Қыздар фуболының ережелерін меңгеру

Сабақтың тақырыбы: Адамдардың ежелгі баспанасы. Сәулет өнері дегеніміз не?

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Ой-өрістерін, тарихи танымдарын кеңейту. Сәулет

өнеріне қызығушылықтарын қалыптастыру.

Бағдарламалық міндеті

3.2.3.1

3.2.3.2

3.3.1.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: ежелгі адамдардың баспаналары туралы айтады, ежелгі баспана түрлерімен таныстырады. Сәулет өнерімен, сәулет өнерінің даму тарихымен, сәулет ескерткіштерімен таныстыру. Ежелгі баспана үлгісін қалай жасауды айтып беру.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: ежелгі баспана үлгісін жасау.

Оқушылардың міндеті

Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру, әртүрлі баспана түрлерінің атауын білу, оларды сипаттап білу.

Тірек сөздер: адамдардың ежелгі баспанасы, ежелгі баспана салуға қажетті материалдар, киіз үй, жұмыс істеу реті.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1. Ежелгі баспаналар адамдарды неден қорғаған? Жауап. Ежелгі баспаналар адамдарды сыртқы жаулар мен қолайсыз ауа райынан (суықтан, желден, жауын- шашын, ыстықтан) қорғаған.

2. Ежелгі адамдар баспаналарын қандай материалдардан тұрғызған?

Жауап. Тас, сазбалшық, аңдардың терісі мен сүйектерінен, ағаш бұтағынан, қамыстан тұрғызған.

3. Қазақ халқының ежелгі баспанасы қалай аталды? Жауап. Қазақ халқының ежелгі баспанасы – киіз үй.

4. Киіз үймен байланысты дәстүрлерді айтып беріңдер. Жауап. Киіз үй тігу дәстүрінің тарихы тереңге кетеді. Киіз үйдің есігін шығысқа қаратып құрады. Халқымыз киіз үйдің алғашқы қонағы Күн болуы тиіс деп сенген.

5. Ежелгі адамдардың басқа баспаналары қалай ата- лады?

Жауап. Лашық, вигвам, күрке (ақпаратты ғаламтордан алу керек).

6. Ежелгі баспана жасау жолын айтып беріңдер (сұрақты сабақтың соңында қояды).

Жауап. Оқушылар өз тәжірибелеріне және 50–51-

беттердегі материалдарға сүйеніп, баспана жасау ретін атап шығады.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: адамдардың ежелгі баспанасы, олардың ерекшелігі туралы біледі. 50–51-беттердегі

материалға сүйеніп, жұппен баспана түрін жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі: үлгі жасау ретін айтып, оның сыртқы түрін сипаттай алады.

Кейбір оқушылар: оқулықтағы материалға сүйеніп, өз бетінше баспана түрін жасап, әшекейлей алады.

Бұрын алған білімдері

Дизайн өнері, 2-сынып. Сәндеу өнері, 2-сынып. Ою- өрнек құрастырамыз. 2-сынып. Көлемді геометриялық

пішіндер. 3-сынып.

Пәнаралық байланыс

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: математика, қазақ тілі. Оқушылар сәулет құрылысының нобайын жасау барысында геометриялық пішіндер туралы білетіндерін пайдаланып, ежелгі баспаналардың сыртқы түрін, үлгі жасау барысында іс-әрекетінің ретін сипаттауды үйренеді.

Сабақ барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау. Тақтада немесе интерактивті тақтада ежелгі адамдардың баспана

түрлерінің суреттері болуы мүмкін.

Ежелгі баспана- лардың фотосу- реттері мен

суреттері.

Алған білімнің

өмірмен

Бұл сабақ оқушылардың ой-өрісін, әртүрлі материалдармен жұмыс істеуге дағдылануға,

эстетикалық көзқарастарын қалыптастыруға

байланысы. Жаңа білім

мен дағдыға қол жеткізу

бағытталған (сабақта жасалған үлгіні үйде,

саяжайда, аулада үлкенірек етіп жасауға болады).

Материалды түсіндіру

Ертеде адамдар өздерін жабайы аңдар мен қолайсыз ауа райынан сақтайтын баспаналар тұрғызған. Алғашқы баспаналар үңгірлер болды, одан кейін басқа да құрылыстар бой көтерді.

Сабақтың басында алғашқы баспаналар туралы әңгіме қозғаған дұрыс. Балалар меңгеруі тиіс ең басты нәрсе – кез келген баспана түрі табиғат

жағдайларымен байланысты. Жылы өңірлерде баспана адамдарды күннің аптап ыстығынан, суық күндері аяздан сақтауы керек болды. Алғашқы

адамдар үлкен, берік әрі әдемі үйлерді тұрғыза алмады. Баспаналар сол өңірлерден табылатын материалдардан тұрғызылды. Балалардан орман тұрғындары, теңіз жағалауында тұратындар, шөл мен даланы мекен ететіндер баспаналарын неден тұрғызғанын сұрап, ежелгі адамдардың тұрғын жайларымен таныстыру керек. Ондай үйлер

сайттарда нақтырақ берілген (http://xn----stb8d.xn-- p1ai/Portfolio/88/).

Киіз үйге ерекше назар аударып, оған қатысты дәстүрлерді айтады. Киіз үй неден жасалады, қалай құрылады? Адамдардың алғашқы

баспаналарымен танысқаннан кейін, сәулет өнері түсінігіне қарай көшеді. Оқушылардың назарын суретшінің еңбегі алуан түрлі екеніне, тіпті әртүрлі суретшілер бар екеніне аудару керек.

