2024-2025 оқу жылына арналған
Қысқа мерзімді сабақ жоспарларын жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Материалдар / Серпімділік күші деген не?

Серпімділік күші деген не?

Материал туралы қысқаша түсінік
Серпімділік күші күнделікті өмірде қайда кездесетінін білу.
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

     Таныстым: Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі

Момынай жалпы білім беретін мектебі (білім беру ұйымының атауы Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Білім беру ұйымының атауы

Момынай жалпы білім беретін мектебі

Пәні:

Жаратылыстану

Бөлім:

Күш және қозғалыс

Педагогтің аты-жөні:

Умыралиева С

Күні:

04.03.2025ж

Сынып:

3- сынып


Сабақтың тақырыбы:

Серпімділік күші деген не?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру;

3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау

3.1.2.2 жүргізілген эксперимент нәтижесін құрылған жоспарға сәйкес көрсету мен қорытынды жасау;

Сабақтың мақсаты

Серпімділік күші күнделікті өмірде қайда кездесетінін білу.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/

уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақ

тың басы
















Өткенді пысықтау





















Сабақ

тың ортасы

20 минут


























Сергіту сәті

2 минут




































Сабақты қорыту

8 минут





















































Кері байланыс

5 минут




Психологиялық ахуал қалыптастыру (3 минут)

«Күш жинаймыз!» жаттығуы
Мақсаты: Оқушыларды сабаққа эмоционалды түрде дайындМұғалім: «Бүгін біз күш туралы білетін боламыз. Бірақ алдымен өзіміздің күшімізді жинап алайық!»

Оқушылар көздерін жұмып, терең тыныс алып, қолдарын қысып, жұдырықтарын ашады.

Мұғалім: «Күш бізде бар, ал енді серпімді болу үшін секіріп көрейік!»

Оқушылар жеңіл секіреді.


Өткенді пысықтау

Глобуста полюстерді көрсету. Олардан Жер осі өтеді.

1.Олардың орналасуында қандай ерекшелік бар? (остің көлбеу болу себебінен бұл жерлерге Күн сәулесі ұзақ уақыт бойы түседі немесе керісінше, мүлде түспейді.).

2.Поляр күні мен поляр түні туралы не білесіңдер? (Поляр түні түн деп аталғанымен, ол ымыртқа ұқсайды. Күн көкжиектен көп түспейді де, сәулелері көрініп тұрады)


Білімнің жаратылыстану және гуманитарлық

салаларындағы тәжірибені бақылаудың, жүйелеудің және

түсінудің қарапайым дағдыларының болуы


Жаңа сабаққа кіріспе

«Серпімділік күші қайда?» ойыны (интерактивті тапсырма)

Өту барысы:

Мұғалім экранға 3 сурет шығарады (мысалы: серіппе, доп, резеңке).

Оқушылар суреттерді қарап, олардың не ортақ қасиеті барын айтады.

Мұғалім сұрақ қояды: «Неге резеңке созылады? Доп неге серпіледі?»

Осылайша оқушылар өздері серпімділік күші деген түсінікке келеді.


1-тапсырма

Тәжірибе жасау

(Практикалық тапсырма)
Материалдар: резеңке, серіппе, пластилин.

Өту барысы:

Оқушылар жұптасып, заттарды созып көреді.

Пластилинді қысқанда, оның пішіні өзгеретінін байқайды.

Мұғалім: «Қай зат қайта қалпына келеді? Қайсысы өзгеріссіз қалады?»


2-тапсырма. Топтық жұмыс «Серпімділік күшін тап!» ойыны

Өту барысы:

Ошылар 3 топқа бөлінеді.

Әр топқа күнделікті өмірдегі заттар беріледі (Доп, серіппе, пластик бөтелке, ағаш таяқша, резеңке лента).

Топтар бұл заттардың серпімділік қасиетін анықтап, постер жасайды.



Сергіту сәті «Серпінді зат бол!» қимыл-қозғалыс ойыны

Өту барысы:

Мұғалім әртүрлі заттың атын атайды:

? Доп – секіру

? Резеңке – созылу

? Ағаш – қозғалмау

? Серіппе – алға-артқа серпілу


3-тапсырма. Жұптық жұмыс «Кім тез табады?» ойыны

Өту барысы:

  • Әр жұпқа 10 заттың суреті беріледі (Доп, кітап, металл сым, серіппе, резеңке, әйнек, мата, ағаш, пластик, тас).

