Қазақстандағы ең сұранысқа ие 10 мамандық

2024 жылы Қазақстан заманауи сын-қатерлер мен тенденцияларға бейімделе отырып, қарқынды дамуын жалғастыруда. Бұл еңбек нарығындағы өзгерістерге әкеп соғады, онда кейбір мамандықтар аз сұранысқа ие болады, ал басқалары жаңа өзектілікке ие болады. 2024 жылы Қазақстандағы ең сұранысқа ие мамандықтарды қарастырайық.

Қандай мамандықтар биылғы жылы Қазақстанда ең көп сұранысқа ие мамандықтар қандай? Еңбек ресурстарын дамыту орталығы сарапшыларының бағалауы бойынша, жақын арада жаңа жалдамалы жұмысшыларға, оның ішінде жұмысқа орналасуға сұраныс 1,9 миллион адамды құрайды.

"Осы зерттеу аясындағы жалдамалы қызметкерлерді алмастыру бойынша сұраныс жалдамалы қызметкерлердің күтілетін зейнеткерлікке шығуынан және жұмыс істеп тұрған жалдамалы қызметкерлердің күтілетін өлімінен тұрады",

деп хабарлайды Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

2024 жылы Қазақстандағы ең сұранысқа ие мамандықтарды қарастырайық.

Shutterstock: fizkes

Всем известно, что ни одно государственное или частное предприятие не может существовать без бухгалтерии. Так что профессия бухгалтера и в этом году продолжает оставаться востребованной. По прогнозам специалистов, к 2030 году спрос на данную специальность будет только возрастать. На январь 2024 года бухгалтера наиболее востребованы в Астане и Алматы. Напомним, в задачу бухгалтеров входит обработка финансовой документации, денежные операции с поставщиками и покупателями, начисление зарплаты, составление отчетности, учет движения активов предприятия и иные функции, связанные с финансами предприятия. Специалисты в этой сфере в нашей стране в бюджетных организациях получают около 230 тысяч тенге. Все зависит от сложности обязанностей, занятости и продолжительности рабочего дня. В частных фирмах доход может расти до 400 тысяч тенге и выше.

2. Инженер

Shutterstock: UNIKYLUCKK

Бұл кәсіптің көптеген мамандықтары бар. Олардың ішінде инженер-жобалаушы, инженер-құрылысшы, инженер-конструктор, инженер-электроншы, инженер-эколог, тіпті тау-кен инженері де бар. Инженерлер — бұл әртүрлі технологияларды жасайтын, дамытатын және тәжірибеде қолданатын мамандар. Олар зерттеу, жобалау және техникалық жұмыстармен айналысады. Бұл мамандық жыл сайын ең сұранысқа ие мамандықтар тізіміне енеді. Негізгі міндеттері кез келген инженерге әртүрлі құрылғыларды жобалау, құрастыру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу кіреді. Бұл мамандар өнеркәсіптік кәсіпорындарда, зертханаларда, құрылыста, ауыл шаруашылығында, ғылыми-зерттеу орталықтарында, сондай-ақ жобалау ұйымдарында жұмыс істейді. Жаңадан бастаған инженерлер айына шамамен 200 мың теңге табады. Барлығы тәжірибе мен салаға байланысты. Егер қызметкердің тәжірибесі болса және сұранысқа ие салаларда, мысалы, мұнай-газ өнеркәсібінде немесе IT саласында жұмыс істесе, онда кіріс 600 мың теңге және одан жоғары болуы мүмкін.

3. Медицина қызметкері

Shutterstock: Mix and Match Studio

Медицина қызметкерлері болмаса қайда? С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің мәліметі бойынша еліміздегі ең сұранысқа ие дәрігерлердің қатарында педиатрлар, акушер-гинекологтар, анестезиологтар, хирургтар бар. Науқастарға жалпы және жеке күтімді қамтамасыз ететін кіші медициналық қызметкерлер де сұранысқа ие. Қазақстандағы дәрігерлердің жалақысы олардың мамандығы мен жұмыс орнына байланысты өзгеріп отырады. 2024 жылы, өткен жылдардағыдай, ең төменгі жалақыны мемлекеттік ауруханалардың, емханалардың, медициналық мекемелердің және стоматологиялық кабинеттердің қызметкерлері алады. Үкімет медицина саласының барлық қызметкерлерінің жалақысын 30%-ға арттыруға уәде берді, жалақының өсуі биылғы жылға жоспарланған. Айта кетейік, қазір кіші медицина қызметкерлерінің орташа жалақысы 49 мың теңгеге жуық. 2024 жылдың 1 шілдесінен кейін 64 мың теңгеге дейін өсім болуы тиіс. Акушер, гинеколог, педиатр және неонатологтардың жалақысы шілдеге дейін 106 мың теңгені құраса, тарифтік кесте өзгергеннен кейін 138 мың теңгені құрайды. Жедел жәрдем дәрігерлері, анестезиологтар, реаниматологтар 109 мың теңге алады. 2023-2024 жылдар ішінде мемлекеттік сектордағы және жеке сектордағы хирургтардың орташа жалақысы 200 мыңнан 446 мың теңгеге дейін ауытқиды. Жеке клиникаларда дәрігерлердің табысы орта есеппен 200 мыңнан 600 мың теңгеге дейін болуы мүмкін. Барлығы жұмыс берушіге және жұмыс тәжірибесіне байланысты.

