Электронды шылым:

Жастар арасындағы құмарлық пен оның салдары

Қазіргі қоғамда электронды шылымға деген сұраныс артып келеді. Жастар арасында "Қай жерден алдың, бір рет шегіп көрейін, қаншаға алдың, бірге барып алайық" деген сөздер жиі естілуде. Бұл жастардың арасында электронды шылымға деген құмарлықтың бастау алуына себепші болуда. Зерттеулер көрсеткендей, электронды шылым негізінен 11-17 жас аралығындағы мектеп оқушылары арасында кеңінен таралған. Бұл жастағы балалар арасында электронды шылымды тұтыну, оларды "авторитет" немесе "мектеп крутойы" ретінде қабылдауға әкеледі. Алайда, бұл зиянды әдет тек жастармен ғана шектелмей, ересектер арасында да кеңінен тарап отыр.

Жастық шақта қалыптасқан жаман әдеттер кәрілікке дейін сақталып қалуы мүмкін. Көптеген адамдар электронды шылымның темекіге қарағанда зияны жоқ деп санайды, бірақ бұл — терең жаңсақ пікір. 2019-2020 жылдары EVELI деп аталатын өкпе ауруларының саны күрт артты. Бұл аурудың пайда болуы көбінесе электронды шылымды пайдалануымен байланысты.

Дүкендер мен базарларда электронды шылымның ашық сатылуы, тіпті жасөспірімдердің оны сатып алуына еш кедергі келтірмейді. Сатушылардың басты мақсаты — өз қалтасын толтыру, ал олардың сатып алушылардың жасын тексеруіне мән берілмейді. 2020 жылы электронды шылымға тыйым салынғанымен, сол кезде елге кіргізілген өнімдердің қалдықтары әлі де сатылып жатыр.

Қазақстанда темекі шегушілердің саны шамамен 3,5 миллион адамды құрайды. Оның ішінде жастар арасында темекі шегудің деңгейі 15-24 жас аралығында 20%-ға дейін жетеді.

   Электронды шылым: 2021 жылы жүргізілген зерттеулерге сәйкес, 11-17 жас аралығындағы жастардың 15%-ы электронды шылымды пайдаланатыны анықталды. Бұл көрсеткіш 2019 жылдан бері өсім көрсетті. 2020 жылы Қазақстанда электронды шылымның зиянды әсерлеріне байланысты аурулар (мысалы, өкпе аурулары) бойынша 500-ден астам жағдай тіркелді. Бұл аурулардың көбісі жастар арасында кездеседі.Зиянды әдеттер: Жастардың арасында электронды шылым мен темекі шегу әдеттері жиі кездеседі, бұл олардың денсаулығына теріс әсер етеді.

Электронды шылым мен темекі өнімдерінің жастар арасында таралуы — қоғам үшін үлкен проблема. Бұл мәселені шешу үшін ақпараттандыру, алдын алу шараларын ұйымдастыру және жастардың денсаулығын қорғауға бағытталған бағдарламаларды енгізу қажет. Тек осылай ғана біз жастарымыздың болашағын сақтап қаламыз.