  • Оқушылар серпімді және серпімсіз заттарды екі топқа бөледі.

  • Жауаптарын дәлелдейді.



ЕҚБ

«Суретті сәйкестендір» тапсырмасы
Өту барысы:

  • Оқушылар серпімділік күші бар заттарды суреттермен сәйкестендіреді.

  • Дайын қима қағаздарды жабыстыру арқылы жұмыс жасайды.

  • Мұғалім жеке көмек береді.




4-тапсырма. Тест.

Өту барысы: Оқушылар онлайн платформасында тестті орындап, әр дұрыс жауап үшін ұпай жинайды. Бұл тест оқушылардың серпімділік күшін түсіну деңгейін анықтауға көмектеседі.

Сұрақтар мен дұрыс жауаптар Қосымша №1 көрсетілген.










Үй тапсырмасы

1-тапсырма: "Серпімділік күшін анықта"
? Міндеті: Күнделікті өмірде кездесетін 5 затты тауып, олардың серпімді немесе серпімсіз екенін анықтау.

Орындау ережесі:

  • Үйдегі немесе көшеде кездесетін 5 затты таңда.

  • Әр затты сығып, созып немесе басып көр.

  • Егер зат қайта қалпына келсе, оны серпімді деп белгіле.

  • Егер зат өзгермей қалса немесе сынып кетсе, оны серпімсіз деп белгіле.

  • Нәтижені кесте түрінде жаз.

Кесте қосымшада №2 көрсетілген.


Қосымша тапсырма (ерекше қызығатын оқушыларға)
? "Серпімділік күші техникада" – зерттеу жұмысы
? Міндеті: Техникада серпімділік күшінің қолданылуын зерттеу.

Орындау ережесі:

  • Серіппелер мен резеңке қандай құрылғыларда қолданылады?

  • 3 мысал тауып, қысқаша сипаттама жаз.

  • Сурет немесе схема сызып көрсетуге болады.

Кері байланыс

? «Серпімділік күші қайда?»

  • Оқушылар «Мен бүгін білдім...» деген сөйлемді жалғастырады.

  • Мұғалім ең жақсы жауаптарды атап өтеді.

  • Топтардың ұпай саны есептеліп, жеңімпаз анықталады.






Психологиялық әсері: Оқушылардың зейіні артады, сабаққа белсенді қатысуға дайындалады.











Өткенді пысықтайды



































Топтар постерді қорғап, мұғалім ең жақсы дәлелденген жұмысты таңдайды.


Ұпай жүйесі: дәлел – 3 ұпай, түсіндіру – 2 ұпай, мысал келтіру – 2 ұпай.













Жұптар бір-бірінің жауабын тексеріп, дұрыс жауап саны бойынша жұлдызша жинайды.


Ең көп жұлдыз жинаған жұп жеңімпаз атанады.





Әр оқушы жұлдызша жинайды.

Көп ұпай жинаған ең белсенді оқушы марапатталады.





Әр дұрыс жауап үшін 1 ұпай.


Барлық сұраққа жауап берген оқушы максимум 10 ұпай жинай алады.


8-10 ұпай – жақсы білім, 5-7 ұпай – қанағаттанарлық, 0-4 ұпай – көмек қажет.








































Кері байланыс жасайды















































? Дескриптор:
Серпімділік күшіне жататын заттарды анықтайды.
Заттардың серпілу себебін түсіндіреді.
Өз ойын дәлелмен жеткізеді.










? Дескриптор:
Серпімді және серпімсіз денелерді ажыратады.
Зерттеу арқылы серпімділік күшінің әсерін түсінеді.







? Дескриптор:
Серпімділік күші бар заттарды анықтайды.
Топпен бірлесіп жұмыс істейді.
Өз ойларын постер арқылы дәлелдейді.






Психологиялық әсері: Оқушылардың денесі сергіп, сабаққа қайта ынталанады.






? Дескриптор:
Серпімді және серпімсіз заттарды ажыратады.
Жауаптарын негіздейді.
Жұппен тиімді жұмыс істейді.







? Дескриптор:
Серпімді заттарды сурет бойынша анықтайды.
Қателерін түзетуге тырысады.







