Тәуелсіздік - ата –бабам аңсаған

Қазақстандық патриотизм және азаматтық тәрбие, құқықтық тәрбие

Мектебі: № 36 орта мектебі

Күні: 13.12.19 жыл Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9 Қатысқандар: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Тәуелсіздік - ата –бабам аңсаған

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

Оқушыларға қазақ халқының тәуелсіздік жолындағы ерлік күресі мен ғасырлар бойы басынан өткен қиыншылықтарын айта келіп, осы қиын жылдары елінің азаттығын, еркіндікті аңсаған ұлт зиялыларына тоқталу. Тәуелсіз Қазақстанның 28 жыл ішіндегі қол жеткен жетістіктерімен таныстыру.

Сабақтың мақсаты

Қаншама құрбандықпен қол жеткен тәуелсіздігімізді құрметтей, қастерлей білуге тәрбиелеу, Қазақстанның келешегі үшін аянбай еңбек етуге шақыру.

Бағалау критерийі

• Оқушылар бойында отансүйгіштік - патриоттық сезімдері қалыптасады

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: репрессия, Желтоқсан, тоталитарлық жүйе, еркіндік, Тәуелсіздік және т.б.

Диолог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:1991 жылы 16 желтоқсанда Тәуелсіздік Декларациясы, Құрбандарым, жазықсыз құрбандарым, 1986 жылдың желтоқсаны және т.б

Талқылауға арналған сұрақтар:

Не себепті...деп ойлайсыз?

Не себепті деп ойлайсыз?

Құндылықтарға баулу

Құрмет, ашықтық, ынтымақтастық және азаматтық жауапкершілік құндылықтарын оқушы бойына дарыту.

Пәнаралық байланыс

Әдебиет, тарих

Тақырып бойынша алдыңғы білім

«Жемқорлыққа жол жоқ»

Сабақтың барысы

Сакбақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут

4 минут

КҮНДЕЛІКТІ ШАРАЛАР:

Оқушылармен сәлемдесіп, тізім бойынша түгелдеу. Оқушылардың сабаққа белсенді қатысуын қадағалау.

Сынып журналы

ШИРАТУ ЖАТТЫҒУЫ: «Шаттық шеңбері» әдісі.

Тапсырма қадамдары:

Google Chrome мен смартфон, ноутбук

КІРІСПЕ:

Оқу мақсатымен таныстыру:

• Қаншама құрбандықпен қол жеткен тәуелсіздігімізді құрметтей, қастерлей білуге тәрбиелеу, Қазақстанның келешегі үшін аянбай еңбек етуге шақыру.

Бағалау критерийін ұсыну:

• Оқушылар бойында отансүйгіштік - патриоттық сезімдері қалыптасады.

1 минут

Оқушыларды психологиялық тұрғыдан дайындау.

Қима қағаздар

Сабақтың ортасы

10 минут

ДАМУ: Мұғалім сөзі: – Тәуелсіздік – ең басты құндылығымыз. Тәуелсіздікке қантөгіссіз, бейбіт түрде қол жеткізгеннен кейін ғана елімізді әлемнің өркениетті мемлекеттерінің қатарына қоса алдық.

28 жыл ішінде тәуелсіз Қазақ елін қалыптастырып, нарықтың қиын өткелдерінен аман өтіп келеміз. Осы кезеңде Қазақстанды дүние дидарындағы ең мықты мемлекеттер танитындай, сыйлайтындай деңгейге жеткізген тұңғыш Нұрсұлтан Назарбаевтай көреген саясаткердің ерен еңбегін дәл бүгін және әрқашанда айтып өтеміз. Егемен еліміздің ең ұлық, ең қастерлі мерекесі – Тәуелсіздік күні. Тәуелсіздіктің тал бесігінде тербелген ардақты ағайындар, мереке құтты болсын!

