С. Мұратбеков «Жусан иісі» хикаяты. ҚМЖ

Бөлім: ІІІ бөлім: Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...-

Мұғалімнің аты-жөні: Қабылова К.Т.

Күні:24.01.2023

Сынып: 10А

№13

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы:

С. Мұратбеков «Жусан иісі» хикаяты

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

6.1.1.1.Әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау.

Сабақ мақсаты:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды, талдау жасайды.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Шығармаға сюжеттік талдау жасайды.

Сабақтың жоспары

Сабақтың кезеңі, уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Баға-лау

Ресурс-тар

6 мин

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.Топтарға бөліну.

Тәріп сақтаймыз десек, бір рет шапалақтаймыз.

Белсенді боламыз десек екі рет шапалақтаймыз.

Ал, дайынбыз десек, рет шапалақтаймыз.

«Болжау» әдісі

Сабақтың мақсаты, критерийлерімен таныстыру.

Қызығушылықты ояту — Хикаят не себепті «Жусан иісі» деп аталады?

(Оқушы пікірін білу)

Қазақ халқы үшін жусанның орны ерекше болған. Бұл сөзді естігенде əрбір адамның жаны жадырап, көңілі көкке көтеріліп, даламыздың дарқандығы мен қадір-қасиеті санаға келеді. Ғажайып болмыс көз алдыңда көрініс табады. Мəселен, ұлы əмірші Бейбарыс Сұлтан қыпшақ даласының бір түп жусанының иісіне еміреніп, сағынышын басқан деген аңыз бар. Демек, жусан – сағыныштың, ұлы аңсардың, ынтық арманның символы.

Әңгімелеуші кейіпкер хикаятты Аянға деген сағынышымен аяқтайды. Аянның прототипі Науқан Керімов қазіргі кезде Ескелді ауданында Ақын Сара ауылында тұрады. 1937 жылы дүниеге келген. Еңбек ардагері, құрметті зейнеткер. Отбасында он бес бала бар. Өмірлік қосағы Тыматай апа. Кезінде ауыл балаларын ертегілерімен тамсандырған Науқан бүгінде өз немерелеріне ертегі айтып, сүйікті ата атанып отыр.

1. Сайын Мұратбеков туралы не білеміз?

2. Жазушының қандай шығармаларын білесіздер?

3. Жусан дегеніміз не?

4. Жусанның иісі қандай болады?

Бейнебаянды тамашалау.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

2ұпай

2 ұпай

15 мин

Мағынаны тану

«Алыста қалған балалық шағым...» – деп басталады «Жусан иісі» әңгімесі. «Біздің ауыл Ешкіөлмес деген кішкене қоңыр таудың дәл етегінде еді. Ұзыннан-ұзақ бір көше боп жоғарыдан төмен қарай созылып жататын», – деп жалғасады.

Демек әңгіменің авторға қатысы бар деп ойлайсыңдар ма?

«Ойымнан жарғақ сары тоны қаудыраған, тобығы тайған сол аяғын сүйрете жүгіретін, шілбиген арық, ақсақ қара бала бір кетпейді.»

Әңгіме кім туралы деп ойлайсыңдар?

1 топ. «Кластер» әдісі

Жазушы шығармашылығы туралы кластер құрасты-рыңдар.

Оқулыққа сүйеніп,

С. Мұратбековтің өмірі мен шығармашылығы туралы дәптерде кластер жасату.

С.Мұратбеков – жазушы, ұстаз, Талдықорған өңірінің перзенті, алғашқы туындысы 1954 жылы жарық көрген, шығармалары: «Жабайы алма», «Ауыл оты», «Жусан иісі», 1936-2007 жылдары аралығында өмір сүрген т.с.с.

Дескрипторы:

Жазушы туралы деректерді біледі;

Жазушы шығармаларын атайды.

ҚБ. 2 ұпай.

2-топ. «Ойлан, ізден» әдісі

С.Торайғыров. «Шығамын тірі болсам, адам болып» өлеңі мен С.Мұратбековтің «Жусан иісі» әңгімесін салыстыру

Дескрипторы:

Позия мен прозаның айырмашшылығын біледі;

жанр туралы түсінік қалыптасады.

ҚБ. 2 ұпай

3- топ. «Хикаят картасы» әдісі

Шығармаға Сюжеттік талдау жасау.

Басталуы:

Байланысы:

Шиеленісуі:

Шарықтау шегі:

Шешімі:

дескрипторы:

Шығарма мазмұнын біледі;

Сюжетін анықтайды.

СЖ. «Сен маған, мен саған» әдісі. Оқушылар бір біріне сұрақтар қояды.

Әңгімелеуші кейіпкер хикаятты Аянға деген сағынышымен аяқтайды. Аянның прототипі Науқан Керімов қазіргі кезде Ескелді ауданында Ақын Сара ауылында тұрады. 1937 жылы дүниеге келген. Еңбек ардагері, құрметті зейнеткер. Отбасында он бес бала бар. Өмірлік қосағы Тыматай апа. Кезінде ауыл балаларын ертегілерімен тамсандырған Науқан бүгінде өз немерелеріне ертегі айтып, сүйікті ата атанып отыр.

4 ұпай

2 ұпай

Соңы

Кері байланыс: “МЕНІҢ ОЛЖАМ немесе ӘТТЕГЕН-АЙ!”

Бұгінгі сабақтың мақсатына жету үшін тапсырмалар орындадық. Барлық мәлімет түсінікті болды ма? Қандай қателіктер жібердің?

Үйге: 109- бет. 3- тапсырма.