ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БАЗА
ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БАЗА

#1 слайд
ЖҰМЫС ОРЫНДАРЫНЫҢ АТТЕСТАЦИЯСЫ
К Ə СІПОРЫНДАРДАҒЫ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ
ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САҚТАЛУЫН БАҚЫЛАУ
ӨНДІРІСТЕГІ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚИҒАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ
ЕСЕПКЕ АЛУҚарастыратын
сұрақтарТАҚЫРЫП: ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БАЗА
Ескалиева
С.Б.
1 слайд
ЖҰМЫС ОРЫНДАРЫНЫҢ АТТЕСТАЦИЯСЫ К Ə СІПОРЫНДАРДАҒЫ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САҚТАЛУЫН БАҚЫЛАУ ӨНДІРІСТЕГІ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚИҒАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ ЕСЕПКЕ АЛУҚарастыратын сұрақтарТАҚЫРЫП: ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БАЗА Ескалиева С.Б.
#2 слайд
ЖҰМЫС
ОРЫНДАРЫНЫҢ
АТТЕСТАЦИЯСЫ Тексеру процесі барысында «еңбек жағдайларының еңбекті қорғаудың
мемлекеттік нормативтік талаптарына сәйкестігіне келесі көрсеткіштер
бойынша баға беріледі:
1) еңбек жағдайларының гигиеналық нормативтерге сәйкестігін
бағалау;
2) жұмыс орындарындағы жарақаттану қаупін бағалау;
3) қызметкерлердің жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілуін
бағалау;
4) жұмыс орындарындағы еңбек жағдайларын кешенді бағалау
Тексеру нәтижелері бойынша хаттамалар жасалады және еңбек
жағдайлары еңбек қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарына сәйкес
болуына бағытталған шаралар әзірленеді. Дербес жұмыс орнының әрбір
факторы немесе факторлар тобы бойынша өлшеу және бағалау хаттамалары
ресімделеді, олар жұмыс орнын еңбек жағдайлары бойынша аттестациялау
картасының ажырамас бөлігі болып табылады. Қауіпті және зиянды өндірістік
факторлар болған жағдайда, қысқартылған жұмыс уақыты, қосымша жыл
сайынғы ақылы еңбек демалысы, көтеріңкі еңбекақы төлеу белгіленеді.
2 слайд
ЖҰМЫС ОРЫНДАРЫНЫҢ АТТЕСТАЦИЯСЫ Тексеру процесі барысында «еңбек жағдайларының еңбекті қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарына сәйкестігіне келесі көрсеткіштер бойынша баға беріледі: 1) еңбек жағдайларының гигиеналық нормативтерге сәйкестігін бағалау; 2) жұмыс орындарындағы жарақаттану қаупін бағалау; 3) қызметкерлердің жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілуін бағалау; 4) жұмыс орындарындағы еңбек жағдайларын кешенді бағалау Тексеру нәтижелері бойынша хаттамалар жасалады және еңбек жағдайлары еңбек қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарына сәйкес болуына бағытталған шаралар әзірленеді. Дербес жұмыс орнының әрбір факторы немесе факторлар тобы бойынша өлшеу және бағалау хаттамалары ресімделеді, олар жұмыс орнын еңбек жағдайлары бойынша аттестациялау картасының ажырамас бөлігі болып табылады. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар болған жағдайда, қысқартылған жұмыс уақыты, қосымша жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы, көтеріңкі еңбекақы төлеу белгіленеді.
#3 слайд
ЖҰМЫС
ОРЫНДАРЫНЫҢ
АТТЕСТАЦИЯСЫ Еңбек жағдайлары үш класқа бөлінеді:
■ бірінші класс – оңтайлы еңбек жағдайлары, яғни зиянды
факторлардың болмауы;
■ екінші класс – ұйғарымды еңбек жағдайлары, яғни зиянды
факторлар бар, бірақ олар КМШ (концентрацияның мүмкін шегі)
мен БМД (болуы мүмкін деңгей) рұқсат етілген нормаларынан
аспайды.
■ үшінші класс – ауыр еңбек жағдайлары, яғни зиянды
факторлар бар және олар рұқсат етілген нормалардан (КМШ
және БМД) анағұрлым асады.
Аттестация өткізілгеннен кейін, аттестацияның аяқталғаны туралы
бұйрық шыққан күннен 10 күнтізбелік күн ішінде, жұмыс беруші еңбек
шарттары бойынша жұмыс орындарын атестаттау қортындысының жиынтық
тізімдемесін, сондай-ақ аттестациялаған ұйым туралы мәліметті мемлекеттік
еңбек инспекциясына жолдайды.