Әдемі киімдерді ойлап табатын суретшіні

модельер, әртүрлі заттарды ойлап тауып, олардың әдемі, берік әрі ыңғайлы болуын қадағалайтын суретшіні (мұғалім ол суретші қалай аталатынын еске түсіруін сұрайды) дизайнер дейді.

Әдемі үйлерді ойлап табатын адамдар да бар. Оларды сәулетші деп атайды (гректің

«архитектон» – сәулетші, құрылысшы деген сөзінен алынған). Бірақ олар да суретшілер. Ал ғимараттардың жобасын жасап, тұрғызу сәулет өнері деп аталады.

Одан әрі оқулық бойынша тұрғын жайлар қалай дамып отырғанын түсіндіреді. Сәулет өнері тақырыбын меңгеру үшін: әйгілі сәулет ескерткіштері туралы (баспаналардың

тұрғызылатын жердің ауа райы және климатымен, географиялық ерекшелігімен байланысы – бір

жерде үйді тастан, кей жерде ағаштан, кейбір

жерлерде үйлердің шатыры тегіс (қар жоқ жерде), кейбір жерде еңіс (әйтпесе қалың қарды көтере алмайды) айтады. Ең бастысы, балаларды

Оқулық.

3-сыныпқа арнал- ған CD-диск, №2 қосымшадағы та- қырып бойынша материалдар, ежелгі адамдардың

баспаналарының фотосуреттері, әйгілі сәулет құрылыстары.

http://sitekid.ru/drevn iy_mir/zhilicsha_drev nih_lyudej.html

http://waking- up.org/puteshestvyya/ zhilishha-dikarey-i- pervobyitnyih- lyudey-v-afrike-i-ne- tolko-prodolzhenie/

http://xn----stb8d.xn-- p1ai/Portfolio/88/

http://hobbywork.ru/v igvam-dlya-rebenka/

http://345- games.ru/vigvam-iz- bumagi/

http://poznavatelno.ne t/top-10- arxitekturnyx- shedevrov-v-mire2/

https://www.adme.ru/ tvorchestvo- dizajn/shedevry- sovremennoj- arhitektury-566805/

https://www.youtube. com/watch?v=m_yw

ынталандырып, олардың сәулет өнеріне

қызығушылықтарын оятып, кез келген ғимаратты сәулет өнері тұрғысынан бағалауға талпындыру.

Сабақты түсіндіру барысында сәулет өнерінің

негізгі қасиеттеріне тоқталу керек. Олар: беріктік, ыңғайлылық, әсемдік. Сәулетші тек тұрғын үйлерді ғана емес, сондай-ақ жұмыс істеуге, спортпен шұғылдануға, ойын-сауыққа арналған құрылыстарды да тұрғызатынын айта кету керек. Балалар оларды атап шықсын (театр, стадион,

клуб, мешіт, шіркеу, вокзал, аэропорт, дүкен, зауыт, мектеп, балабақша, институт және т.б.). Бұлардың бәрі басты талаптарға жауап беруі тиіс, яғни ыңғайлы, жайлы, әдемі болу керек. Одан соң оқушыларға оқулықты жетекшілікке ала отырып, үнділердің негізгі баспанасын жасауды

тапсырады. Егер оқушылар бұл баспананың

міндетін түсінсе, онда ата-аналарымен бірге үйде, бақшада немесе саяжайда өздері да жасай алады.

XM0IoCQ&list=PLln xylws3EceRnHVe4w 3abmiXQsUOJ2xI

https://vscolu.ru/mir_ vokrug/detyam-ob- arxitekture.html

https://www.youtube. com/watch?v=4ggA5 mwM9Ys

Өздік

Оқушылар жұптасып не өз беттерінше жұмыс

Флизелин немесе

жұмысты

істей алады. Жұмысты бастамас бұрын баспана

мата қиындысы,

орындау

жасау жолымен танысу керек. Егер оқушылар

фломастерлер,

үлгісін жасаса, тапсырманы түсінді деп санауға

қайшы, 5 жіңішке

болады. Қалаушылар болса, баспананың сыртын

таяқ, ермексаз,

әшекейлей алады.

қыстырғыш.

Сабақтың қорытынды- сы

Оқушылар ежелгі адамдардың баспанасы, сәулет өнері дегеніміз не екені, сәулет өнерінің даму тарихы, әйгілі сәулет ескерткіштері туралы білді.

Ғимараттарды сәулет өнерінің нәтижесі деп қабылдауды, баспана түрін жасауды үйренді.

Қосымша ақпарат

Дифференциация

Оқушылардың ақпаратты меңгергенін қалай тексересіз?

1. Оқушылардың мұға- лімге берген жауабы- нан (оқулықтағы);

2. жасаған жұмыста- рынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз);

3. жасаған жұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Барлық оқушылар адамдардың ежелгі баспанасы, олардың ерекшелігі туралы білді. 50–51- беттегі материалға сүйеніп,

жұппен баспана түрін жасады.

Оқушылардың көпшілігі үлгі жасау ретін айтып, оның

сыртқы түрін сипаттады.

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Кейбір оқушылар оқулықтағы материалға сүйеніп (50–51-бет- тер), өз бетінше баспана түрін жасап, әшекейлей алды.

Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1. оқушылардың мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауабы;

2. туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3. жұмысты талдап, талқылауға қатысуы;

4. жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсы жасалған жұмыстарды ғана

бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қалыптастыруға септігін тигізетін №2 қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің

(суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы

орындауға тырыстың! Сен

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен бә- рін жасап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың со- ңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қан-

дай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.