"Қыз Жібек "жыры

Қыз Жібек жырын оқыту

Назигул Ескендирова
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың мақсаты: білімдік - Жырдың тақырыбын ,идеясын ашу,композициялық құрылысына , кейіпкерлер сипатына жан-жақты талдау жасау, классикалық үлгідегі жыр арқылы теориялық білімдерін арттыру.

Тәрбиелік - шынайы махаббат пен адал достыққа, адамгершілікке баулу, сөзге тұрақты, сезімге берік болуға , ұлтын сүюге, өз ой- пікірін жатық тілмен жеткізуге тәрбиелеу.

Дамытушылық - оқушының шығармашылық белсенділігін арттыру,сөйлеу мәдениетіне үйрету, мәнерлеп оқу дағдысын қалыптастыру, халқымыздың әдет- ғұрып, салт – дәстүрлерін меңгерту.

Көрнекілігі : сызбалар,географиялық карта, деңгейлік тапсырмалар, Қыз Жібек пен Төлегеннің суреті, слайд, Қыз Жібек кинофильмінің бейнетаспасы.
Түрі: дамыта оқыту, шығармашылық талдау сабағы.
Типі: білік пен дағдыны қалыптастырған аралас сабақ.
Әдісі: СТО стратегиясы,интерактивті әдіс,талдау, жинақтау, салыстыру. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру . Үй тапсырмасын сұрау.
Жырдың зерттелуі жайлы мәлімет жинап,кесте жасау, жыр мен фильмді салыстырып ойларын айтып жеткізу..
Жырдан үзінді жатқа сұралады. Төлеген мен Жібектің кездескен сәті, көш көрінісі .
Қыз Жібек жырының маңызы халқымыз үшін ерекше,бүгінге дейін құнын жоймаған көне жыр. Жырдың маңыздылығы сонда - адал махаббат пен шынайы сезім , сертке беріктік, ұмытыла бастаған әдет-ғұрыптардың көрініс беруі.
Қыз Жібек жыры тілінің көркемділігімен де маңызды.
Шендестіру тәсілі, портрет жасауда қолданылған теңеу, эпитет, метафора, ассонанс, аллитерацияны тауып дәптерге жаз.
Жыр оқиғасы екі бөлімнен тұрады:
1-бөлім оқиғасы қалай басталушы еді?
Оқиғаның басталуы. Кіші жүздің Жағалбайлы руынан шыққан Базарбайдың ұлы Төлегеннің ержетіп қыз таңдауы. Саудагер шалдың айтуымен Шекті еліне аттануы.
Байланысы. Төлеген мен Жібектің кездесіп,қыз әкесі Сырлыбайдан рұқсат сұрап , Жібекке құда түсуі.
Оқиғаның дамуы. Күз түсе Төлегеннің Жібекке уәде беріп, еліне қайтқаны.
Шиеленісуі . Жібекке қайта оралмақ болған Төлегенге әкесі Базарбайдың рұқсат бермегені.
Шарықтау шегі. Әкесінен теріс бата алып, інісі Сансызбаймен қоштасып жолға шығуы.
Шешімі. Жол аңдыған қарақшы Бекежан қолынан мерт болуы.

2-бөлім бойынша оқушылар өздері жыр мазмұнын композициялық құрылысына талдайды.

Жырда көрініс беретін әдет-ғұрып, салт- дәстүрлер:

Бата, көш, батааяқ,
Жеңгелік, қалыңдық ойнау,
Түс көру, түс жору,
Теріс бата, қоштасу, әмеңгерлік
қарақшылық,жүз жасыру.

Төлеген мен Жібекке Венн диаграммасы арқылы салыстырмалы мінездеме беру.

Төлеген - кіршіксіз таза махаббат иесі,сертіне берік ,сезімі адал .
Жібек – сұлу, ақылды,ибалы, сүйгеніне адал.

Сабақты қорыту. Бағалау.
Үйге тапсырма . Махаббат- ұлы сезім эссе жазу.


Шығыс Қазақстан облысы ,
Семей қаласы , №49 ЖОББМКММ