Материалдар / Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы оқушылардың сауаттылығын арттырудың тиімді әдістері

Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы оқушылардың сауаттылығын арттырудың тиімді әдістері

Материал туралы қысқаша түсінік

Оқушылардың тіл байлығын дамыту барысында жұмыстарды ұйымдастыру арқылы сауаттылығын арттыру; Қазақ тілі сабағындада жаңа технологияларды қолдану арқылы оқушылардың таным белсенділігін арттыру, қазіргі қоғам талабына сай ой-өрісін дамыту, шығармашылығын кеңейту, терең білімді, бәсекеге қабілетті тұлғаны жасау;Білімге деген қызығушылығын дамыту ; Оқушылардың шығармашылық қабілетін көтеру;

Курмантаева Лиза Садуакасовна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

25 Сәуір 2018

517

0 рет жүктелген

Қазақ тілі Баяндамалар, реферат 11 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудағы оқушылардың сауаттылығынарттырудың тиімді әдістеріМақсаты : Оқушылардың тіл байлығын дамыту барысында жұмыстарды ұйымдастыру арқылы сауаттылығын арттыру; Қазақ тілі сабағындада жаңа технологияларды қолдану арқылы оқушылардың таным белсенділігін арттыру, қазіргі қоғам талабына сай ой-өрісін дамыту, шығармашылығын кеңейту, терең білімді, бәсекеге қабілетті тұлғаны жасау;Білімге деген қызығушылығын дамыту ; Оқушылардың шығармашылық қабілетін көтеру;Міндеттері:-жоғары сынып оқушылармен жеке-бағыттық жұмысын ұйымдастыру үшін жағдайлар жасау. 2.Оқушылардың жеке жетістіктерін анықтау жүйесін жасауКүтілетін нәтиже: Оқушының танымдық көкжиегі кеңейеді, шығармашылық белсенділігі артады, жаңа тапсырмаларды орындау кезінде өз бетінше жұмыс істеуге үйренеді, оқуға деген ынта-ықыласы оянады.Кіріспе.Елбасы Н.Ә. Назарбаев 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына кезекті Жолдауында білім беру ұйымдары жастарға жалаң білім беріп қана қоймай алған білімдерін өмірдің түрлі жағдайларында пайдалана алуды үйретуі керек екендігін баса айтып, үкіметке оқушылардың сауаттылығын дамытудың бес жылға арналған Ұлттық шаралар жоспарын дайындау жөнінде нақты тапсырма берген болатын. Осы тапсырманың негізінде «Мектеп оқушыларының сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары» қабылданды. Ұлттық жоспардың мақсаты – Қазақстан Республикасындағы мектеп оқушыларының сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау болып белгіленген. Оқушылардың сауаттылығын дамыту – бүгінгі заманның талабы. Болашақ азамат өз ұлтының асыл мұрасын сусындау арқылы туған халқының тарихымен,мәдениетімен жете танысып,білімін кеңейтеді.Қазақ тілінің грамматикасын терең меңгерген оқушы, қоғамның кез-келген саласында қиналмай жұмыс істеп,өзінің функционалды сауаттылығын көрсете алады. Біздің өзекті мәселеміз: жаңа оқыту әдіс-тәсілдері арқылы қазақ тілін меңгерту. Қазақ тілі сабағында 5-сыныпта бастауыш сыныптан келген оқушылардан да,әсіресе,жоғары сынып оқушыларынан әліпбиді(алфавитті) сұрасаң,бас жағындағы әріптерді рет-ретімен айтады да, соңына келгенде шатыстырып, соңына дейін айтып шыға алмайды.Соған байланысты оқушыларға алфавитті жаттаудың оңай тәсілін үйретсек,кез келген практикада ұмытпас еді.Алдымен,әліпбиді орысша жаттатып алу маңызды.Мысалы,АБВГДЕЁ ЖЗИКЛ МНОПРС ТУФ ХАh ЦЕЧ ШАЩ АЙЫРУ БЕЛГІСІ Ы ЖІҢІШКЕЛІК БЕЛГІСІ ЭЮЯ.деп жаттап алса,ойша мына әріптердің арасына қазақша әріптерді қосып айтса,әліпбиді тез-ақ әрі ұмытпастай етіп жаттап алар еді.Бұл әдісті, әсіресе 11-сыныптарды ҰБТ-ға дайындық кезінде үйреткенде оң нәтиже беріп жүр.Сонымен қатар, сынама тест кезінде әріптердің қойылу ретінде шешінші тұрғанын табу керектігі туралы да сұрақтар келіп тұрады.Сонда оқушылар әлгі жаттағанын ойша айту арқылы сұраққа дұрыс жауап берері сөзсіз. Тестке дайындау барысында оқушылар дауысты мен дауыссыз дыбыстарды білмей жатады.Дауысты дыбыстарды Й әрпінің алдына қоюға келген жағдайда барлығы дауысты дыбысқа жататынын және қалған дыбыстарды қойған жағдайда қысқа и әрпінің келмейтінін түсіндіргенде,оқушыларға оңай болып жатады. АЙ,ӘЙ,ЕЙ,ОЙ,ӨЙ,ҰЙ,ҮЙ,ЫЙ,ІЙ.Мысалы,қасқырдай,Әйгерім,мейірім,той,т.б.Ал, дауыссыз МЙ,ТЙ деген жағдайда еш уақытта жазылмайтынын көрсеткенде оқушылардың өздері де қате екенін табады. Дауыссыз дыбыстар үн мен салдырдың қатысына қатаң,ұяң,үнді болып бөлінеді.Дегенмен осы ережені оқушылар шатыстырып алып жатады.Оңай тәсілі ретінді мына әдісті ұсынуға болады.Ұяң дауыссыздарды жаттату мақсатында алдымен алфавитті жазып аламыз Мысалы, А,Б,В,Г,Д,Е,Ё,Ж,З деп алфавиттің басты әріптерін жазып аламыз.содан соң дауысты дыбыстарды сызып көрсетеміз.Сонда дауысты дыбыстан қалғандары ұяң дауыссыздар болып шығады.Бұл әдіс оқушылардың ойында тез әрі ұмытпастай болып сақталады.Әрі ҰБТ кезінде осы әдіс арқылы оқушылардың сұрақ жауаптарын оңай тауып алғандығы айтылды. Үнді дауыссыздарды жаттауда мына әдістің өте тиімді екенін ескеру керек.Оқушыларға МЕНІҢ АЙУЛАРЫМ (аюларым емес) деп жазғызып,сөз арасындағы дауысты дыбыстарды сызып тастағанда,барлық дауыссыз дыбыстар үнді дауыссыздар екенін айтқанда,тіпті,есте сақтау қабілеті төмен не бастауыш сынып оқушыларының есінде ұмытпастай болып сақталатыны белгілі.Ендігі қалған дауыссыздардың барлығы да қатаң дауыссыздарға жататынын білу қиынға соқпайды. Оқушылар арасында көсемше мен есімше жұрнақтарын ажырата алмай жататыны көп кездеседі.Оның оңтайлы жолының бірі-есімше жұрнақтарын ҒАНАРАТЫНМАҚМЕС деп бір сөзбен жаттату қажет.Ол дегеніміз- -ҒАН,-ГЕН,-ҚЕН,-КЕН;-АТЫН,-ЕТІН,ЙТЫН,-ЙТІН есімше жұрнақтары болып табылады. Оқушыларға осы әдісті үйреткенде,есімше мен көсемше жұрнақтарын оңай әрі тез айыра алатын дәрежегее жетеді.Осы әдісті төменгі сынып оқушыларына үйретсек,болашақта естерінде үнемі ұмытылмастай болар еді. Ендігі бір мәселе-сабақты және салт етістікті оқушылар білмей жатады.