазақ халқының қалыптасуы

8-сынып.

Зертханалық жұмыс №1.

Тақырыбы: Әр түрлі температурадағы суды араластырғандағы жылу мөлшерін салыстыру.

Жұмыстың мақсаты: жылу алмасуда ыстық судың берген және жылу судың алған жылу мөлшерін анықтау және алынған нәтижені түсіндіру.

Приборлар мен материалдар: өлшеуіш цилиндр, термометр, калориметр, ыстық суы бар шайнек, стакан.

Жұмыстың барысы:

1. Массасы 100 г ыстық суды сыртқы ыдыстың ішіне қойылған калориметрдің ішкі ыдысына құйыңдар. Ыстық судың t₁ температурасын өлшеңдер.

2. Стаканға дәл сондай суық су құйып және оның t₂ температурасын өлшеңдер.

3. Ыстық суы бар ыдысқа абайлап суық су құйып, алынған қоспаны термометрмен араластырып және оның t температурасын өлшеңдер.

4. Ыстық судың, қоспаның t температурасына дейін суығанда, берген жылу мөлшерін  формуласымен және суық судың осы t температураға дейін жылығанда алған жылу мөлшерін   формуласымен есептеңдер.

5. Өлшеудің және есептеудің нәтижесін кестеге жазыңдар:

Ыстық судың массасы, m, кг

Суық судың бастапқы темп.,

t₁,⁰С

Қоспа темпер.

t, ⁰С

Ыстық су берген жылу мөлшері,

Q₁Дж

Суық судың массасы,

m₁, кг

Ыстық судың баст.

темп.

t ₂,⁰С

Суық су алған жылу мөлшері,

Q ₂ ,Дж

1. Ыстық су берген жылу мөлшерін суық су ылған жылу мөлшерімен салыстырыңдар да тиісті тұжырым жасаңдар.

2. Эксперименттің салыстырмалы қатесін мына қатыспен бағалаңдар.

ε=Q₂-Q₁/Q₂

3. Тұжырым жасаңдар.

4. Қорытындылау.

5. Бағалау.

8-сынып.

Зертханалық жұмыс №2.

Тақырыбы: Мұздың меншікті жылуын анықтау.

Жұмыстың мақсаты: жылу балансының теңдеуін пайдаланып, мұздың меншікті балқу жылуын анықтау.

Приборлар мен материалдар: таразы, термометр, калориметр, мұз кесегі, сүзгіш қағаз, шайнек

Жұмыстың барысы:

1. Калориметрдің ішкі ыдысын таразыға тартып өлшеңдер: m_k.

2. Оған су құйыңдар, содан кейін суы бар калоримтерді өлшеңдер: 

3. Суы бар калоримтердің ішкі ыдысын сыртқысының ішіне орналастырып, судың t_су температурасын өлшеңдер.

4. Мұз кесегін сорғыш қағазбен алдын ала құрғатып алып, содан кейін оны суға салыңдар.

5. Суды термометрмен араластыра отырып, калоримтердегі ең төмен t температураны белгілеңдер.

6. Калоримтерді қайтадан өлшеңдер және суға салынған мұздың m_мұз массасын анықтаңдар.

7. Өлшеулер мен есептеулер нәтижелерін кестеге жазыңдар.

m_k, кг

m_су, кг

t_сy= t_к

t

m_су

8. Q₁+Q₂= Q₃+Q₄ жылу балансының теңдеуінен мұздың меншікті балқу жылуын анықтаңдар, мұндағы Q₁-калориметр стаканының берген жылуы, Q₂-судың берген жылуы, Q₃-мұз ерігенде калоримтерге берген жылу мөлшері, Q₄-мұздың суға берген жылу мөлшері.

9. Қорытынды.

10. Бағалау.

8-сынап

Зертханалық жұмыс 3

Тақырыбы: электр тізбегін жинау және оның әр түрлі бөліктеріндегі ток күші мен кернеуді өлшеу.

Мақсаты: ток күші тізбектің әр түрлі бөлігінде бірдей екенін көрсету және кернеуді өлшеуді үйрену.

Приборлар мен материалдар: амперметр, вольтметр, ток көзі, қосу сымдары, кілт, резисторлар,қыздыру шамы.

Жұмыс барысы:

1. Амперметр мен вольметрдің шкалаларын қараңдар, бөлік құнын анықтаңдар.

2. 191-192- және 193-суреттердегі сұлбалар бойынша электр тізбегін жинаңдар. Әр жағдай үшін амперметрдің көрсетулерін жазыңдар.

3. Қорытынды жасаңдар.

4. Ток көзін, резисторды, қыздыру шамын және кілтті тізбектей қосып, электр тізбегін жинаңдар.

5. Тізбекті тұйықтаңдар және әр резистордың ұштарындағы кернеулерді U₁, U₂ және екі резистордан тұратын тізбек бөлігіндегі кернеуді өлшеңдер.

6. Жинаған тізбектің сұлбасын сызыңдар.

7. U₁+ U₂ қосындысын есептеңдер және U кернеуімен салыстырыңдар.

8. Қорытынды жасаңдар.

8-сынап

Зертханалық жұмыс 4

Тақырыбы: Тізбек бөлігіне арналған Ом заңын зерделеу.

Мақсаты: Оқушыларды электр өлшеуіш аспаптарды дұрыс қоса білу, әрі олардың көрсетуін мұқият жаза білуге үйрету.

Приборлар мен материалдар: амперметр, вольтметр, ток көзі, қосу сымдары, кілт, резисторлар, реостат.