Барысы: Әнұран орындалады.
Тарихқа көз жүгіртсек, қазақ – нағыз батыр халық екенін мойындайсың. Жүгі нарда, қазаны теңде болып, көшіп - қонып өмір сүрген ата - бабаларымыз үш нәрсені бойтұмардай сақтап қадірлеген. Ол ел мен жер және ана тілі. Қандай халық болмасын осы үшеуінсіз егемен ел екенін дәлелдей алмайсың. Ал енді біз халқымыздың сан ғасырлар күресіп армандап жеткен Тәуелсіздік жолын жырлайық.
1 - жүргізуші:
Армысыздар, Отандастар!
2 - жүргізуші:
Қайырлы күн, қымбатты қонақтар, ұстаздар, оқушылар!
1 - жүргізуші:
Еліміздің тәуелсіздік алуы - халқымыздың тарихында жаңа дәуірдің бетін ашты, бүкіл қоғамдық өмірімізге жаңа леп, серпін ала келді. Ол - баршамыз бейбіт өмірде, еркіндікті аңсаған ақ ниет, ақ тілеумен өзіміз тіккен ортақ шаңырағымыздың тәуелсіздігі. Олай болатын болса, бүгінгі Тәуелсіздік күніне арналған «Тәуелсіздік - ата –бабам аңсаған» атты сынып сағатымызға қош келдіңіздер!

2-жүргізуші:
Армандарды жақындатып тым алыс,
Біздің жаққа жеткен екен жылы ағыс.
Егемендік - ел бақыты, ертеңі,
О, халайық! Құтты болсын қуаныш!

1 - жүргізуші:
Тәуелсіздік ата - бабам аңсаған
Жете алмай құрбан болды қанша адам.
2 - жүргізуші: Қазақ халқы азаттық үшін талай қиындықты бастан кешірді. Бірақ ешқашан мойымады, күресе білді. Азаттық таңы туатынына кәміл сенді. Енді осы кейбір оқиғаларды еске түсіріп өтейік.
1-жүргізуші: 1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы баста ған ұлт-азаттық көтеріліс. 1836-1838 жылдардағы Ішкі Бөкей ордасындағы Исатай Тайманұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс. Бұл көтеріліс Ресей патша үкіметіне қарсы бағытталды. Қазақ шаруаларының жерлерін тартып алып, орыс шаруаларына үлесті -ріп берген  олар халықтың ашу-ызасын тудырды. Исатайдың серігі, ақын Махамбет Өтемісұлы өз жырларын осы тақырыпқа арнады.

2-жүргізуші: 1917 жылдан бастап қазақ елі кеңес елінің құрамын- да болды. 1925-1933жылдары Голощекин Қазақстанда әлі революция болмаған деп, «Кіші Октябрь» саясатын жүргізді. Елді аштық тығырына  тіреп негізгі күн көрісі мал болған қазақтар екі-үш жылда малдарынан түгел айрылып, Қазақстанда тұратын

2 млн. қазақ аштықтан қырылды.

1-жүргізуші: 1937 жылғы асыра сілтеудің кесірі – біздің қазақ әдебиетінде жайқалып келе жатқан жас теректердің тамырын қиды. (Қуғын-сүргінге ұшыраған ақын-жазушылардың портрет- тері). Олар: Сәкен Сейфуллин, Бейімбет Майлин, Ілияс Жансүгіров, Тұрар Рысқұлов, Смағұл Сәдуақасов, Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Санжар Асфендияров және т.б.

2-жүргізуші: Ақтаңдақ жылдардағы «қазақ» деп қабырғасы қайысқан қайраткерлер де тәуелсіздігімізге жеткізер ұлы жолдағы құрбандар еді.

1-жүргізуші: Құрбандарым, жазықсыз құрбандарым,

Бет-бағдарын бақиға бұрғандарым.

Қаралы жылдардай боп қарауытып,

Халқымның мәңгі есінде тұрғандары.