? Дескриптор:

Өзіне сенімді жауап беру: Оқушы серпімділік күші туралы негізгі түсініктерді біледі.

Қатені түзету: Оқушы өз қателерін түсініп, жаңа ақпаратты қолдана алады.

Түсінік деңгейі: Оқушы серпімділік күшінің өмірде қалай көрінетінін нақты мысалдармен түсіндіре алады.


? Дескриптор:
Оқушы күнделікті өмірден серпімді және серпімсіз заттарды анықтайды.
Тәжірибе жасап, қорытынды шығарады.
Себебін түсіндіріп, кестені толтырады.








? Дескриптор:
Серпімділік күшінің техникадағы рөлін түсінеді.
Зерттеу жүргізіп, ақпаратты жинақтайды.
Қорытындысын нақты жеткізеді.


? Оқулық

Интернет платформалар,

презентация




















Интерактивті тақта

















резеңке, серіппе, пластилин.












Постер













Музыка











суреттер


































Білім беру ұйымының атауы


Пәні:

Жаратылыстану

Бөлім:

Күш және қозғалыс

Педагогтің аты-жөні:

Умыралиева С

Күні:

11.03.2025ж

Сынып:

3


Сабақтың тақырыбы:

24 сабақ. Ауырлық күші деген не?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

3.5.1.2 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру;

3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау

3.1.2.2 жүргізілген эксперимент нәтижесін құрылған жоспарға сәйкес көрсету мен қорытынды жасау;


Сабақтың мақсаты

Ауырлық күші туралы біледі.

Құндылықтар:

Қаңтар айы: Жасампаздық және жаңашылдық

Сабақ құндылығы: Табиғи және әлеуметтік объектілер, тірі және жансыз табиғаттың байланысы, ғылым және ғылыми білім туралы алғашқы түсініктің болуы

Апта дәйексөзі: Жасампаздық- бәрімізге өнеге


Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/

уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақ

тың басы

5 минут


















Өткенді пысықтау

5 минут






























Сабақ

тың ортасы

20 минут


















































Сергіту сәті

2 минут

































































Сабақты қорыту

8 минут











Кері байланыс

5 минут




Психологиялық ахуал қалыптастыру

"Ғарышкер болғымыз келе ме?" ойыны

  • Мұғалім оқушыларға: "Егер ауырлық күші болмаса, біз не істей алар едік?" деп сұрақ қояды.

  • Балалар қиялдап, өз ойларын айтады.

  • Ғарыштағы салмақсыздық туралы қысқаша видеоны (мысалы, NASA-ның / қазақстандық туралы) көрсету.


Құндылық мақсаты: Білімнің жаратылыстану және гуманитарлық

салаларындағы тәжірибені бақылаудың, жүйелеудің және

түсінудің қарапайым дағдыларының болуы


Өткенді пысықтау. Күнделікті өмірде кездесетін 5 затты тауып, олардың серпімді немесе серпімсіз екенін анықтайды.


1-тапсырма: "Серпімділік күшін анықта"
? Міндеті: Күнделікті өмірде кездесетін 5 затты тауып, олардың серпімді немесе серпімсіз екенін анықтау.

Орындау ережесі:

  • Үйдегі немесе көшеде кездесетін 5 затты таңда.

  • Әр затты сығып, созып немесе басып көр.

  • Егер зат қайта қалпына келсе, оны серпімді деп белгіле.

  • Егер зат өзгермей қалса немесе сынып кетсе, оны серпімсіз деп белгіле.

  • Нәтижені кесте түрінде жаз.

Кесте қосымшада №1 көрсетілген.


Қосымша тапсырма (ерекше қызығатын оқушыларға)
? "Серпімділік күші техникада" – зерттеу жұмысы
? Міндеті: Техникада серпімділік күшінің қолданылуын зерттеу.

Орындау ережесі:

  • Серіппелер мен резеңке қандай құрылғыларда қолданылады?

  • 3 мысал тауып, қысқаша сипаттама жаз.

  • Сурет немесе схема сызып көрсетуге болады.


Жаңа тақырып

1-тапсырма. Жаңа тақырыпқа кіріспе

"Затты таста, не болады?" тәжірибесі

  • Әр топтағы оқушыларға доп, қалам, қағаз, резеңке беріледі.

