Сандық есептер. Экзотермиялық және эндотермиялық реакциялар

Бекітемін:

Пәні: Химия

Күні:

Сыныбы: 8 А,Ә,Б

Сабақтың

тақырыбы

Сандық есептер. Экзотермиялық және эндотермиялық реакциялар

Негізгі мақсат

Жылу эффектісі туралы мағлұмат беру. Эндотермиялық және экзотермиялық реакцияларға байланысты сандық есептерді шығартудың классикалық, алгебралық әдістерін үйрету.

Термохимиялық реакцияларға күнделікті тұрмыстан мысалдар келтіру.

Практика жүзінде алған білімдерін қолдана білуге дағдыландыру.

Оқу нәтижелері

Эндотермиялық және экзотермиялық реакцияларға байланысты сандық есептерді шығартудың классикалық, алгебралық әдістерін меңгереді.

Химиялық реакция теңдеулерін сауатты жазуға дағдыланады.

Іс- әрекет түрлері

ой қозғау, топтастыру, Жигсо-1 Эксперт-1, «Доп қарлы кесек», Эксперименттік кезең, Жигсо-1 Эксперт-2, Интерпретация, Шындық-жалған» әдісі

Ресурстар:

Оқулық: Химия 8-сынып, периодтық жүйе, интербелсенді тақта, көңіл-күйді білдіретін смаиликтер,

Сыныпты

ұйымдастыру:

Сәлемдесу, түгендеу және зейіндерін бір ортаға тоғыстыру.

Тапсырма

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

ОЖТ

Сергіту жаттығуын жасату

Топтастыру

«Жану» , «Тотығу» , «Бөліну», «Алмасу»

Оқушылар химиялық реакция типтері бойынша бөлінеді.

1-тапсырма

Жигсо-1

Эксперт-1

(8 минут)

1. 0,2 моль О₂ ____________

2. 3 моль СО₂ ___________

3. 2 моль SO₂ ____________I топ

1. 0,5 моль НCl

2. 0,6*10²³ O₂

3. 2,5 моль H₂SO₄ __________II топ

1. 4г сутек

2. 0,5 моль су

3. 2 моль Н₂S ІІІ топ

1. 4г сутек

2. 3 моль СО₂

3. 2 моль Н₂SO₄ ІV топ

Оқушылар есептерді топпен біріге отырып шығарады.

2-тапсырма

«Доп қарлы кесек»

(3минут)

1. Алюминий оксиді –

2. Фосфор (V) оксиді –

3. CO₂ –

4. NO₂ –

5. K₂O –

6. Натрий оксиді –

7. Темір (III) оксиді –

8. СrO₃ –

9. Mn₂O₇ –

10. SO₃ -

Оқушылар оксидтердің формуласын немесе халыкаралық атауын айтады. Әрбір топқа жеке сұрақтар қойылады.

2-тапсырма

(5минут)

№1. Кальций карбонатының ыдырауы мынадай термохимиялық теңдеумен сипатталады:

СaCO₃ = CaO + CO₂↑ - 157 кДж

Массасы 325 г кальций карбонатын ыдырату үшін қанша жылу жұмсау керек?

Шығарылуы:

1-әдіс.

Алдымен кальций карбонатының молярлық массасын табамыз:

М(CaCO₃) = 100г/моль

Енді пропорция құрамыз:

Егер 100г CaCO₃ ыдырату үшін 157 кДж жылу жұмсалса, онда 325г CaCO₃ ыдырату үшін х кДж жылу жұмсау керек.

Бұдан: х= 325г*157/100= 510,25 кДж

2-әдіс

Алдымен кальций карбонатының зат мөлшерін табамыз:

ῡ (CaCO₃)= m(CaCO₃)/М(CaCO₃)=325г/100г/моль = 3,25 моль

Енді пропорция құрамыз:

Егер 1 моль CaCO₃ ыдырату үшін 157 кДж жылу жұмсалса, онда 3,25 моль CaCO₃ ыдырату үшін х кДж жылу керек.

х=3,25 моль* 157 кДж/моль = 510,25 кДж

№2. Мына термохимиялық теңдеулерді пайдалана отырып, графиттің көміртек (ІІ) оксидіне дейін жану реакциясының жылу эффектісін есептеңіздер?

C + O₂ = CO₂ + 393 кДж

СО + 1/2О₂ = СО₂ + 282 кДж

Оқушылар экзотермиялық және эндотермиялық реакцияларға негіздерген есептердің классикалық және алгебралық әдістерін меңгереді.