Құрбандарым, жазықсыз құрбандарым,

Кеудемдегі қолаңтаны қоздатқаның

Тұншықса да, түрмеде тозбапты әнім.

Жазықсыз жапа шегіп бұл жалғаннан

Жалтақтатып кете барған боздақтарын.

2-жүргізуші: Ұлы Отан соғысы жылдарына тоқталайық.

Фарабби:

Бұлт түнеріп аспаннан,

Талай көзден жас тамған.

Тұтқиылдан жау тиіп,

Қырғын соғыс басталған.

Соғыс жалмап аға-іні, бауырды

Зар жылатты тыныш жатқан ауылды

Жалғызынан айырыпты ананы

Әкесінен айырыпты баланы.

Жансая: «1941-1945 жылдары адамзат тарихында болмаған алапат соғыста бірлік жолында жан қиған қазақ батырлары фашизмнен бүкіл адамзатты қорғап ерекше ерлік көрсетті. 100-ге тарта қазақ қаһарманына Кеңес Одағының Батыры деген абыройлы атақ берілді» ( Кеңес Одағының Батырлары - слайд)

2-жүргізуші:  «Ерке сылқым» күйі. Орындайтын Аликулов Ақшуақ пен Орынбаев Рамазан.

1-жүргізуші: 1986 жылдың желтоқсаны. Еліміздің тәуелсіздігін аңсаған жастар Алматы алаңына еріккеннен шыққан жоқ, алдына мақсат қойып шықты. «Ұлтшылдық», «бұзақы», «тәртіпсіздікті ұйымдастырушылар» деген жалғаннан ойлап тапқан жала бүкіл кеңес еліне таратылды. (Желтоқсан оқиғасы жайлы слайд көр сетіледі)

2-жүргізуші: Қасқалдақ ұшып көлінен

Шүрегей келіп қонған күн

Қыранды қуып көгінен

Қарғалар билік алған күн

«Нашақор» деп, «ұлтшыл» деп,

Қазақққа күйе жаққан күн

Базары кетіп бір күнде

Қайғыға халық батқан күн

Қақаған қыстың ызғары

Сүйектен өтіп кеткен күн

Қара көз қазақ қыздарын

ОМОН-дар бастан тепкен күн.

Қариялар итке таланып,

Ер басын күрке шапқан күн

Аппақ қар қанға боянып

Қып-қызыл мұз боп жатқан күн.

Қайғы езіп елдің еңсесін

Жан шыдау жанын батқан күн

Енді қайтып келмесін

Сол бір қарғыс атқан күн.

1-жүргізуші: Желтоқсан құрбандары-Ербол, Қайрат, Ләзат сынды аға-апаларымздың есімдері ешқашан ұмытылмайды.

2-жүргізуші: 1991жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Тәуелсіз Республика болып жарияланды.

Тәуелсізбін, егеменмін, еркінмін,

Көңілім көкке шарықтады, серпілдім.

Көкірегім мұздап еді, ерідім,

Домбырадай күмбірледі көңілім,

Дана: (Рамазан, Нұрдәулет, Эмиль, Алина, Сабина, Элеонора, Аида, Ерасыл, Әділет, Диас, Ақбота).

Қазақстан – қасиетті ұғым бұл

Ей, келешек, жан тәніңмен ұғын, біл.

Он бір әріп не мағына береді,

Ал, толғайық жеткенінше қызыл тіл.

Т- білдіреді теңдікті,

Ә- әдептілік, әлдікті,

У-уайымсыз уақытты,

Е- егемендік елдікті.

Л-дейді лағып лепірме,

С-сенімділік секілді,

І-ілтипат пен ізетті

З- зиялылық тілек қой.

Д- шақырады достыққа,

І- ізденіс пен нәтиже

К- дейді күн боп көктегі

Көз алартып, көршілерге қол сұқпа.

1-жүргізуші:

Далада думан, қалада думан жыр бүгін

Ғасыр бойы асыға күткен бұл күнім

Жасай бер, жаса қалдырған бақыт бұлбұлым

Тәуелсіз Қазақстаным!