3 слайд
ЖҰМЫС ОРЫНДАРЫНЫҢ АТТЕСТАЦИЯСЫ Еңбек жағдайлары үш класқа бөлінеді: ■ бірінші класс – оңтайлы еңбек жағдайлары, яғни зиянды факторлардың болмауы; ■ екінші класс – ұйғарымды еңбек жағдайлары, яғни зиянды факторлар бар, бірақ олар КМШ (концентрацияның мүмкін шегі) мен БМД (болуы мүмкін деңгей) рұқсат етілген нормаларынан аспайды. ■ үшінші класс – ауыр еңбек жағдайлары, яғни зиянды факторлар бар және олар рұқсат етілген нормалардан (КМШ және БМД) анағұрлым асады. Аттестация өткізілгеннен кейін, аттестацияның аяқталғаны туралы бұйрық шыққан күннен 10 күнтізбелік күн ішінде, жұмыс беруші еңбек шарттары бойынша жұмыс орындарын атестаттау қортындысының жиынтық тізімдемесін, сондай-ақ аттестациялаған ұйым туралы мәліметті мемлекеттік еңбек инспекциясына жолдайды.
#4 слайд
К Ə СІПОРЫНДАРДАҒ
Ы БАСҚАРУ
ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ
ЕҢБЕК ТУРАЛЫ
ЗАҢНАМА
САҚТАЛУЫН
БАҚЫЛАУ Еңбектің қауіпсіз жағдайларын қадағалау және бақылау бірнеше
кезеңмен іске асырылады:
1) Әкімшілік-қоғамдық бақылау (үш сатылы бақылау);
2) Кәсіпорынның еңбекті қорғау қызметін іске асыратын бақылау;
3) Басшының және басқа лауазымдық тұлғалардың жедел бақылауы;
4) Жоғарғы органдардың ведомстволық бақылауы.
4 слайд
К Ə СІПОРЫНДАРДАҒ Ы БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САҚТАЛУЫН БАҚЫЛАУ Еңбектің қауіпсіз жағдайларын қадағалау және бақылау бірнеше кезеңмен іске асырылады: 1) Әкімшілік-қоғамдық бақылау (үш сатылы бақылау); 2) Кәсіпорынның еңбекті қорғау қызметін іске асыратын бақылау; 3) Басшының және басқа лауазымдық тұлғалардың жедел бақылауы; 4) Жоғарғы органдардың ведомстволық бақылауы.
#5 слайд
К Ə СІПОРЫНДАРДАҒ
Ы БАСҚАРУ
ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ
ЕҢБЕК ТУРАЛЫ
ЗАҢНАМА
САҚТАЛУЫН
БАҚЫЛАУ Әкімшілік-қоғамдық бақылау — әкімшіліктің және
кәсіпорынның кәсіподақ комитетінің еңбек жағдайлары жай-
күйін бақылауының негізгі нысаны. Ол сатылы
ұйымдастырылады:
1) барлық қызметкерлердің жұмыс орнында күн сайын;
2) жұмыс беруші және қызметкерлер өкілдері бірлесіп —
тоқсанына бір рет (еңбекті қорғау жөніндегі комитетке
өкілеттік берілген);
3) кәсіпорын басшысы кәсіподақ комитеті төрағасымен
бірлесіп — жарты жылда бір рет.
Жоғарғы басқару органдары мемлекеттік қадағалау
органдарымен бірлесіп, жылына бір рет бақылау жүргізеді.
Еңбек туралы заңнаманың орындалуына қоғамдық
бақылауды кәсіподақтар іске асырады.
5 слайд
К Ə СІПОРЫНДАРДАҒ Ы БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ Ж Ə НЕ ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢНАМА САҚТАЛУЫН БАҚЫЛАУ Әкімшілік-қоғамдық бақылау — әкімшіліктің және кәсіпорынның кәсіподақ комитетінің еңбек жағдайлары жай- күйін бақылауының негізгі нысаны. Ол сатылы ұйымдастырылады: 1) барлық қызметкерлердің жұмыс орнында күн сайын; 2) жұмыс беруші және қызметкерлер өкілдері бірлесіп — тоқсанына бір рет (еңбекті қорғау жөніндегі комитетке өкілеттік берілген); 3) кәсіпорын басшысы кәсіподақ комитеті төрағасымен бірлесіп — жарты жылда бір рет. Жоғарғы басқару органдары мемлекеттік қадағалау органдарымен бірлесіп, жылына бір рет бақылау жүргізеді. Еңбек туралы заңнаманың орындалуына қоғамдық бақылауды кәсіподақтар іске асырады.
#6 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ
ЖАЗАТАЙЫМ
ОҚИҒАЛАРДЫ
ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ
ЕСЕПКЕ АЛУ Жазатайым оқиғалар салдарлары әртүрлі — тіпті уақытша
жұмысқа жарамсыздықты да туындатпайтан шағын
жарақаттанудан бастап, ауыр салдарларға, оның ішінде өлімге де
әкеп соқтыратын салдарлар болуы мүмкін.
Жарақатты өндірістік деп жіктеуге мүмкіндік беретін
өлшемдер, өндірістегі жазатайым оқиғаларға зерттеулер жүргізу
және есепке алу тәртібі Қазақстан Республикасы Еңбек
кодексінің «Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тіркеу және
есепке алу тәртібі» бабында белгіленген.
6 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚИҒАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ ЕСЕПКЕ АЛУ Жазатайым оқиғалар салдарлары әртүрлі — тіпті уақытша жұмысқа жарамсыздықты да туындатпайтан шағын жарақаттанудан бастап, ауыр салдарларға, оның ішінде өлімге де әкеп соқтыратын салдарлар болуы мүмкін. Жарақатты өндірістік деп жіктеуге мүмкіндік беретін өлшемдер, өндірістегі жазатайым оқиғаларға зерттеулер жүргізу және есепке алу тәртібі Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің «Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тіркеу және есепке алу тәртібі» бабында белгіленген.
#7 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ
ЖАЗАТАЙЫМ
ОҚИҒАЛАРДЫ
ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ
ЕСЕПКЕ АЛУ Қызметкердің басқа жұмысқа ауысу қажеттілігін туындатқан,
оның еңбекке қабілеттілігінен уақытша немесе тұрақты
айрылуына немесе өліміне әкеп соқтырған өндірістегі барлық
жазатайым оқиғалар:
■ жұмыс күні ішінде ұйым аумағында немесе одан тысқары
жерде (белгіленген үзілістерді қоса алғанда), сондай-ақ демалыс
және мереке күндері үстеме жұмыс орындау барысында;
■ жұмыс орнында, жұмыс берушінің көлігінде немесе жеке
көлігінде (өндірістік мақсатта пайдалану туралы шарт болған
жағдайда) жүру барысында;
■ іссапар орнына келу және кері қайту барысында;
■ қызметкерді зіл-зала, апат және басқа төтенше жағдайлар
салдарын жоюға тарту болғанда тергеледі және есепке алуға
жатады.
7 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚИҒАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ ЕСЕПКЕ АЛУ Қызметкердің басқа жұмысқа ауысу қажеттілігін туындатқан, оның еңбекке қабілеттілігінен уақытша немесе тұрақты айрылуына немесе өліміне әкеп соқтырған өндірістегі барлық жазатайым оқиғалар: ■ жұмыс күні ішінде ұйым аумағында немесе одан тысқары жерде (белгіленген үзілістерді қоса алғанда), сондай-ақ демалыс және мереке күндері үстеме жұмыс орындау барысында; ■ жұмыс орнында, жұмыс берушінің көлігінде немесе жеке көлігінде (өндірістік мақсатта пайдалану туралы шарт болған жағдайда) жүру барысында; ■ іссапар орнына келу және кері қайту барысында; ■ қызметкерді зіл-зала, апат және басқа төтенше жағдайлар салдарын жоюға тарту болғанда тергеледі және есепке алуға жатады.
#8 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ
ЖАЗАТАЙЫМ
ОҚИҒАЛАРДЫ
ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ
ЕСЕПКЕ АЛУ Өндірістегі әрбір жазатайым оқиға туралы зардап шегуші
немесе көзімен көрген адам тікелей басшысына дереу хабарлауы тиіс,
ал тікелей басшысы:
■ шұғыл түрде зардап шегушіге алғашқы көмек көрсетуді және оның
емдеу мекемесіне жеткізілуін ұйымдастыруға;
■ болған жағдай туралы құрылымдық бөлімше басшысына хабарлауға;
■ тергеп-тексеру комиссиясының жұмысы басталғанға дейін
жазатайым оқиға болған жердегі ахуалды және құрал - жабдықтардың
жай-күйін, егер бұл басқа адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер
төндірмесе және апатқа әкеп соқпайтын болса, оқиға болған кездегі
күйде сақтауға міндетті.
Өндірістегі жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру тәуелсіз болуы тиіс.
Тергеп-тексеруді кәсіподақтың өкілетті өкілінің, сондай-ақ зардап шегушінің
(оның ықыласы болған жағдайда) қатысумен, осы кәсіпорынның еңбекті
қорғау жөніндегі маманы жүргізеді.
8 слайд
ӨНДІРІСТЕГІ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚИҒАЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ Ж Ə НЕ ЕСЕПКЕ АЛУ Өндірістегі әрбір жазатайым оқиға туралы зардап шегуші немесе көзімен көрген адам тікелей басшысына дереу хабарлауы тиіс, ал тікелей басшысы: ■ шұғыл түрде зардап шегушіге алғашқы көмек көрсетуді және оның емдеу мекемесіне жеткізілуін ұйымдастыруға; ■ болған жағдай туралы құрылымдық бөлімше басшысына хабарлауға; ■ тергеп-тексеру комиссиясының жұмысы басталғанға дейін жазатайым оқиға болған жердегі ахуалды және құрал - жабдықтардың жай-күйін, егер бұл басқа адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндірмесе және апатқа әкеп соқпайтын болса, оқиға болған кездегі күйде сақтауға міндетті. Өндірістегі жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру тәуелсіз болуы тиіс. Тергеп-тексеруді кәсіподақтың өкілетті өкілінің, сондай-ақ зардап шегушінің (оның ықыласы болған жағдайда) қатысумен, осы кәсіпорынның еңбекті қорғау жөніндегі маманы жүргізеді.
шағым қалдыра аласыз