  • Оқушылар оларды биіктен тастайды және не болатынын бақылайды.

  • "Неге барлық зат төмен түседі?" сұрағын қою.

  • Ауырлық күші – Жердің барлық заттарды өзіне тартатынын түсіндіру.

  • Wordwall платформасынан онлайн викторина ойнау: "Қай зат тез түседі?"


2-тапсырма. Жұптық жұмыс: "Ауырлық күші қалай әсер етеді?"

Тәжірибе жасау:

  • Оқушылар жұптасып, түрлі заттарды (қағаз, тас, қауырсын) төмен тастап, қайсысы жылдамырақ түсетінін бақылайды.

  • "Қай затқа ауырлық күші көбірек әсер етеді?" деп ойлану.

  • Нәтижелерін Jamboard платформасына жазу.

Оқушыларды топтарға бөлу.


3-тапсырма. Топтық жұмыс: "Ауырлық күшін өмірден тап"

  • Топтарға суреттер (адам секіруде, алма ағаштан құлап жатыр, парашют ашылды) беріледі.

  • Оқушылар Padlet платформасында суреттерді ауырлық күшімен байланыстырып сипаттайды.

  • Ең жақсы түсіндірген топ жеңімпаз атанады.

Сергіту сәті. "Ғарышта ұшу" жаттығуы

  • Оқушылар музыкамен айсыз жерде жүруді елестетіп, баяу қозғалады.

  • Кейін Жерге түскенде секіреді, өйткені ауырлық күші оларды тартады.

  • Бұл жаттығу Brain Breaks онлайн платформасынан қосылып жасалады.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушыларға арналған тапсырма


Тапсырма 1. "Ауырлық күшін сезін" тәжірибесі:

  • Оқушыға екі зат беріледі: (мысалы, кішкентай доп пен үлкен кітап).

  • Мұғалім оқушыдан заттарды ұстап көріп, қайсысы ауыр екенін айтуын сұрайды.

  • Содан кейін екі затты бірге түсіріп, қайсысы бірінші жерге жететінін бақылайды.

  • Оқушы мұғалімнің көмегімен "ауыр заттың салмағы үлкен, бірақ екеуіне де ауырлық күші әсер етеді" деген қорытынды жасайды.

  • Бұл тапсырма көру, ұстау және тәжірибе жасау арқылы түсінуді жеңілдетеді.

Тапсырма 2. "Ауырлық күші бар ма?" суретпен жұмыс:

  • Оқушыға 3 сурет ұсынылады:

    1. Ағаштан құлаған алма

    2. Аспанда қалқып тұрған әуе шары

    3. Допты жоғары лақтыру

  • Мұғалім оқушыдан: "Қай суретте ауырлық күші әсер етеді?" деп сұрайды.

  • Оқушы ауырлық күші бар суреттерді бояп, оларды мұғалімге көрсетеді.

  • Егер қателік жіберсе, мұғалім оған түсіндіріп, қайтадан бояуға мүмкіндік береді.


Тапсырма 3. "Көлеңке ойыны" (Қозғалыс тапсырмасы):

  • Мұғалім ауырлық күшін түсіну үшін қозғалыс ойынын ұйымдастырады.

  • Балалар еденге отырып, жайлап тұрғанда ауырлық күші оларды төмен тартатынын сезінеді.

  • Содан кейін секіреді, бірақ қайтадан жерге түсу керек, өйткені ауырлық күші оларды тартып алады.

  • Ойын бірнеше рет қайталанады, балалар ауырлық күшін өз денесінде сезіне алады.

4-тапсырма. Ойын: "Ауырлық күші бар ма?" Wordwall-да онлайн тест

  • Әртүрлі жағдайлар беріледі: "Жерге түскен алма", "ұшқан құс", "ауада қалқып тұрған шар".

  • Оқушылар ауырлық күші әсер ете ме, жоқ па екенін таңдайды.

  • Дұрыс жауап бергендер қағаз жұлдызшалар жинайды.

Кері байланыс: "Не үйрендім?"

  • Оқушылар Mentimeter платформасында "Ауырлық күші туралы бір сөзбен" жауап жазады.

  • Экранда сөздер бұлт түрінде көрінеді.


Үй тапсырмасы


? "Ауырлық күші бізге қалай көмектеседі?"

