ҰБТ-ДАҒЫ ЛОГИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕР

ҰБТ-ДАҒЫ ЛОГИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕР

«Сәтбаев қаласының №1мектеп-гимназиясы» КММ

6 сынып оқушысы Мұхтаров Д.А.

Ғылыми жетекшісі Байзақова А.А.

Мазмұны

1. Аннотация

2. Сызбалармен логикалық есептер

3. Сандардың орналасу заңдылығы

4. Сөз есептер

5. Қолданған әдебиеттер

Аннотация.

Логикалық есептер – логикалық ойлауды дамыту негізі. Логикалық ойлауы жылдам адамдар қандай мәселе болсын тез ойлап, тез шешім қабылдайды. Осындай мақсатта елімізде ҰБТ-есептеріне өткен жылдан бері логикалық есептер енгізілді. ҰБТ-де кездесетін логикалық есептердің бірнеше түрлері қарастырылған. Логикалық есептердің сызбалармен, фигуралармен берілген түрінде сендер сандардың орналасу заңдылығың алгоритімін тауып, белгісіз санды табу, мәтін есептерді мазмұны бойынша ойлап шешу, мәтін есептерді теңдеу құру есептері қарастырылған. Логикалық есептердің шешу жолдары толық көрсетіліп, геометриялық фигуралармен берілген берілген есептердің сызбалары салынған. Сандар тізбегі белгілі заңдылықпен берілсе, белгісіз санды табу, кесте түрінде берілген есептер қарастырылған. Алынған есептер өте қызықты . Логикалық ойды жетілдіруге септігін тигізеді.

1. Сызбалармен логикалық есептер

1. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

54 36

16 24

135 ?

40 60

А)20 В)45 С)120 D)90

Шешуі:

16:2·3=24

24:2·3=36

60:2·3=90

Жауабы: 90.

1. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

3	12	8
7	28	24
5	20	?

А)16 В)22 С)27 D)36

Шешуі:

3·4=12, 12-4=8

Олай болса 5·4=20, 20-4=16

Жауабы: 16.

2. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

2

10 8

19 ? 1

31 12 3 2

А)8 В)9 С)7 D)6

Ш ешуі: Үшбұрыштың ішінде үш сан арқылы жасалатын үшбұрыштарды қарастырайық, қатар тұрған екі санның айырымы жоғарғы санға тең:

2 10-8=2 ?=12-3 ?=9

10. 8

Жауабы: 9.

3. Сұрақ белгілерінің орнына тиісті санды қойыңыз:

А)6; 7 В)8;2 С)9;9 D)1;3

Шешуі:

· 3 ÷2 ·3 ÷2

÷2 ·3 ÷2 ·3

4·3 ÷2·3÷2=9

4÷2·3÷2·3=9

Жауабы: 9; 9.

4. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

8 6 5

3 10 ?

4 6 5 12 15 9

А)27 В)25 С)19 D)21

Шешуі: Егер астыңғы екі санының көбейтіндісін үстіңгі санға бөлсек, үшбұрыштың ортасындағы санды табамыз:

1-ші үшбұрышта: (4·6)÷8=3

Демек, (15·9)÷5=27

Жауабы: 27.

5. Х-ті тап:

15

16

Х

7

9

2

8

А)6 В)9 С)8 D)1

Шешуі:

7+9-1=15;

9+8-1=16.

х=8+2-1=9

Жауабы: 9.

2 . Сандардың орналасу заңдылығы

1. Сандар белгілі бір тәртіппен орналастырылған. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

3,5,10,12,24,26,?

А)52 В)28 С)40 D)12

Шешуі:

3+2=5, 5·2=10, 10+2=12, ..., 26·252

Жауабы: 52.

2. Сұрақ белгілерінің орнына тиісті санды қойыңыз:

8,6,7,5,6,4,?,?

А)2;3 В)5;3 С)2;2 D)3;5

Шешуі:

-1 -1

8,6,7,5,6,4,?,?

-1 -1

8-1=7, 7-1=6, 6-1=5.

6-1=5, 5-1=4, 4-1=3.

Жауабы: 5;3.

3. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

1,4,12,15,?,48,144.

А)45 В)18 С)30 D)60

Шешуі:

1+3=4, 4·3=12

12+3=15, 15·3=45

45+3=48, 48·3=144

Жауабы: 45.

4. Сұрақ белгілерінің орнына тиісті санды қойыңыз:

11(13)99

5 (19) 75

7 (?) 84

9 (?) 90

А)16;14 В)8;3 С)15;2 D)3;25

Шешуі:

9 9÷11=9 9+4=13

8 4÷7=12 12+4=16

9 0÷9=10 10+4=14

Жауабы: 16;14.

5. Сұрақ белгісінің орнына тиісті санды қойыңыз:

228(140)193

116 (?) 91

А)8 В)102 С)100 D)25

Шешуі;

2 28-193=35 35·4=140

1 16-91=25 25·4=100

Жауабы: 100.

3 . Сөз есептер

1. Бөлменің әр бұрышында бір мысықтан, ал әр мысыққа қарама-қарсы үш мысықтан отырғаны белгілі. Бөлмеде барлығы қанша мысық болғаны?

А)8 В)4 С)7 D)6

Шешуі: Бір мысықты алайық. Оған қарама-қарсы отырған мысық сана 3 болғандықтан, өзімен қосқанда 4 мысық болады...

Жауабы: 4

2. Әжесінен немересінің жасын сұрағанда былай деп жауап берді: «Оның жасын аймен өлшегенде қанша ай болса, менің жасым соншада, екеуміздің жасымызды қосса 65 шығады». Немересі нешеде? Әжесі нешеде?

А) 5 және 60

В) 3 және 62

С) 4 және 61

D) 2 және 63

Шешуі: Немересінің жасын х, әжесінің жасын 12х деп алсақ:

Онда,

х+12х=65

13х=65

х=5

Демек, немересі 5, ал әжесі 60 жаста.

Жауабы: 5 және 60.

3. Кестеде машиналардың бағасы мен түрлері берілген. Жеке кәсіпкер 9270000 теңгеге автосалоннан бірнеше машина сатып алды. Кәсіпкер А машинасынан 3 машина сатып алса, В машинасынан қанша сатып ала алады?

А)8 В)3 С)5 D)6

Шешуі: 990000·3=2970000 ( А машинасы )

1500000·2=3000000 ( С машинасы )

1100000·3=3300000 ( В машинасы )

2970000+3000000+3300000=9270000

Жауабы: 3.

4. Балалар мерекесіне арналған концертке 6 Әнші қатысты. Концерт барысында әрбір әнші басқа әншілермен дует болып бір әннен айтып шықты. Концертте барлығы неше ән айтылды?

А)8 В)15 С)7 D)36

Шешуі: 1-ші әнші дует болып 5 ән айтады, 2-ші әнші 4 ән айтады, 3-ші әнші 3 ән айтады, 4-ші әнші 2 ән айтады, 5-ші әнші 1 ән айтады, ал 6-шы әнші барлығымен ән айтып шықты.

5+4+3+2+1=15

Жауабы: 15.

5. Егер әкесіне 46 жас, ал ұлына 16 жас болса, қанша жылдан кейін әкесінің жасы баласының жасынан 2 есе артық болады.

А)8 В)14 С)7 D)6

Шешуі: 46+14=60

16+14=30

Жауабы: 14.

6. Қораптың ішіне диаметрі 3 см-ге тең 125 доп салынған. Сол қораптың ішіне диаметрі 5 см болатын қанша доп салуға болады?

А)27 В)24 С)50 D)45

Шешуі: d=3, =? Доптың көлемін табамыз.

О л үшін диаметрі 3 см-ге тең допты, барлық қабырғалары 3 см-ге тең куб деп аламыз, сонда:

d=3

3 см

3 см

Осыдан қораптың көлемін табамыз 27·125=3375

Енді d=5 см-ге тең доптың көлемін табамыз

=5·5·5=125см³

3375÷125=27

Жауабы: 27.

7. Кестеде галереяға кіретін билеттер құны мен жеңілдіктері көрсетілген.

Адамдар	Бір билет құны (теңгемен)	Топқа арналған жеңілдіктер
		5-10 адам аралығында	10 адамнан артық
Үлкендерге (18 жастан жоғары)	400 тг	5%	10%