4. Педагог

Shutterstock: New Africa

Еңбек ресурстарын дамыту орталығының болжамы бойынша орта мектеп мұғалімдері әлеуметтік және жаратылыстану ғылымдары, тәрбиешілер мен бастауыш сынып мұғалімдері Қазақстандағы ең сұранысқа ие мамандықтардың ондығына кіреді. Педагог оқу-тәрбие жұмысын жоспарлаумен, ұйымдастырумен, жүргізумен және талдаумен айналысады. Бұл мамандар оқушылардың тұлғалық дамуына, олардың білімін, іскерлігін, дүниетанымын, құндылықтарын қалыптастыруға көмектеседі. Педагогтың негізгі мақсаты — адамның жан-жақты дамуына ықпал ету, оның өмірдің әртүрлі салаларында үздіксіз өзін-өзі тәрбиелеуге және өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысын қолдау және ынталандыру. Қазақстандағы мұғалімнің жалақысы қанша? Ұлттық статистика бюросының есебіне сәйкес, 2023 жылдың III тоқсанындағы жағдай бойынша білім беру саласындағы орташа жалақы 247,4 мың теңгені құрады. Еңбек өтілі, атағы және жүктемесі жоғары елордалық мұғалімдердің жалақысы 600 мың теңгеге жетеді.

5. IT-маман

Shutterstock: chainarong06

IT саласы пандемия кезінде көптеген адамдар қашықтан жұмыс істеуге кеткен кезде ерекше серпіліс алды. Бұл мамандардың қаржы, маркетинг, сауда, медицина, білім беру сияқты түрлі салаларда жұмыс істеуге мүмкіндіктері бар. Бағдарламашылар, әзірлеушілер, жүйелік әкімшілер, техникалық қолдау көрсету мамандары, тестерлер, жоба менеджерлері, бизнес-аналитиктер, интернет-маркетологтар және IT-рекрутерлер сұранысқа ие. Ақпараттық технологиялар саласын дамыту департаменті Қазақстанда 50 мыңға жуық IT мамандары жетіспейтінін хабарлайды. Елімізде 100 мың IT-маманды оқытып, даярлауға ниетті. Барлық сарапшылар жасанды интеллектті дамыту және оны қолдану, бұлттық технологияларды танымал ету, деректер көлемін ұлғайту және киберқауіпсіздік рөлін күшейту алдағы жылға арналған ақпараттық технологиялар саласындағы негізгі трендтер болатынымен келіседі. Мансаптың басында жаңадан бастаған маманның жалақысы шамамен 250 мың теңгені құрауы мүмкін. Дегенмен, деңгей өскен сайын табыс та арта береді. Мысалы, 2 жылдан 4 жылға дейінгі тәжірибесі бар мамандар ауданда 950 мың теңге табыс күте алады. Ал үздік әзірлеушілер үшін төлем айына 15 000 долларға дейін жетуі мүмкін.

6. Веб-дизайнер

Shutterstock: Wright Studio

Сұранысқа ие мамандықтар рейтингінде веб-дизайнерлер де көзге түсті. Бұл мамандарға деген сұраныстың себептері электрондық коммерцияны дамыту болды. Олардың негізгі мақсаты — пайдалану үшін барынша ыңғайлы және бизнес мақсаттарына жету үшін тиімді пайдаланушы интерфейсін әзірлеу. Яғни, веб-дизайнерлер болашақ сайттардың сыртқы түріне жауап береді, элементтердің орналасуын анықтайды, стильді, түстер палитрасын және масштабты таңдайды. Веб-дизайнерлер копирайтерлермен, бағдарламашылармен, фотографтармен және басқа мамандармен тығыз байланыста жұмыс істейді. Олар Adobe Photoshop, HTML/CSS, Corel Draw және т.б. сияқты арнайы бағдарламаларды меңгеруі керек. Қазақстанда веб-дизайнердің жалақысы тәжірибе деңгейіне, атқаратын міндеттерінің көлеміне және өзі жұмыс істейтін компанияның көлеміне байланысты айына 100-ден 400 мың теңгеге дейін өзгереді.