  • 5 мысал жазу.

  • Егер қаласа, шағын постер жасап, сурет салу.





















Өткенді пысықтайды



























































Әр оқушыға түрлі түсті қағаз қиындылары беріледі.

Бірдей түстегі оқушылар бір топқа жиналады.

Әр топқа "Жас зерттеушілер", "Физиктер", "Ғарышкерлер" деген ат беріледі.


































? Дескриптор:
Оқушы күнделікті өмірден серпімді және серпімсіз заттарды анықтайды.
Тәжірибе жасап, қорытынды шығарады.
Себебін түсіндіріп, кестені толтырады.








? Дескриптор:
Серпімділік күшінің техникадағы рөлін түсінеді.
Зерттеу жүргізіп, ақпаратты жинақтайды.
Қорытындысын нақты жеткізеді.




? Дескриптор:
Оқушы ауырлық күшін күнделікті өмірден ажырата алады.
Ауырлық күші заттарды төмен тартатынын түсінеді.











? Дескриптор:
Оқушы ауыр заттың тезірек түсетінін анықтайды.
Ауырлық күшінің әр затқа әртүрлі әсер ететінін түсінеді.







? Дескриптор:
Оқушы ауырлық күшінің табиғатта қалай жұмыс істейтінін біледі.
Топта ой бөлісіп, өз көзқарасын қорғай алады.



















? Дескриптор:
Оқушы заттардың салмағын сезіне алады.
Заттардың ауырлық күші әсерінен төмен түсетінін байқайды.



















? Дескриптор:
Оқушы ауырлық күші әсер ететін заттарды ажырата алады.
Дұрыс суретті бояу арқылы жауап бере алады.










? Дескриптор:
Оқушы өз денесіне ауырлық күшінің әсер ететінін түсінеді.
Қимыл-қозғалыс арқылы ауырлық күшін тәжірибе жүзінде сезінеді.






? Дескриптор:
Оқушы ауырлық күшін ажыратады.
Логикалық ойлау арқылы жауап береді.














? Дескриптор:
Оқушы ауырлық күшінің маңызын түсіндіреді.
Мысал келтіріп, оны суретпен немесе жазбамен дәлелдейді.


Видео


















Кесте


















Сурет, схема













Доп, қалам, қағаз, резеңке









Wordwall платформасы




Қағаз, тас, қауырсын


Jamboard платформасы










сурет

Padlet платформасы























Кішкентай доп пен үлкен кітап























Суреттер


































Wordwall платформасы











Mentimeter платформасы





Білім беру ұйымының атауы


Пәні:

Жаратылыстану

Бөлім:

Күш және қозғалыс

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып:

3


Сабақтың тақырыбы:

25 сабақ. Үйкеліс күші деген не?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

3.5.1.3 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру;

3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау

3.1.2.2 жүргізілген эксперимент нәтижесін құрылған жоспарға сәйкес көрсету мен қорытынды жасау;

Сабақтың мақсаты

Үйкеліс күші қай кезде пайда болатынын біледі.

Үйкелістің түрлерімен танысады.

Құндылықтар:

Қаңтар айы: Жасампаздық және жаңашылдық

Сабақ құндылығы: Табиғи және әлеуметтік объектілер, тірі және жансыз табиғаттың байланысы, ғылым және ғылыми білім туралы алғашқы түсініктің болуы

Апта дәйексөзі: Жасампаздық- бәрімізге өнеге


Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/

уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақ

тың басы

5 минут






Өткенді пысықтау

5 мину




Сабақ

тың ортасы

20 минут


































Сергіту сәті

2 минут



































Сабақты қорыту

8 минут












Кері байланыс

5 минут




Психологиялық ахуал қалыптастыру

  • «Жылы лебіз» әдісі (оқушылар бір-біріне жақсы сөздер айтады).

  • «Жұмбақ» шешу арқылы сабақтың тақырыбын анықтау:

? "Ауырлық күші бізге қалай көмектеседі?"

  • 5 мысал жазу.

  • шағын постер жасап, сурет салу.

