«РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» БАҒДАРЛАМАСЫН ІСКЕ

АСЫРУ АЯСЫНДА ТӘРБИЕ КЕҢІСТІГІН ЖАҢҒЫРТУ

Құлмағанбет Әсем Қайнолдақызы Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасы мектепке дейінгі және жалпы орта білім беру әдістемелік кабинетінің тұлғаны әлеуметтендіру

және тәрбие жұмысы бөлімінің

сектор меңгерушісі

Мемлекет басшысының Жолдауында Н.Ә. Назарбаев Қазақстан халқына бірқатар стратегиялық тапсырмаларды анықтады. Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайында білім беруге, адамның кәсіби түрде дайындығына қойылатын талаптарымен өндірістік тәжірбиесі айтарлықтай өсті. Ұтқырлықтық пен бәсекеге қабілеттілікке баса назар аударылды. Бұлар білім беру жүйесін қамтамасыз ететін нәтижелер болып табылады.

Әрбір оқу жылы біздің елімізде белгілі бір жаңалықтарды енгізеді, бұл қазақстандық білім берудегі елеулі өзгерістерге ықпал етеді. Білім мазмұнын жаңартуда оның функционалдық рөлі арта түседі. Бүгін білім беру саласында барлық мәселелері мен мақсаттары рухани жаңғыру бағдарламасын іске асырумен байланысты. Қоғамдық сананы жаңғыртудың бағыттары тәрбиелеудің түпкі мақсатын бағалаудың инновациялық критерийлері жүйесін қолданудың, тәрбие кеңестігін ғылыми ұйымдастырудың серпінін көрсетеді. Дәл осы тәрбиелік іс-шара мектеп оқушыларына тек педагогикалық қана емес, сонымен бірге әлеуметтік фактор ретінде әсер етеді, өйткені олардың өзара әрекеттесуін, жас ерекшеліктері мен шығармашылық әлеуетін ескерумен шынайы мәнді процестердің қосылуын арта түседі. «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыру аясында «Тәрбие және білім» кіші бағдарламасының базалық бағыттары жүзеге асырылады. Бәсекелес тұлғаны – елді сүйетін оның өркендеуіне еңбек ететін, туған ауыл мектебіне көмек көрсететін азаматты қалыптастыру үшін қауымға өз қызметін бағыттау қажет. Сонда ғана қоғамның сана сезімі жаңалыққа бет бұрады.

Егер осыған дейін білім саласында басты мақсат оқушыға нақты білім, ғылым негіздерін оқыту болса, қазір елжандылыққа, адамгершілігі рухани жағынан қалыптасқан, құзыретті жеке тұлға, рухы биік патриот етіп тәрбиелеу басты мәселе екенін естен шығармауымыз қажет.

Тәрбие – әрбір мұғалімнің рухани-практикалық қызметі болып табылып, оның кәсіби күшін тудыратын түрлі салаларды өзектен өтіп, шығармашылықпен, ізденіспен, қажетті дағдылармен, жаңа білімдермен қатар ілесіп келеді. Тәрбие тәжірибесін басшылыққа алса, білім беру саласын реформалау қисынында мектеп директорларының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларына бәсекеге қабілеттілік; прагматизм; ұлттық бірегейлікті сақтау; білімнің салтанат құруы; Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы; сананың ашықтығы деген заманауи критерийлерге сай тәрбиелік іс-шараны модельдеу мен әзірлеуде әдістемелік қажеттілік қажет. Бұл дегеніміз, біздің міндетіміз тәрбиелік процес ұйымдастырушыларына осы саладағы зерттеушілік ізденісіне қосылуда көмек көрсету; педагог тәрбиеші айқындамасынан ұйымдастырылып отырған іс-шараны құруға шығармашылықпен келіп, оны түзетіп, нивелирлейтін жағдайына жетуі үшін, тәрбиелік іс-шараның критерийлер жүйесін сипаттауда екенін көрсетіп отыр. Іс-шараның табысты өтуіндегі шарттардың бірі – сынып жетекшісінің барлық іске асырылып отырған өзгерістердің маңыздылығын ұғынуында, олардың өзінің әрекетін тәрбиелік процестің шеңберінде талдауы. Жаңартылған мектептің жағдайында тәрбиелік іс-шараның рөлі әсіресе арта түседі, өйткені ересектер мен балалар бастамасы жағынан тең серіктестер ретінде танылып, бірлесе әрекет етеді. Бос уақыттағы-тәрбиелік іс-шараларға қатысу балалар және ересектер ұжымдарын біріктіруге көмектеседі. Осындай іс-шаралардың әлеуеті үлкен ағартушы, танымдылық, шығармашылық мүмкіндіктеріне ие, олардың игерілуі бос уақыттың мазмұны мен құрылымын байытып, жалпы мәдениетті дамытады, - деп әдістемелік ұсыным хатта анық жазылған.

«Рухани жаңғыру» критерийлері бойынша білім беру ұйымдарында жоспарланатын тәрбиелік іс-шаралар үш деңгей бойынша оқушылардың дамуымен теңдестіріледі. Бірінші деңгей – мектеп оқушыларының әлеуметтік білім алуы және әлеуметтік шынайылық мен күнделікті өмірді алғаш түсінуі.Екінші деңгей – мектеп оқушыларының қоғамның негізгі құндылықтарына (адам, отбасы, Отан, табиғат, әлем, білім, еңбек, мәдениет) жанашырлық және позитивті қарым-қатынас тәжірибесіне ие болу, жалпы әлеуметтік шынайылылыққа деген құнды қарым-қатынас. Үшінші деңгей – мектеп оқушыларының өз бетінше қоғамдық іс-әрекет тәжірибесіне ие болуы.

Қорыта айтқанда еліміздің болашағы қандай болатыны балаларымыздың бойына қандай тәрбиені сіңіретінімізге тікелей байланысты