Жұмыс барысы:

1. Амперметр мен вольтметр шкалаларын қараңдар және бір бөлік құнын есептеңдер.

2. Сұлба бойынша элетр тізбегін жинаңдар.

3. Тізбекті тұйықтаңдар.

4. Тізбектегі кернеу мен ток күшін біртіндеп ұлғайтамыз.

Құралдардың көрсетулерін кестеге жазыңдар.

№

I, A

U, B

R, Oм

5. Ом заңын пайдаланып, қыздыру шамының кедергісін есептеңдер.

6. Есептеу нәтижелерін кестеге түсіріңдер.

7. Тәжірибе нәтижесін қорытындылаңдар.

Тапсырма. Ток күшінің кернеуге тәуелділік графигін салу.

8.Бағалау.

8-сынап

Зертханалық жұмыс 5

Тақырыбы: _өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау.

Мақсаты: тізбектей және параллель қосу заңдарын тексеру.

Приборлар мен материалдар: 3 амперметр, 3 вольтметр, ток көзі, қосу сымдары, кілт, 2 сым резисторлар, реостат.

Жұмыс барысы:

1. Амперметр мен вольтметр шкалаларын қараңдар және бір бөлік құнын есептеңдер.

2. Сұлба бойынша электр тізбегін жинаңдар.(195-сурет).

3. Тізбекті тұйықтаңдар.

4. А₁, А₂ амперметрлерінің көрсетулерін жазыңдар.

5.V₁, V₂, V_ж вольметрлердің көрсетуін жазыңдар.

6.   есептеңдер.

7. Бөліктің жалпы кедергісін  ,   формулалары бойынша есептеңдер.

8. Өлшеулердің нәтижелерін кестеге түсіріңдер

I₁, A

I₂, A

U₁, B

U₂, B

R₁, Oм

R₂, Oм

R_ж, Oм

R_ж, Oм

8. Тәжірибе нәтижесін қорытындылаңдар.

8-сынып.

Зертханалық жұмыс №6.

Жұмыс тақырыбы: электр тогының жұмыс мен қуатын өлшеу.

Жұмысытң мақсаты: электр өрісінің жұмысы мен қуатын өлшеу.

Жабдықтар: ток көзі, амперметр, вольтметр, шам, кілт, қосу сымдары, секундомер.

Жұмыс барысы:

1. Амперметр мен вольтметрдің шкалаларын қараңыздар, олардың бөлік құнын анықтаңдар.

2. Сұлба бойынша электр тізбегін жинаңдар.

3. Тізбекті тұйықтап, шамның қосылу уақытын екеріңдер.

4. Вольтметр мен амперметрдің көрсетуін алыңдар.

5. Тізбекті ажыратып, шамның өшу уақытын ескеріңдер.

6. P=IU формуласы бойынша шамдағы ток күшінің қуатын есептеңдер.

7. A=Pt, мұндағы t-шамның жанып тұрған уақыты, формуласы бойынша ток жұмысын анықтаңдар.

8. Барлық өлшеулер мен есептеулер нәтижесін кестеге түсіріңдер.

I, A

U,B

t , c

P, Bт

А, Дж

тұтынушы

9. Бағалау.

10. Қорытындылау.

8-сынып.

Зертханалық жұмыс №7.

Тұрақты магниттің қасиетін зерделеу және магнит өрісінің кескінін алу.

Жұмыстың мақсаты: тұрақты магниттің полюстерімен танысу және пішіні әр түрлі магниттердің төңірегінде магнит өрісі қандай сызықтарды жасайтынын көрсету.

Жабдықтар: пішіні әр түрлі магниттер (жолақ, таға тәрізді, дөңгелек), темір ұнтағы, қағаз стакан, ақ қағаз.

Жұмыс барысы:

1. Темір ұнтағын қағаз стаканға сеуіп, оған магнитті тигізіңдер.

2. Магнитті қайтадан алғанда, оның әр тұсында темір ұнтағы қалай тартылғанына назар аударыңдар.

3. Темір ұнтағы қай жерде көбірек тартылған, сол жерді белгілеп, суретін салыңдар.

4. Екі жолақ магнитті алып, әр түрлі ұшымен бір-біріне жақындатыңдар. Байқауды жазыңдар.

5. Үстелде жатқан магниттерді ақ қағазбен жабыңдар.

6. Қағазға темір ұнтағының жұқа қабатын себіңдер.

7. Алынған магнит сызықтарын пайымдап, оны суретке салыңдар.

Қорытындылау.

Бағалау.

8-сынып.

Зертханалық жұмыс №8.

Электромагнитті құрастыру және оны істе тексеру.

Жұмыс мақсаты: электромагниттің негізгі бөлшектерімен танысу және жинау.

Приборлар мен жабдықтар: ток көзі, реостат, кілт, қосу сымдары, электромагнитті жинауға қажет тетіктер.

Жұмыс барысы:

1. Ток көзіне, катушкаға, реостатқа және кілтке ретімен қосылған электр тізбегін жинаңыздар.

2. Тізбекті тұйықтап, магниттік стрелканы пайдалан отырып, катушканың магниттік полюстерін анықтаңдар.

3. Магнит стерлкасын катушкадан оның магнит өрісінің шамалы ғана болатындай қашықтыққа орналастырыңдар

4. Катушкаға темір өзекше салыңдар.

5. 770 ₸ - Сатып алу

   Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

   Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру
   

   Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

   Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

   Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
   Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

   

   Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

   Жариялау
   Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

   

   Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

   Жариялау
   Ресми байқаулар тізімі

   Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

   Тізімді көру