Жұмбақ:
Жерде сырғанай алмайды,
Бірақ жүрсең керек-ақ.
Ол болмаса, тоқтай алмайсың,
Бұл қандай күш, байқаңыз?
(
Жауабы: Үйкеліс күші)

Топқа бөлу (5 мин)

? «Заттар арқылы» әдісі:
Оқушылар қораптан үш түрлі зат (доп, кілемнің қиындысы, кітап) алады. Осы заттарға байланысты үш топқа бөлінеді:
? «Сырғанау үйкелісі»
? «Домалау үйкелісі»
? «Тыныштық үйкелісі»


? 1. Бейнематериал қарау: «Үйкеліс күші қай кезде пайда болады?»
? 2. Мұғалімнің түсіндіруі:

  • Үйкеліс күшінің пайда болуы.

  • Үйкеліс түрлері (сырғанау, домалау, тыныштық).

  • Тегіс және кедір-бұдыр беттердің үйкеліс әсері.


? 1-тапсырма. Жұптық тәжірибе:
Әр жұп екі жағдайды салыстырады:

  1. Кітапты үстел үстінде қозғалту.

  2. Кітаптың астына мата қойып, оны қозғалту.

? Қорытынды: Қай жағдайда үйкеліс күші артады/азаяды?



? «Қимылмен көрсету» ойыны:

  • Мұғалім дененің қозғалысын сипаттайды (сырғанау, домалау, тоқтау), ал оқушылар оны қимылмен көрсетеді.


2-тапсырма. Топтық тәжірибе:
Әр топ үйкелістің бір түріне қатысты эксперимент жасайды:

  • Сырғанау үйкелісі: Бір оқушы кітапты үстелдің үстімен жылжытады.

  • Домалау үйкелісі: Басқа оқушы үстелдің үстімен домалақ зат (доп) домалатады.

  • Тыныштық үйкелісі: Үшінші оқушы кілемнің үстіне зат қойып, оны қозғалтпақ болады.

? Постер жасау:
Әр топ өз тәжірибесінің қорытындысын плакатқа салып, сынып алдында қорғайды.


Ерекше білім беруді қажет ететін оқушыларға тапсырма.

? Суреттермен жұмыс:

  • Суреттерді сәйкестендіру (сырғанау, домалау, тыныштық үйкелісі).

  • Қарапайым тәжірибе жасау (әртүрлі беттерде затты жылжыту).



3-тапсырма. ? Онлайн викторина (Wordwall, Kahoot, Quizizz)

  • Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, үйкеліс күші туралы білімдерін тексереді.

Сұрақтар мен дұрыс жауаптар қосымша №2 көрсетілген.


4-тапсырма. «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі:

Үйкелістің қай жерде маңызды екенін айтып, жұпта талқылау.


? Кері байланыс:

  • Бүгін не үйрендің?

  • Саған қандай тапсырма ұнады?

  • Нені жақсартуға болады?

? Үй тапсырмасы:

? 1. Теория:

  • Үйкеліс күші деген не? Оның түрлері қандай? (Оқулықтан оқу, қысқаша жазу)

? 2. Практика:

  • Күнделікті өмірден үйкеліс күшінің 3 мысалын тауып, оларды сырғанау, домалау немесе тыныштық үйкелісіне жатқызу.
    (Мысалы: мұзда сырғанау – сырғанау үйкелісі, көлік дөңгелегі – домалау үйкелісі, сөмкені үстелдің үстіне қою – тыныштық үйкелісі).

? 3. Шығармашылық тапсырма (қалауы бойынша):

  • «Үйкеліс күшінің пайдасы мен зияны» тақырыбында шағын постер немесе сурет дайындау.














Өткенді пысықтайды





Жұмбақты шешіп, жаңа тақырыпты ашады.















Видео тамашалайды.









Тәжірибе жасайды.























































? Дескриптор:
Үйкелістің қашан пайда болатынын анықтайды.
Үйкелістің түрлерін ажыратады.
Тәжірибе нәтижесін дұрыс сипаттайды.







? Дескриптор:
Үйкелістің түрлерін дұрыс сипаттайды.
Тәжірибе нәтижесін түсіндіреді.
Өз ойын толық жеткізе алады.






















? Дескриптор:
Үйкелістің маңызын түсінеді.
Бекіту тапсырмаларын дұрыс орындайды.




? «Бағдаршам» әдісі:

  • ? – Тақырыпты толық түсіндім.

  • ? – Әлі де сұрақтарым бар.

  • ? – Қиын болды.

