|
Сабақтың
басталуы
2
минут
8
минут
10
минут
5
минут
10
минут
Сабақтың аяқталуы5
минут
5
минут
|
Оқушыларды тексеріп, сабаққа
дайындау
Сабақ тақырыбы мен мақсатын
айту
Тура және жанама мінездеуге
анықтама беру
Тура
мінездеу кейіпкердің мінез-құлқын,
түр-түсін, жүріс-тұрысын төтеден, бірден суреттеу, тікелейбаяндау.
Адамның сыртқы бітім-болмысын тікелей немесе жанама мінездеу арқылы
жасаумен бірге, оның ішкі сырын да ашу керек. «Қарақарғаның
қанатындай немесе көмірдей жылтыр, қарасақалы бар,
жалпаққызылжүзді, ісінген қалың қызыл қабақты Әзімбай осылайша тор
құрып қойып, өзі құрық жонып отыр.
Жанама мінездеу кейіпкерді төтеден сипаттамай, соған қатысы бар өзге
заттарды суреттеу арқылы оның кім екенін айқындау.Басқа
құбылыстарды айта отырып, кейіпкердің жан-дүниесін көрсетеді. Осы
арқылы адамның сыртқы түрін анықтап, ішкі сырын ашуға жол
ашады.[2]
Көрініс «Ана
махаббаты»
Топқа бөлу Көлдегі аққулар
арқылы 3 топқа бөлінеді
Жалпы, қазақ халқы ырым, наным-сенімге
сенетін халық. Сол себепті қазақ аққуды киелі санайды. Аққуды
ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы,
пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп ұғады әрі оған ешқашан оқ
атпаған. Аққу турасында ел аузында аңыз-әңгімелер көп, тіпті
ақын-жазушыларымыз, әнші-сазгерлеріміз де қарап қалмаған. Мәселен,
С. Сейфуллиннің «Аққудың айырылуы», Қорқыт баба, Ықылас
Дүкенұлының, Н. Тілендиевтің «Аққу» күйлері, Б. Аюхановтың «Аққу
биі» - халқымыздың аққуға деген сүйіспеншілігі мен құрметінің
дәлелі. Мына бір аңызға сүйенсек: «Ертеде бір адам аққудың киелі
екенін білмей оқ атады. Сонда аққудың сыңары өз қосағынсыз өмір
сүре алмайтынын дәлелдеп, өзінің басын тасқа ұрып, өзін-өзі
өлтіреді. Ал оқ атқан адам арада қанша жыл өтсе де, отбасын құра
алмай, еш перзентсіз дүниеден жалғыз өтіпті» дейді. «Аққу - құстың
төресі, жалғыз жатып оттамас» деген нақыл сөзден аққу сыңарынсыз
өмір сүре алмайтынын көреміз. Аққуды тек қазақ халқы емес, басқа
халықтар да дәріптеген. Мысалы: П.И. Чайковскийдің «Аққу көлі» атты
шығармасы, сол сияқты Шекспирдің «Венеция көпесі» атты пьесасында
аққу сұңқылдап ән салады. Тіпті аспан әлеміндегі шоқжұлдыздардың
бірі «Аққу жұлдызы» деп аталады. Өзіміздің салт-дәстүрімізде «Аққу
мойын» деп аталатын өрнек те бар. Аққуды атқан адам жамандыққа
ұшырайды, өлген аққу жалғаспаған ұрпақты білдіреді. Ал, ананың
балаға деген махаббаты бәрінен де күштірек. Бұл жырда пақыр ана өз
баласы үшін қасиетке оқ атады. Ананы бұған итермелеген - баласына
деген асыл махаббаты. Тәуіптің сөзіне сенген ана, ақыр соңында,
перзентінен де айырылып, есі ауып кетеді. Енді, балалар, жырдағы
ана әрекетінің дұрыс-бұрыстығын талқыға
салмақпыз.
Ресми дебат Тақырыбы:
Ананың аққуды атқаны дұрыс
па?
|
Болады
|
Болмайды
|
|
Баласын өлімнен сақтап
қалу үшін
атады.
Аққу - махаббаттың белгісі, ана мен бала арасындағы махаббаттан
артық махаббат жоқ.
Ананың балаға деген махаббаты өте күшті.
Егер сол кезде аққуды атпағанда өзін өмір бақи кінәлап өтер
еді.
|
Аққуды атуға
болмайды.
Аққу - киелі құс,
сұлулықтың, пәктіктің белгісі.
Аққу – табиғаттың жаратылысы, бірақ өмір сүруге тиіс.
Аққу – махаббат белгісі, махаббатты қорлауға болмайды.
“Аққуды атпа, махаббатты сатпа” деген дана сөз
бар.
|
Жүгірмелі
диктант
Әке
-Апыр-ай, қалай барам, қалай
барам?!
Атармын аққу құсты қалай
ғана?!
Айдынның аққулары
ұйықтағанда,
Өрген мал, өскен шырша
абайлаған,
Барлығы қасиетке
қарайлаған
Оқ атам қасиетке қалай
ғана?..
Бармаймын, бара алмаймын, қалай
барам?!
Ана
Адуынды жан екен алған
жары:
- Жалғыз ұлдан артық па, жалған
бәрі\'!
Балам өлсе, бақыттың керегі
не?!
Топан су басып кетсін
қалғандарын.
Перзент сұрап несіне
армандадың?!
Құрысын онсыз сенің жанған
бағың!
Мылтықты
әкел!
Атты
ертте!
Жалған
бәрі!
Аққу
..Аққулар...
Аққу мойын, сүмбе
қанат,
Алаңсыз тарануда күнге
қарап.
Айдынның еркелері, білмей
тұрмын,
Етермін тағдырыңды кімге
аманат?!
Жаны сұлу ақ еркем, ары
сұлу!
Тапсырма
1-топ Мәтінмен
жұмыс
|
Оқиға
|
Эпизодтар
|
Ақынның суреттеуі
|
|
Ана
қайғысы
|
...Баласының ана отыр күйін бағып...
|
|
|
Жетімкөлге аттанғанана
|
...Балам
өлсе, бақыттыңкерегі не?
|
|
|
Аққуды атқан ана
|
..Жаралыаққу секілді жаттың ба,ана?
|
|
2-топ
тапсырма. Шығарма
кейіпкерлеріне үш сөйлеммен өз сөзіңмен мінездеме бер.
Дәптермен жұмыс.
Әке________________________________
Тәуіп
_____...______________________________
Жылқышы кария
______...____________________________
3-топ
тапсырма
Аққуға тура, жанама
мінездеме
«Ана» әні
хор
Аққулар арқылы Кері
байланыс
Білемін сұрағым бар
Білгім келеді
Бағалау парағы
арқылы бағалау
Бағалау
парағы
|
Көрініс
|
Ресми
дебат
|
Жүгірмелі
диктант
|
Тапсырма
|
Қорытынды
|
|
3б
|
2балл
|
2
балл
|
3
балл
|
|
|
|
|
|
|
|
Үй
тапсырмасы
Поэмадағы анаға хат
жазу
|
Сабаққа
дайындалады
Тура,жанама
мінездеудің анықтамасымен
танысады
Ана Инаббат, Әке
Үмбет, Аңшы Амир, Тәуіп шал Ералы,
аққулар
1.2.3 топқа
бөлінеді
1-топ
Дұрыс
2-топ
Қарсы
3-топ Құлатушы
сұрақтар қояды
Оқушылар диктант
жазады
1-оқушы өлеңді оқып
тұрады
2-оқушы
жеткізуші
3-оқушы
жазады
Оқушылар мінездеме
береді
Хормен ән
айтады
|
Топтар бірін-бірі
бағалайды
3
балл
Дискриптор бойынша
бағалайды
1-топАнаның іс
әрекетін жақтайды
2-топ Ананың
әрекетіне қарсы пікір айтады
3-топҚұлатушы
сұрақтар қояды
2
балл
2
балл
1.Өлеңді сөзін толық
жазады
2.Тыныс белгілерін дұрыс
қойып, сауатты жазады
Дескриптор:
3
балл
|
Әдебиет
теориясы
Сахналық
құралдар
Диктанттар
Оқулық
Бағалау
парағы
|
02 Желтоқсан 2024
133