Оқулықтағы ережесін түсіндірсең,сол мезетте біледі де,кейін тез ұмытып,ажырата алмай жатқаны.Ал,ереже бойынша сабақты етістік табыс септігін қажет ететін етістікті айтамыз.Сабақты етістік сөзінде –ты қосымшасы бар екенін есте сақтап,бұл сабақты етістік болатынын түсіндірсе,оқушы ойына тіл туралы ұғымы тереңірек бола түсер еді. Қазақ тілі сабағында мәтінмен жұмыс үлкен рөл атқарады, сондықтан біз сабағымызда оқушыларға мынадай тапсырмалар ұсынамыз: 1. Мәтіннен тіректі сөздерді тауып алу ( оқушылар тірек сөздерді тауып алып, топта бір-бірімен салыстырады және ортақ сөздерді шығарады) 2. Мәтінмен жұмыс істеп болған соң, оқушыларға қайта сол мәтін таратылады , бірақ ол мәтінде грамматикалық және басқа да қателер болады. Оқушылар сол мәтіннен қателерді табу керек. ( осындай жұмыс арқылы біз оқушылардың қаншалықты мәтінді мұхият оқиды екенін байқаймыз) Оқушылардың ой-өрісін дамытуда,сөйлеу мәдениетін жоғарлатуда,сөз байлығын арттыруда мәтінмен жұмыс жасаудың маңызы өте зор. Оқушыларға ХХ ғасыр басында өмір сүрген американдық жазушы О'Генридің «Соңғы жапырақ» шығармасы беріледі. Ең алдымен, оқушыларды түстер бойынша 4 топқа бөліп алынады. Содан соң жамырай оқу, іштей оқу, мақсат қоя оқу әдісі бойынша топтарда оқиды,талқылайды. Бұл стратегия жүзеге асып болған соң, 4топқа түрлі тапсырмалар беріледі.1-топ. Ақпарат іздеу.(оқушылар шығарма бойынша нақты жоспар құрады)Мысалы:1.Студиядағы Сьюди мен Джонсидің достығы.2. Джонсидің отамалы ауруына шалдығуы.3. Шырмауық бұталарындағы жапырақ.4. Берман қарттың ашуы.5. Таңдағы соңғы жапырақ.6. Берман қарттың өлімі.7. Қыз жанын алып қалған жапырақ.2-топ. Кеңінен түсінуді қалыптастыру. Сұрақ қою. (ашық және жабық)1. Жазушы Сьюди мн Джонсидің достығын қалай суреттейді?2. Олар нені армандайды?3. Берман қарт кім?А) күзетші В) суретші С) көршісі4. Науқас Джонси терезеден нені санады?А) машина В) жұлдыз С) жапырақ5. Джонсидің айығуына не себеп болды?3-топ:Аннотация жазу.Мысалы:Автор О'Генри «Соңғы жапырақ» шығармасында Сьюди мен Джонсидің өмірін арқау ете отырып, Джонсидің отамалы ауруына шалдығып, өмір сүруден күдерін үзгендігін баяндайды, сонымен қатар Джонсидің өмірін кірпіш үйдің қабырғасын белдеулеп жауып алған бүліс шырмауығының жапырағымен байланыстырған. Автор сурет өнерінің құдіреттілігін де жақсы баяндаған. Шығармаларды кейіпкерлердің ішкі сезімін тіл көрнектілігімен шебер өре білген.4- топ. Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс жасауына мүмкіндік беретіндей сұрақтар немесе тапсырмалар беріледі.1. Егер автор болсаң шығарманы қалай аяқтаған болар едің?2. Автор неліктен Джонсидің тағдырын соңғы жапырақпен байланыстырады, сен автор орнында болсаң Джонсидің өмірін немен байланыстырған болар едің ?3. «Мен өм

770 ₸ - Сатып алу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!