Топтық бағалау:

  • «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісімен бір-бірін бағалау.

? Жеңімпаз топты марапаттау!







Оқулық, тақта, маркер, презентация, карточкалар, онлайн платформалар.













Қосымша №2

25 сабақ. Үйкеліс күші деген не?

? Викторина: «Үйкеліс күші» (3-сынып)

? Нұсқаулық: Әр сұрақтың дұрыс жауап нұсқасын таңдаңыз.

Бұл викторинаны Kahoot, Quizizz немесе Wordwall платформаларына енгізіп, онлайн ойнауға болады! ?


? Бағалау критерийі:

10 дұрыс жауап: ? Жарайсың! Сен үйкеліс күшін өте жақсы түсіндің!

7-9 дұрыс жауап: ? Өте жақсы! Аздап қайталау керек.

4-6 дұрыс жауап: ? Жақсы, бірақ әлі де үйренетін нәрсе бар.

0-3 дұрыс жауап: ? Қайталап оқуға кеңес беремін!


1. Үйкеліс күші деген не?

A) Дененің жылдамдығын арттыратын күш

B) Дененің қозғалысына кедергі жасайтын күш

C) Денені жоғары көтеретін күш

D) Денені магнит сияқты тартатын күш


Дұрыс жауап: B) Дененің қозғалысына кедергі жасайтын күш


2. Үйкелістің қандай түрлері бар?

A) Ауырлық, серпімділік, үйкеліс

B) Сырғанау, домалау, тыныштық

C) Тарту, итеру, қозғау

D) Магниттік, электрлік, механикалық


Дұрыс жауап: B) Сырғанау, домалау, тыныштық


3. Үйкеліс күші қай кезде пайда болады?

A) Денелер бір-бірімен жанаспаса

B) Денелер бір-біріне тиіп, қозғалғанда

C) Денелер суда болғанда

D) Денелер ауада қалқып тұрғанда


Дұрыс жауап: B) Денелер бір-біріне тиіп, қозғалғанда


4. Қайсысы сырғанау үйкелісіне жатады?

A) Шаңғышының қар бетімен қозғалысы

B) Көліктің дөңгелегінің айналуы

C) Үстелдің үстінде тұрған кітап

D) Желдің соғуы


Дұрыс жауап: A) Шаңғышының қар бетімен қозғалысы


5. Домалау үйкелісі дегеніміз не?

A) Дененің айнала қозғалғандағы үйкелісі

B) Дененің ауада еркін қозғалысы

C) Дененің судың түбіне батуы

D) Дененің тыныштық күйде болуы


Дұрыс жауап: A) Дененің айнала қозғалғандағы үйкелісі


6. Үйкеліс күшін азайту үшін не істеуге болады?

A) Майлау немесе беттерді тегістеу

B) Ауыр зат қою

C) Беттерді кедір-бұдыр ету

D) Қосымша жүк салу


Дұрыс жауап: A) Майлау немесе беттерді тегістеу


7. Тыныштық үйкелісі дегеніміз не?

A) Дененің қозғалмай, бір орында тұруы

B) Дененің жоғары көтеріліп кетуі

C) Дененің сырғанап түсуі

D) Дененің ауада ұшуы


Дұрыс жауап: A) Дененің қозғалмай, бір орында тұруы


8. Қай жағдайда үйкеліс күші пайдалы?

A) Машинаның тежегіші жұмыс істегенде

B) Шаңғышы мұзда сырғанағанда

C) Жаңбыр суы жерге сіңгенде

D) Доп суда жүзгенде


Дұрыс жауап: A) Машинаның тежегіші жұмыс істегенде


9. Мұзда жүру қиын, өйткені...

A) Үйкеліс күші өте аз

B) Ауырлық күші жоқ

C) Тыныштық үйкелісі күшейеді

D) Ауа кедергі жасайды


Дұрыс жауап: A) Үйкеліс күші өте аз


10. Үйкелістің шамадан тыс көп болуы қандай жағдайларда зиянды?

A) Тетіктердің тез тозуы

B) Жүгіру кезінде аяқтың тайғанауынан

C) Машина дөңгелегінің айналуы

D) Кітаптың үстелде қозғалмауы


Дұрыс жауап: A) Тетіктердің тез тозуы





31 Наурыз 2025
203
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі