35
мин
|
-
Сөздікпен
жұмыс:
-
Алагеуім-Таң жарығы әлсіз, күңгірт шақ, елең-алаң мезгіл.
-
Шұлғау- Қонышты аяқкиімнің ішінен аяққа орайтын мата.
-
Шақша- Сиыр, серке, тау ешкілерінің мүйіздерінен жасалған, насыбай салатын құты.
-
Ноқта- Ауыздығы жоқ жүген тәрізді, мал басына кигізілетін ертұрман әбзелі.
-
Көктас- Қайтыс болған адамның басына қойылатын құлпытас.
-
Тұсау-Ат, түйе . мініс көліктің алысқа ұзап кетпеуі үшін аяғына салынатын қайыс-
-
тан, жіптен істелген әбзел.
-
Жерошақ-От жағып, үстіне қазан асуға, нан пісіруге арналған шұңқыр.
-
Түндік-Киіз үйдің шаңырағын жауып тұратын, жаңбыр өткізбейтін, күн түсірмейтін төрт бұрышты шағын киіз.
-
Туырлық-Киіз үйдің түндігі мен үзігінің арасын қосатын, уықтың орта тұсынан кере-генің басына дейін жабатын киіз.
Мағынаны
тану.
«BilimLand»
қосымшасы арқылы шығарманың мазмұнына шолу
жасау.
1-тапсырма
2-
тапсырма. Берілген эпизодтарға талдау
жасап, ондағы басты ойды анықтаңыз. Қандай өзекті мәселе алға
тартылған?
3-тапсырма. Әр топ берілген кейіпкерлердің шығармадағы
іс-әрекеттерін салыстыра отырып талдау жасайды. Шынайы өмірмен
байланыстыра отырып қорытынды пікір
білдіреді.
|
СЖ
Шығармаға сатылай
талдау жасайды.
Авторы: Т.Әбдіков
Тақырыбы: Ұлттық құндылық. Ата
үміті.
Идеясы:
Ата –ана алдындағы
перзенттік парыз.
Жанры: проза
(әңгіме)
Оқиғаның
басталуы: Ерғабыл қарттың
үміті.
Оқиғаның
дамуы: Ата – анасының сағынышы,
қонақтарды қарсы алу.
Оқиғаның
шиеленісуі: Сапабек пен әкесінің
әңгімесінің жараспауы.Ауыл әні.
Оқиғаның шарықтау
шегі: Қонақтарды шығарып
салу.
Оқиғаның
шешімі: Соңы үміті орындалмаған
қария.
Дескрипторы:
-шығарма сюжеті бойынша басты
мәселелерді анықтайды;
-үзінділерді талдай
отырып, өз көзқарасын білдіреді.
ҚБ
ЖЖ
1-топ.
Иә, жетісерсің! Бала
бір жақта, біз бір жақта. Мына қу моладан сүйегімізді
табар бір күні.
Осы Қаратүбектің
басында жұмақ тұрғандай екі елі қия
баспайсың... Бүгін келсін балалар,
көрерсің, еріп кетемін. Қал жалғыз өзің,
омалып
-
2.– Кеше ноқтаның сағағын
байламапсың ғой, кер құлын ағытылып
кетіпті.
. ешқайда кетпес, оралар... Туып-өскен жері,
елі..
3.
Шіркін, бала деген осы ғой!
Сапабек өкесін қаңдай қып жөнелтті, ә!
Ойпырмай, мұндай ұлы дүбірмен
біздің елде әлі ешбір шал аттанбаған
шығар…
2-топ.
1.«Әй, кемпір, —
деді ішінен, бағанағы жерде айтатын сөзі ойына жаңа түсіп, — мен
саған дейін үш қатыннан айырылғанмын. Азды-көпті ғүмырымның ішінде
талай бақтан айырылып, талай баққа қолым жетті. Дүние бірде алдын
берсе, бірде артын береді. Бірақ әкем көрген, әкемнің әкесі көрген
қара орнымнан айырылып көрген күнім жоқ. Не тантырап
отырсың!»
2. Ерекең жаңа қаз тұрған
балаша тәлтіректей көтеріліп, ат жақты, қапсағай сары жігітті
құшағына қысты. Одан соң омырау, жеңдері ашық, шұбар көйлек киген,
шашын қидырған топ-толық, ақсары, ажарлы келіншекті
шіміркеніңкіреп, маңдайынан сүйген болды.
— Әлгі жаман қайда? Әкеліп пе
едіңдер?
— Әкелдік қой. Әй, Жеңіс қайда?
Жеңіс!
— Жеңіс!
Жаюлы сөреден құрт алып үлгірген аяқ-қолы шидей,
көзі қитар, алтылар шамасындағы ұл бала табалдырықты кесіп тұра
қалды.
3.»»Бұдан соң
Сапабек дүйім жұртты аузына қаратып, өзінің Лондонға, Будапештке,
Мароккоға, Италияға барған сапарларын әңгімеледі. Бөтен, жат
халықтардың дәстүрін, мәдениетін, адамдарын мақтады. Италиядағы
кедейлердің ауыр тұрмысына аяныш білдірді. Шалдарға бұл әңгімені
түсіну тым қиын еді. Сондықтан олар жастарға араласпай, өздеріне
түсінікті басқа әңгімеге ауысты.
3-
топ.
1. Біраздан соң қонақтардың
бәрі тарқап, үй іші өздерімен өздері қалды. Өз төсегінде малдасын
құрып отырған Ерекең:
— Тағы бір қонып, кетесіңдер ме?
Жоқ, боласыңдар ма біраз? — деді баласына тура
қарап.
— Ертең жүруіміз керек.
Отпускамыз бітті, көке-ау, Онсыз да кешігетін
болдық.
2.— Баланы ше? Жеңісті тастап
кетпейсіңдер ме? Екеуден-екеу қашанғы отырамыз
сойдиып.
3) — Алып кет өзіңмен бірге, —
деді бір кезде даусы қарлығып. — Оқыт, өзіңдей қаңғыбас етіп
шығар.
4. – Ой, көке-ай,
мені бір баласырап барады деп ойлайсың ба? Орыс мектебінің жоқ
екенін
айтып отырмын ғой.
Әйтпесе...
дескрипторы:
-шығарма сюжеті
бойынша басты мәселелерді
анықтайды;
- үзінділерді талдай отырып,
өз көзқарасын білдіреді.
ҚБ
ТЖ.
«Кейіпкер
ерекшелігі»
1-топ:
Ерғабыл ата мен Сапабек
(баласы)
2-топ:
Әже мен Тома
(келін)
3-
топ. «Үш қадам»
кестесі
1-қадам
|
2-
қадам
|
3-қадам
|
Шығар-мада көтеріл-ген
мәселе
|
Бүгінгі таңда бұл мәсе-ле өзекті
ме?
|
Әке
мен баланың әңгімесі неліктен
жараспа-ды?
|
|
|
|
дескрипторы:
-
шығармадағы мәселелерді
анықтайды;
- мәселелерді қазіргі күнмен
салыстырады;
- кейіпкерлер бейнесін
салыстырады.
ҚБ
|
2
ұпай
3
ұпай
3ұпай
|
Т.Әбдіков.
«Қонақтар» әңгімесі —
BilimLand
Т. Әбдіков
mtdi.kz›
Әңгімелер
|