МКҚК «ЖОҒАРЫ АГРАРЛЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ»

Оқу сабағының жоспары

(дәріс)

Сабақ тақырыбы: Тыныс алу жүйесін зерттеу тәсілдері

Модуль /пән атауы КМ- 14 «Клинико- биохимиялық және клиникалық зертханалық зерттеулер жүргізу»

Педагог Токтамысова С.К. дайындады

2022 жылғы «02» желтоқсан

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ ІІІ курс, СТ-531.2қРБ

Сабақтың түрі дәріс

2.Мақсаты, міндеттері

Оқыту мақсаттары: Тыныс алу жүйесін зерттеп, қозғалысын меңгерді.

Сабақ мақсаты: Білім алушылар ауылшаруашылық малдарының тыныстану жүйесін зерттеп, жоғары тыныстану жолдарымен танысып, клиникалық зерттеулер жүргізу.

3.Оқу-жаттығу процесінде білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер және (немесе) кәсіби дағдылар тізбесі

Бағалау өлшемдері: Тыныс алу жүйесінің маңыздылығын талдап, зерттеуді меңгереді.

Қажетті ресурстар: презентация, интернет ресурстар, https://youtu.be/jF77STdLFTs видеоролик, оқулық, макет, қаңқа, тақырып бойынша презентация

4.Сабақтың барысы

І. Сабақтың басы ( 5-10 минут)

Білім алушылардың қатысуын, дайындығын тексеру. Сабақта отырғандарды түгендеп алу. Аудиторияның сабаққа дайындығын қарау. Оқытушы мен студенттер өткен сабақтың оқу мақсатын есіне алады.

а) Quizizz платформасында тест тапсырмасын орындау.

Өткен тақырыптар бойынша тест сұрақтар беріледі.

1. Несептегі билирубинді кімнің сынамасымен анықтайды?

А)Ендрашик В)Клеггорн С)Граф Д)+Розин

2. Билирубинді анықтау үшін жаңа алынған несептің 4 – 6 мл – не қай ертіндіні қосады?

А)Фенолфталеин ертіндісі В)+Люголь С)Фенол ертіндісі Д)Күйдіргіш натр ертіндісі

3. Егер несеп құрамында билирубин болса екі сұйық арасында қандай түсті сақина түзіледі?

А)+жасыл В)Сары С)Қоңыр Д)Қызыл

4. Несептен уробилинді анықтау үшін неше мл несеп алады?

А)2мл В)3мл С)4мл Д)+5мл

5. Уробилинді анықтау үшін 1 мл алынған қоспаға қай қышқылды қосып, 10 минутқа штативке қояды?

А)Күкірт қышқылы В)+тұз қышқылы С)Азот қышықыл Д)Несеп қышқылы

6. Несепті сақтау үшін консервілеуші зат?

А)Формалин В)+формальдегид С)Фенолфталеин Д)Иод

7. Бөлінген несепті мензуркамен немесе өлшеуші белгісі бар цилиндрмен өлшеп қай көрсеткішін анықтайды?

А)Түсін В)Иісін С)+мөлшерін Д)Консистенциясын

8. Табиғи жарықта, ақзат тұсында цилиндрге несепті құйып қай көрсеткішін анықтайды?

А)+түсін В)Иісін С)Мөлшерін Д)Консистенциясын

9.Несептің түсі қай ауру кезінде түссізденеді?

А)Цистит В)+қант диабеті С)Пиелонефрит Д)Гематурия

10. Несептің түсі қай ауру кезінде қара – қоңырдан қанды – қызылға дейін өзгереді?

А)Цистит В)Қант диабеті С)Пиелонефрит Д)+гематурия

11. Несептің түсі қай ауру кезінде ақ түсті болады?

А)+цистит В)Қант диабеті С)Пиелонефрит Д)Гематурия

12. Қай дені сау жануарда аммиактың ашу салдарынан несептің жоғары беті әк пленкамен жаюылады?

А)Қой В)Сиыр С)Шошқа Д)+жылқы

13.Қай малдың қан тамырын бет тамырында, сафен және орталық құйрық тамырында зерттейді?

А)+ірі қара В)Түйе С)Шошқа Д)Ешкі

14. Қай малдың артерия қан тамырын зерттеуді, оның семіздігі, болбырлығы қиындатады?

А)Ірі қара В)Түйе С)+шошқа Д)Ешкі

15. Қай малдың артерия қан тамырын зерттеуді, оның семіздігі, болбырлығы қиындатады?

А)Ірі қара В)Түйе С)+шошқа Д)Ешкі

16.Жоғары өнімді дене бітімі мықты және зат алмасу процесі жоғары сапалы мал өсіруге арналған сақтандыру және емдеу жұмыстарының жоспарланған жүйесі?

А)вакцинация В)дегельминтизация С)+диспансеризация Д)Дезинфекция

17. Малды клиникалық тексеру және материалды лабороторияға жіберу уақыты неше күннен аспауы қажет?

А)10 күн В)8 күн С)6 күн Д)4 күн Е)+2 күн

18. Клиникалық және лабороториялық зерттеулерге байланысты малды неше топқа бөледі?

А)6 В)5 С)4 Д)+3

19. Систола, диастола, систола жане диастола деген қай мүшенің қызметін көрсетеді?

А)өкпе В)+жүрек С)талақ Д)қарын

20. Дене температурасын барлық жануарларда қай жерден өлшейді?

А)Ауыз қуысында В)+Тік ішекте С)Арқасында Д)Санында

ә) LearningApps.org бағдарламасы бойынша сөзжұмбақ шешу арқылы білімді тексеру.

1. Жүрек бұлшық етіндегі электрлік құбылыстарды жазып алу әдісі (электрокардиография)

2. Ауру малды зерттеп тексергенде қолданылатын ең көне және оңай тәсіл (қарау)

3. Мал денесінің сыртынан қағып тыңдау арқылы жүргізілетін зерттеу әдісі (перкуссия)

4. Қанның ұюынан пайда болатын жолақ тәрізді бөртпе (экхимоза)

5. Малды тексеру кезіндегі сыртқы пішіні (габитус)

6. Флебограф аспабы арқылы вена қан тамырының соғуын жазу (флебография)

7. Қолдың сезу қабілеті арқылы жүргізілетін әдіс (пальпация)

8. Дене қызуының қалыптан тыс төмендеуі (гипотермия)

9. Ауру мал туралы мағлұматтар (анамнез)

10. Кілегейлі қабықтың көкшіл тартуы (цианоз)

11. Оттегіне қаныққан қат тамыры (артерия)

12. Жүрек ырғағының бұзылуы (аритмия)

ІІ. Сабақтың ортасы ( 20 минут) Жаңа сабақ тақырыбы: Тыныс алу жүйесін зерттеу тәсілдері

Оқытушы берген сілтеме бойынша бейнероликті қарап, үйге танысып келуге берілген жаңа сабақ тақырыбын білім алушыларға оқытушы өзі түсіндіріп өтеді. Жаңа сабақта қаралатын сұрақтар:

а) Кіріспе сөз. Тыныс алу жүйесін зерттеу

б) Жоғары тыныс алу жолдарын зерттеу

Оқытушы білім алушылардың отырған күйлерінде 3 қатарға бөліп, оларға тапсырмаларын беріп тастайды.Тапсырманы білім алушылар видеоролик пен оқулықтың көмегімен орындайды. Ол үшін Джигсо әдісі қолданылады.

1 қатарға: Тыныс алу жолдарын зерттеу.

2 қатарға: Жоғары тыныстану жолдарын зерттеу.

3 қатарға: Көмейді және кеңірдекті зерттеу.

Әр қатардан 1 білім алушыдан шығып, мүйізді ірі қара, жылқы, қойлардың макеттерін пайдалана отырып, тақырыпты түсіндіреді, болғаннан кейін толықтырам деушілер болса тақтаға шығады.

Топтық жұмыс қол шапалақтау арқылы бағаланады.

ІІІ. Сабақтың соңы ( 15 минут)

Жаңа сабақты қортындылау.

а) Практикалық жұмыс.

Білім алушыларға арнайылап алынып келген мысықты клиникалық жоспар бойынша зерттеу жасау және тыныс алу жолдарын зерттеу жүргізеді.

Жоспар бойынша білім алушылар орындауы керек:

1.Қауіпсіздік ережелерін сақтау

2.Жұмыс орнын дайындау

3.Бекемдеу және клиникалық зерттеу жүргізу

ә) Макетпен жұмыс.

Орында отырған білім алушыларға макеттен жүрек пен өкпе шекараларын анықтап, бормен сызып, аускультация жасауды жүргізу техникасын түсіндіреді.

Соңынан оқытушы жаңа сабақтың білім алушар қай деңгейде түсінгендерін тексеру мақсатында рефлексия жасайды. Білім алушылар Tik Tok көрнекілігі арқылы сабақты бағалайды. Сабақтан алған әсерлерімен бөліседі: Ұнады, Айтарым бар, Достарыммен бөлісемін, Есіме сақтадым.

Сабақ барысында белсенді болмаған білім алушылыларға қосымша жауапсыз тесттер беріледі.

Сонымен қатар кері байланыс жасау үшін «Блум текшесі» беріледі. Сол бойынша сабақта қалай түсінгендерін сараптайды.

6. Білім алушылардың білімін бағалау.

Сабақ тиісті қорытындыланып, бағаланады.

7.Үйге тапсырма: Жаңа тақырып бойынша дәрісті жазып алу, шығармашылық тапсырмаларды орындау. Тақырып бойынша ақпараттар жинақтау, қосымша бағаланады.

Қолданылатын оқулықтар тізімі:

Негізгі әдебиеттер:

1. Молдағұлов М.А., Есқожаев О.К., Заманбеков Н.А., Қожанов К.Н. және т.б. Жануарлар ішкі аурулары (І кітап): оқулық Білім және Ғылым Министрлігінің грифімен шыққан. - Алматы; ҚазҰАУ, 2010.

2. Есқожаев О.К., . Молдағұлов М.А., Қожанов К.Н., Заманбеков Н.А. және т.б. Жануарлар ішкі аурулары (ІІ кітап). - Алматы; Нұр-Принт, 2010 ж.

Қосымша әдебиеттер:

3.Молдағұлов Н.А., Ермаханов О.Н., Жануарлар ауруларының клиникалық диагностикасы-Алматы, 2007

4.Қазиев І.Ж., Ветеринариялық рентгенология-Алматы, 2007