ТАРИХ САБАҒЫНДА ЗАМАНАУИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ

Картаға хандықтардың орналасуын көрсету

Қазақ хандары мен олардың тарихын есте сақтау үшін карта әдісін қолдану — бұл өте тиімді тәсіл. Мұндай әдіс тарихи тұлғаларды визуалды түрде байланыстырып, олардың орналасуын географиялық контекстте көрсету арқылы есте сақтау процесін жеңілдетеді. Міне, қазақ хандарының тарихын карта арқылы есте сақтауға арналған бірнеше ұсыныс:

1. Картаға хандықтардың орналасуын көрсету:

Қазақ хандарының билік еткен аймақтарын картада белгілеу арқылы әр хандықтың орны мен уақытын анық көрсетуге болады. Мысалы, Ұлы жүз, Орта жүз және Кіші жүз хандықтары Қазақстанның әр түрлі аймақтарында орналасқан.

2. Тарихи кезеңдерді бөлу:

Қазақ хандарының кезеңдерін уақыттық шкала бойынша картаға белгілеп, әр ханды немесе хандар әулетін белгілі бір кезеңде басқарып отырған аймақты көрсетуге болады. Мысалы:

• XV ғасыр — Жәнібек және Керей хандардың қазақ хандығын құруы.

• XVI-XVII ғасырлар — Тәуке хан, Абылай хан және басқа да хандардың билігі.

• XVIII ғасыр — Абылай хан мен оның билігі.

3. Хандар мен маңызды оқиғаларды байланыстыру:

Қазақ хандарының әрқайсысын белгілі бір оқиғамен байланыстыра отырып, картада олардың басшылық еткен аумағын және сол кезеңдегі маңызды оқиғаларды белгілеуге болады. Мысалы:

• Қасым хан — Қазақ хандығының территориясын кеңейту.

• Абылай хан — Қазақ халқының егемендігі үшін күрес.

4. Салыстыру әдісі:

Хандардың билік еткен кезеңдерін карта арқылы салыстырып көрсету оқушылардың әр түрлі кезеңдер мен тұлғалар арасындағы байланысты жақсырақ түсінуіне көмектеседі.

5. Интерактивті карта жасау:

Егер қолыңызда карталар бар болса, сол карталарға нақты ханның аты мен өмір сүрген кезеңін жазыңыз. Бұл әдіс оқушыларға хандарды нақты аймақтармен және уақытпен байланыстырып есте сақтауға көмектеседі.

Қысқаша жоспар:

1. Картада қазақ хандарының билік еткен жерлерін белгілеу.

2. Хандардың билік ету кезеңдерін хронологиялық ретпен көрсету.

3. Маңызды оқиғалар мен шешуші тұлғаларды карта арқылы визуалды түрде көрсету.

4. Хандардың ықпалын көрсететін географиялық мәліметтерді пайдалану.

Мұндай карта әдісін пайдалану оқушыларға қазақ хандары туралы ақпаратты тез әрі қызықты түрде есте сақтауға мүмкіндік береді.