Сабақтың тақырыбы: Дыбыс, дыбыстың сипаттамалары, акустикалық резонанс, жаңғырық.

Білім беру ұйымының атауы:

КММ «№133 мектеп-гимназия

Бөлімі:

Тербелістер және толқындар

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары:

9.2.5.15 дыбыстың пайда болу және таралу шарттарын атау;

9.2.5.16 дыбыс сипаттамаларын дыбыс толқындарының жиілігі және амплитудасымен сәйкестендіру;

9.2.5.17 резонанстың пайда болу шарттарын атау және оның қолданылуына мысалдар келтіру;

9.2.5.18 жаңғырықтың пайда болу табиғатын және оны қолдану әдістерін сипаттау.

Сабақтың мақсаты:

 Дыбыстың сипаттамалары мен таралу заңдылықтарын түсіндіреді.

 Дыбыстың жиілігі, амплитудасы және жылдамдығын анықтайды.

 Акустикалық резонанс пен жаңғырықтың тәжірибелік және теориялық негіздерін салыстырады.

Сабақтың барысы:

Кезең/Уақыт

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы (5 мин)

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сабаққа дайындықтарын тексеру. "Карусель" әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау.

Оқушылар екі шеңберге бөлініп ішкі және сыртқы.Ішкі шеңбердегілер қозғалмайды, ал сыртқы шеңбердегілер әр айналған сайын жаңа оқушыға Дыбыстар туралы сұрақ қойып, жауап береді.

Дескриптор: Дыбыс, дыбыстың сипаттамалары күнделікті өмірде қолданылуын түсіндіреді. Жалпы балл – 2.

Сабақтың ортасы (15 мин)

Дыбыс, дыбыстың сипаттамалары анықтамасын түсіндіреді.

Дыбыс және оның сипаттамалары

Дыбыс – серпімді ортада таралатын механикалық толқын. Вакуумде таралмайды.

Дыбыс сипаттамалары:Жиілік (ν, Гц) – дыбыс толқынының тербеліс саны.

≤ 20 Гц -инфрадыбыс

20 – 20 000 Гц – адам еститін дыбыс

≥ 20 000 Гц – ультрадыбыс

Амплитуда – дыбыс күшін (дыбыс деңгейін) анықтайды.

Жылдамдық – ортаға байланысты өзгереді (ауада ≈ 340 м/с, суда тезірек).

Тембр – әртүрлі дыбыстардың өзіндік ерекшелігі

Акустикалық резонанс – дененің белгілі бір жиілікте тербелісті күшейтуі. Мысалы, музыкалық аспаптарда кездеседі.

Жаңғырық – дыбыс толқынының қатты беттен шағылып, қайта естілуі. Қашықтық жеткілікті болса, анық естіледі.

Мұғалімді тыңдайды, маңызды жерлерді дәптерге жазады.

Сұрақ қояды, түсінбеген жерлерін нақтылайды.

Презентация, оқулық (9-сынып).

Жеке

жұмыс "Сәйкестендір"

(10 минут)

Оқушыларға жаңғырық, акустикалық резонанс, дыбыс сипаттамалары туралы араластырылған терминдер мен анықтамалар жазылған карточкаларды таратады.

Нұсқау береді: оқушылар терминдер мен анықтамаларды дұрыс сәйкестендіруі керек.

Жұмыс барысында қадағалайды, қажет болса, бағыт-бағдар береді.

Карточкалардағы терминдер мен анықтамаларды оқып, сәйкесін табады.

 Өз жауабын мұғалімге немесе сыныптастарымен салыстырып, тексереді.

 Қателерін түзетіп, қорытынды жасайды.

Дескриптор: Жұптық бағалау – көршісімен алмасып, жауабын тексереді.

Жалпы балл – 1.

Мұғалімнің кері байланысы – түсінбеген жерлерді талқылайды. Жалпы балл – 1

Карточкалар (электронды форматта)

Оқулық, дәптер

Интерактивті тақта (сәйкестендіру тесті Learning.apps платформасында).

Жұптық жұмыс

"Құпия код" (8 минут)

Дыбыс сипаттамалары бойынша сөздерді цифрлық кодтарға жасырады (мысалы, "Жиілік" = 123, "Амплитуда" = 456).

 Кодталған сөздерді шешіп, сәйкес терминді табады.

 Жауаптарын сыныптастарымен салыстырып, түсіндіреді.

Дескриптор: Кім жылдам шешсе, сол жеңімпаз.Жалпы балл – 1.

Код кестесі

Қағаз карточкалар

Сабақтың соңы (7 мин)

Рефлексия "Менің үш сөзім" әдісі

 Сабақтың соңында оқушыларға "Менің үш сөзім" әдісін түсіндіреді.

 Оқушыларға бүгінгі сабақ бойынша үш сөзбен қорытынды жасауға нұсқама береді. Мысалы: "Жаңғырық – пайдалы – зерттедік!"

 Қорытынды сөздерді сыныптастарымен бөлісуге уақыт береді.

 Ең ерекше үш сөзді таңдап, қосымша талқылайды

Оқушылар бүгінгі сабақтан алған әсері мен білімін үш сөзбен жазып шығады.

Өз сөздерін дауыстап сынып алдында оқиды.

Сабақ барысында алған түсініктерін қорытындылайды.

Мұғалім оқушылардың жауаптарын тыңдап, қорытындылайды.

Үйге тапсырма

30-жаттығу, 180-бет.