Әділет: Тәуелсіз Қазақстан Республикасының жер көлемі 2 400 мың шаршы шақырым жерді алып жатыр, яғни республи- камыздың территориясына жеті мемлекет сияды. Мысалы, Норве гия, Швеция, Франция, Германия, Португалия, Испания,Италия. Жер көлемі жағынан БҰҰ-да 180 мемелекеттің ішінде 9-орында тұр. Республикамыз 5 мемлекетпен көршілес. Олар: Ресей, Қытай, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркменстан. Елімізде 135 ұлт өкілі тұра- ды.  Қазақстанда 14 облыс,  858 ірі қалалар бар. Елордасы– Астана.

Ақбота: Біздің Қазақстан Республикасы өте бай мемелекет. Бізде алтын, темір, мырыш, күміс, көмір, газ, мұнай, яғни бір сөзбен айтқанда Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99 элементі Қазақстан жерінде кездеседі.

Күй. «Көңіл толқыны». Орындайтын Орынбаев Рамазан.

1-жүргізуші:

Қазақстан – сан ғасырлық тарихы бар,

Қазақстан – бұл азат ел, танысыңдар.

Көк байрағы, елтаңба, әнұраны,

Қазақ елі егеменді, сан ұлты бар.

Мерей: Еліміздің өзіне тән туы, елтаңбасы, әнұраны бар. Әнұранымыздың авторлары: Ш.Қалдаяқов, Ж.Нәжімеденов, Н.Назарбаев. Қазақстан Республикасының Мемелекеттік туы көгілдір түсті. Онда Алтын күн бейнесі, шарықтай ұшқан дала қыраны және ұлттық ою-өрнек нақышталған  тік жолақ бар. Тудың көгілдір түсі -  бұлтсыз ашық аспан, бейбітшілік белгісі. Күннің нұр шұғыласы - байлық пен берекенің, тыныштық пен жылылықтың белгісі. Қыран бүркіт – тәуелсіздік белгісі. Өрнек – салт-дәстүрдің белгісі. Мемлекеттік тудың авторы – Шәкен Ниязбеков.

Элеонора: Қазақстан Республикасының елтаңбасының бастысы- шаңырақ. Шаңырақ – киіз үйдің күмбезі, ол күн бейнесін, ал уық- тар одан тарап жатқан алтын сәулелері. Қазақта «Ат- адамның қанаты» деген мақал бар. Елтаңбадағы тұлпар бейнесі дала пыра- ғы оның шапшаңдығы ер жігітті тәуелсіздікке жетелейді. Бесбұ- рышты жұлдызы - әр адамның өміріне бағдар беретін өз жұлдызы сияқты. Күн мен айды, жұлдызды кие тұтатын халқымыз  «Жұл-дызың жарқырай берсін» деген асыл арманын айтып тұрғандай. Елтаңбаның авторлары -  Шота Аман Уәлихан және Жандарбек Мәлібекұлы.

1 - көрініс. Жоңғар ханы мен Қаз дауысты Қазыбек.
Жоңғар хан ордасы. Хан тақта отыр.
Уәзір: Дат,тақсыр! Қазақтар келіп тұр»
Хан: «Кірсін!». «Иә, қазақтар! Неменеге келдіңдер? Айтататындарыңды айтыңдар да, елдеріңе қайтыңдар!»
Қазыбек: «Біз – қазақ деген елміз, бірақ ешкімге соқтықпай жай жатқан елміз. Елімізден құт - береке қашпасын деп, жеріміздің шетін жау баспасын деп, найзаға үкі таққан елміз, басымыздан сөз асырмаған елміз. Сен қалмақ та, біз қазақ табысқалы келгенбіз. Сен темір де біз көмір еріткелі келгенбіз. Берсең жөндеп бітіміңді айт, не тұратын жеріңді айт».
Хан: