М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті

Филология факультеті

Қазақ тілі мен әдебиеті білім беру бағдарламасы

ҚТӘ-11(3) тобының студенті

Мұратханова Жамалай Мерекеқызы

ШЫҒАРМАШЫЛ ОҚУШЫМЕН ЖҰМЫСТЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ЗАМАНАУИ ТӘСІЛДЕРІ

Аңдатпа.

Бұл мақалада шығармашылық қабілеті жоғары оқушылармен жұмыс жасаудың заманауи жолдары қарастырылады. Автор оқушы бойындағы шығармашылық әлеуетті дамытудағы мұғалімнің рөлі мен тиімді әдістерді сипаттайды. Мақалада шығармашылық тапсырмалар, жобалық жұмыс, еркін ойлауға мүмкіндік беретін оқыту түрлері ұсынылады.

Түйін сөздер: шығармашылық, қабілет, еркін ойлау, мотивация, әдіс-тәсіл, мұғалім, оқушы.

Кіріспе

Қазіргі білім беру жүйесінің басты мақсаты – өз бетімен ойлай алатын, жаңашылдыққа бейім тұлға қалыптастыру. Бұл міндет шығармашыл оқушылармен жұмысты жетілдіруді талап етеді. Шығармашылық қабілеті жоғары оқушы — шеңберден тыс ойлай алатын, өзіндік идеясы мен ерекше көзқарасы бар тұлға. Мұндай оқушыларды дамыту – мұғалімнің кәсіби құзыреттілігіне тікелей байланысты.

Негізгі бөлім

Шығармашыл оқушыны тану белгілері.

Шығармашыл оқушыны сабақ барысында байқау қиын емес. Олар сұраққа тосын жауап береді, әдебиетке өзіндік көзқарасы бар, шектеулі тапсырмадан тыс ойлай алады. Мұғалім баланың осындай ерекшелігін бағалап, оның бойындағы ұшқынға от беруі қажет.

Мұғалімнің қолдауы мен бағыттауы.

Мұғалім шығармашыл баламен жұмыс істегенде еркіндік пен жауапкершілік арасында тепе-теңдік сақтауы тиіс. Балаға пікір айту, таңдау жасау, қателесуге мүмкіндік беру – шығармашылық ойлаудың дамуына серпін береді. Мұғалім ынталандырушы ғана емес, серіктес болуы керек.

Заманауи тиімді тәсілдер:

1. Кейс-әдіс – өмірлік жағдайлар арқылы шешім қабылдау қабілетін дамыту.

2. Миға шабуыл – тосын идеялар ұсынуға жағдай жасау.

3. Эссе мен еркін жазба жұмыстары – ішкі ойын, сезімін көркем жеткізуге мүмкіндік.

4. Креативті жобалар – видео, презентация, өнер туындылары арқылы ойды бейнелеу.

5. Цифрлық құралдар – Padlet, Canva, Quizlet арқылы шығармашылықты цифрлық кеңістікте дамыту.

Қиындықтар мен шешімдер.

Кейбір шығармашыл оқушылар мектептегі қалыпты жүйеге бағынуға қиналады, өйткені олар еркіндікті сүйеді. Мұндайда мұғалім оларды қатаң тәртіпке емес, қызығушылыққа сүйенген жұмыс түрлерімен баулу керек. Олардың пікірін тыңдап, идеясына қолдау көрсету өте маңызды.

Қорытынды

Шығармашыл оқушымен жұмыс жасау – бұл болашақ өнер иесін, ғалымды немесе жаңашылды тәрбиелеу жолы. Мұғалім әр баланың ерекшелігін байқап, оны дамытудың жолын тапса, оқушының қабілеті ашылып, болашағына сеніммен қадам басады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы.

2. Жүсіпова Г. «Шығармашылық тұлға қалыптастыру жолдары». Алматы, 2015.

3. Мұғалімге арналған нұсқаулық. (ІІ деңгей). НЗМ, 2012.

4. Қоянбаев Ж.Б. «Педагогика». Алматы, 2007.

5. Жаппарқұлова Ж. «Оқушы шығармашылығын дамытудағы инновациялық әдістер». 2020.