Эксперименттік кезең. Термохимиялық теңдеулер

(7минут)

Сынауыққа күкіртті салып, спирт шамымен қыздырып, үстіне натрий ерітіндісін салып спирт шамымен қайта қыздырамыз. Қыздыру процесі арқылы кішігірім жарылыс алуға болады.

Na + S = Na₂S + Q

Дымқыл орамалды спирт ерітіндісіне салып, жағу процесін жүргіземіз. Спиртке батырылған орамал мүлдем жанбайды.

C₂H₅OH + O₂ = CO₂ + H₂O +Q

2Mg + O₂ = 2MgO + Q

Оқушылар эксперименттің жүруін бақылап, қажетті реакция теңдеулерін жазады.

3-тапсырма

«Ойлан тап»

(3 минут)

Электрондық формуласы:

1s² 2s² 2p³

Сутектік қосылыста

Валенттілігі – үш

Ал оттектік қосылыстарында

Валенттілігі бірден басталып,

Беспен аяқталады.

Бұл қандай элемент

Кәне, кім табады?

Белгісіз элементтің оксидтерінің формулаларын жазыңыздар.

***

Менделеев кестесінде,

2,3 – топтарда орналаспаған.

Бірақ оның валенттілігі

ІІ,ІІІ болып келеді қосылыстарда

Белгісіз элементтің оксидтерінің формулаларын жазыңыздар.

Оқушылар жалпы сұраққа жауап береді.

4-тапсырма

Жигсо-1

Эксперт-2

(10минут)

№1. Мына термохимиялық теңдеу бойынша:

P + O₂ = P₂O₅ + 720 кДж реакция нәтижесінде 120 кДж/моль жылу бөлінсе, қанша фосфор жанған?

№2. Мына термохимиялық теңдеу бойынша:

H₂S + O₂ = SO₂ + H₂O + 857,3 кДж. Массасы 170 г H₂S жанғанда қанша жылу бөінетінін есептеңдер.

№3. Мына термохимиялық теңдеу бойынша:

CH₄ + 2O₂ = CO₂ + H₂O + 892 кДж реакция нәтижесінде 446 кДж жылу бөлінсе, а) қанша грамм метан жанған? ә) қанша көлем CO₂ түзілген?

№4. С + O₂ = CO₂ + 393 кДж термохимиялық теңдеуіне сүйене отырып, массасы 1,5 кг көмір жаққанда қанша жылу бөлінетінін есептеңіздер?

№5. 2Cu + O₂ = 2CuO + 311 кДж термохимиялық теңдеуі бойынша 6 моль мыс тотыққанда қанша жылу бөлінетінін есептеңіздер?

Оқушылар топпен біріге отырып, есептерді шығарады.

5-тапсырма

Интерпретация

(5 минут)

«Термохимиялық теңдеулер – Қоршаған ортада»

Оқушылар тапсырманы топпен біріге отырып, орындайды.

6-тапсырма.

«Шындық-жалған» ойыны

1. Термохимиялық теңдеулердің қарапайым реакция теңдеуінен ешқандай айырмашылығы жоқ. (жоқ)

2. Экзотермиялық реакцияға жатады көмірдің жануы (йа)

3. Эндотермиялық реакцияларға химиялық реакцияның типі айырылу жатады. (йа)

4. Жанартаудың атқылауы термохимиялық реакцияларға жатады (йа)

5. Темірдің үш түрлі оксиді бар? (жоқ)

6. Көмірқышқыл газы өсімдіктерден бөлінеді?(жоқ)

Оқушыларға қорытындылау мақсатында сұрақтар қойылады.

Қорытындылау

Әрбір оқушы сабақ мазмұны сәйкес өз ойын білдіреді.

Сабақ барысында алған әсерлерімен бөліседі.

Үйге тапсырма беру

Сандық есептер. Экзотермиялық және эндотермиялық реакциялар №1-10 73-74 беттер

Бағалау

Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі мен жауаптарының сауаттылығы мен ғылымилығы ескеріле отырып формативті бағалау жасалады.

Кері байланыс

Стикерге өздерінің бүгінгі сабақтан алған әсерлері, алған ақпараттарының құндылығы мен маңыздылығы туралы ойларын білдіреді.

Жаңа сабақты қаншалықты түсінгендерін, көңіл-күйді білдіретін смаиликтер арқылы білдіреді.