7. Аспаз

Shutterstock: New Africa

Кім дәмді тағамды ұнатпайды? Арқасында аспазшыларға мейрамханалардағы немесе басқа қоғамдық тамақтану орындарындағы үстелдерден ауыз суаратын дәмді тағамдарды көреміз. Айтпақшы, бұл кәсіпте де көптеген мамандықтар бар: тоңазытқыш аспаздары, ыстық дүкен аспаздары, қасапшылар, наубайшылар және кондитер аспаздары. Аспазшылардың міндеттеріне мыналар кіреді: тамақты жоспарлау, тамақ дайындау және дайындау; тағамның сапасын тексеру; рецепттер мен жеке тәжірибеге сәйкес компоненттерді өлшеу, өлшеу және араластыру; пештердің, грильдердің, қуырғыштардың және басқа да тамақ дайындауға арналған жабдықтардың температурасын реттеу; асүйді, ас үй жабдықтарын, тағамды өңдеудің қауіпсіз және санитарлық әдістерін қамтамасыз ету үшін қызмет көрсетілетін аумақты және т.б. тексеру және тазалау. Жаңадан бастаған мамандар 59 мыңнан 142 мың теңгеге дейін ала алады. Жұмыс іздеу сайттарындағы мәліметтерге сәйкес, орташа жалақы 200 мыңнан 500 мың теңгеге дейін ауытқиды.

8. Шаштараз

Shutterstock: Pixel-Shot

Өз мамандығыңызды іздеуде шаштараз нағыз дос табумен салыстыруға болады, өйткені біз оларға ең құндысы — шашымызға сенеміз. Шаштараздың шашқа қатысты мәселелерді шешуге кәсіби түрде көмектесіп, бас пен шаш пішінінің ерекшеліктерін ескере отырып, мінсіз бейнені жасауы тамаша. Маманның шеберлігі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым оның сұранысы мен табысы артады. Бұл саладағы жұмысшылардың жалақысы 300 мыңнан 600 мың теңгеге дейін ауытқиды. Ал егер шаштараз да топ-колорист болса, оның табысы одан да жоғары болуы мүмкін.

9. ЛогистShutterstock: FOTOGRIN

Қазіргі уақытта жүк тасымалдау процестеріне сұраныс жоғары. Күн сайын миллиондаған тауарлар дүние жүзі бойынша тұтынушыларға жеткізіледі және логистер жеткізу сапасына және осы процестің басқа да негізгі аспектілеріне жауапты. Олар тасымалдауды ұйымдастырумен және логистикалық процестерді оңтайландырумен, соның ішінде тауарларды өндірістен соңғы тұтынушыға жеткізумен айналысады. Олардың міндеті оңтайлы бағыттарды табудан және тәуекелдер мен шығындарды азайтудан тұрады. Логист мамандығы ұйымдастырушы, менеджер және талдаушы дағдыларын біріктіреді. Табысты жұмыс істеу үшін заңнаманы білу, аналитикалық ойлау және жүйелі ойлау қажет. Логист мамандығында екі негізгі мамандықты бөлуге болады: көлік логистері және қойма логистері. Көлік логистері тауарларды сақтауға арналған маршруттар мен қоймаларды таңдауға қамқорлық жасайды, ал қойма логистері жүктерді қабылдауға, өңдеуге және есепке алуға жауапты. Олардың табысы орта есеппен 250 мыңнан 500 мың теңгеге дейін.

10. Фермер

Shutterstock: chingyunsong

Ауыл шаруашылығы Қазақстан Республикасының экономикасында шешуші рөл атқарады. Елге фермерлер керек. Шаруа қожалықтары әртараптандырылған және мамандандырылған нысандарды қоса алғанда, қызмет саласы бойынша әртүрлі болуы мүмкін. Фермерлер қызметінің негізгі бағыттарына мал шаруашылығы, ара шаруашылығы, балық шаруашылығы, құс шаруашылығы, сондай-ақ көкөністер мен дәнді дақылдар өсіру кіреді. Қазақстанда ауыл шаруашылығы саласына қажетті кадрларды даярлау 192 техникалық және кәсіптік білім беретін оқу орындарында жүзеге асырылады. Агроөнеркәсіптік кешен қызметкерлері орта есеппен 200 мың теңгеге жуық жалақы алады.

Бүгінгі таңда Қазақстандағы ең сұранысқа ие мамандықтар ағымдағы экономикалық және әлеуметтік тенденцияларды көрсетеді. Еңбек нарығы цифрландыру және экологиялық тұрақтылық сияқты жаһандық сын-қатерлерге белсенді түрде әрекет етуде және бейімделуге және инновациялар енгізуге дайын мамандарды қажет етеді.