Қазақстандағы этногенез және этникалық процестер

Білім беру ұйымының атауы

№11 орта мектебі

Пәні:

Қазақстан тарихы

Бөлім:

Қазақ халқының шығу тегі

Педагогтің аты-жөні:

Бейсенбекова Ш.А.

Күні:

11.11. 2022 жыл

Сынып: 10 «А»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстандағы этногенез және этникалық процестер

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

10.2.1.1 -Қазақстандағы этникалық процестерді түсіндіру үшін «антропогенез», «этногенез», «этнос» ұғымдарын пайдалану;

Сабақтың мақсаты

Қазақстан аумағындағы этногенез және көп ғасырларлық этникалық үдерістерді түсінеді

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

Сәлемдесу, ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Тақтаға тақырыпқа байланысты негізгі сөздер жазылады. Оқушылар бұл ұғымдарға қатысты өз ойларын білдіру қажет.

«антропогенез», «этногенез», «этнос»

Оқушыларға глоссарий таратып беремін, сабақтын тақырыбына байланысты. Сабақ барысында глосарияға сүйенеді

Антропогенез ,Этнос

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

http://kazorta.org/antropogenez-negizderi-antropologiya/

http://kazorta.org/antropogenez-negizderi-antropologiya/

Жаңа білім

Оқушыларға кез-келген этностың белгілі бір даму үдерісінен өтетіні, шарықтау және күйзеліс кезеңдерін бастан кешіретіні туралы түсінік қалыптастырамын. Дүниежүзі тарихымен байланыстыра отырып этностың өмірлік циклін түсіндіремін.

Оқушыларға этностың өмірлік циклін ұсынамын:

1. Территорияны анықтау.

2.Территорияда бір немесе бірнеше этностардың өмір сүруі.

3. Белгілі бір этностың пайда болуы туралы аңыз-дардың орын алуы.

4. Этностың күшейе бастауы.

5. Этностың шарықтау кезеңі.

6. Этнос дамуының бәсеңденуі.

7. Тұрақтылық.

8. Этнос өмірі туралы тек естеліктің қалуы.

Зерттеу сұрақтары:

Сыныпты оқушылардың санына байланысты топқарға бөлемін. Әр топтан бір спикер тақтаға шығып топтын жауабымен таныстырады.

• Этногенез және этникалық процестер қазақстан аумағындағы қалай жүрді?

• Қандай факторлар халықтың қалыптасуына әсер етеді?

Халықтардың антропологиялық ерекшеліктерін мен ұқсастықтарын анықтайды. Табиғи сұрыпталу факторларын ескере отырып.

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

Халықтардың мәдени факторлар бойынша қалыптасуы, салт-дәстүр, әдет-ғұрып түрінде.

Халықтардың шаруашылық фактор бойынша қалыптасуы.

Халықтардың тілдік ерекшеліктері бойынша қалыптасуы.

Саяси ерекшеліктері бойынша халықтардың қалыптасуы. Соғыс, аумақтық бірлестік, мемлекет қүру.

ЕҚБ маңызды кездесетін термин сөздерді атайды не жазып көрсетеді

Мәтінмен жұмыс

Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды

Бұл алгоритм негізінде оқушылар кез келген бір этносты таңдап алып, талдайды

Топтық жұмысты қорғай отырып осы аталған белгілер этностық, нәсілдік, генетикалық, мәдени, тілдік қасиеттер ұзақ тарихи дамудың нәтижесі деген ортақ түсінікке келу керек.

Оқушылар этногенез және этникалық процестер қазақстан аумағындағы қалай жүрді және қандай кезеңдерге бөлінетін қарастыруға тапсырма беріледі.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010

Қазақ халқының қалыптасуы

http://e-history.kz/kz/scorm/course/148

Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. Алма-Ата, 1970. (антропологическое исследование)

Толыбеков С. Қазақ шежіресі. – Алматы: Қазақстан, 1992.

Валиханов Ч.Ч. Собрание сочинений в пяти томах. Т.II – Алма-Ата: Главная редакция казахской советской энциклопедии, 1985

Бекіту

Сабақты қорытындылау

Үйге тапсырма

Эссе «Қазырғы заманда халқтардын этникалық прроцесстер жүріп жатырма?» 200-250 сөз.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка

Кері байланыс

«Жақсы сұрақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

1. Неліктен...?

2. Егер... болса қалай?

3. Сіз қалай ...?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект