Микробиология, тамақтану физиологиясы мен санитария негіздері
Микробиология, тамақтану физиологиясы мен санитария негіздері

#1 слайд
Пән: Микробиология, тамақтану
физиологиясы мен санитария негіздері
Тақырып: Тағам өндіріснің
микробиологиясы
Дайындаған:
Сейсембекова А.Б.
1 слайд
Пән: Микробиология, тамақтану физиологиясы мен санитария негіздері Тақырып: Тағам өндіріснің микробиологиясы Дайындаған: Сейсембекова А.Б.
#2 слайд
Жоспар
1. Микробиология ғылым ретінде қалыптасуы.
Микробиологияның зерттеу нысандары. Мақсаты
мен
міндеттері.
2. Микробиологияның түрлері.
3. Микробиология дамуының тарихи кезендері
4. Тағам өндіріснің микробиологиясы.
5. Микроорганизмдердің жалпы қасиеттері.
6. Медициналық микробиология.
2 слайд
Жоспар 1. Микробиология ғылым ретінде қалыптасуы. Микробиологияның зерттеу нысандары. Мақсаты мен міндеттері. 2. Микробиологияның түрлері. 3. Микробиология дамуының тарихи кезендері 4. Тағам өндіріснің микробиологиясы. 5. Микроорганизмдердің жалпы қасиеттері. 6. Медициналық микробиология.
#3 слайд
БАКТЕРИИ - ең көне организмдер пайда болған шамамен 3,5
млрд. жыл бұрын (архейде).
МИКРОБИОЛОГИЯ (грек сөзі « micros» - кіші, « bios» тіршілік,
« logos» - ғылым) - өздерінің микроскопиялық
пішініне байланысты микроорганизмдер (микробтар) деп
аталатын, оптикалық құралмен қарамаса жай көзге
көрінбейтін организмдерді зерттейтін ғылым саласы.
Жалпы микробиологияның негізгі бөлімдері
Цитология
Морфология
Генетика
Систематика
Микроорганизмдердің көбеюі
Микроорганизмдердің биохимиясы
Микроорганизмдердің экологиясы
Микроорганизмдердің биотехнологиясы
3 слайд
БАКТЕРИИ - ең көне организмдер пайда болған шамамен 3,5 млрд. жыл бұрын (архейде). МИКРОБИОЛОГИЯ (грек сөзі « micros» - кіші, « bios» тіршілік, « logos» - ғылым) - өздерінің микроскопиялық пішініне байланысты микроорганизмдер (микробтар) деп аталатын, оптикалық құралмен қарамаса жай көзге көрінбейтін организмдерді зерттейтін ғылым саласы. Жалпы микробиологияның негізгі бөлімдері Цитология Морфология Генетика Систематика Микроорганизмдердің көбеюі Микроорганизмдердің биохимиясы Микроорганизмдердің экологиясы Микроорганизмдердің биотехнологиясы
#4 слайд
Пәннің Мақсаты мен міндеті
Мақсаты: микроорганизмдердің және олардың қоршаған ортадағы
рөлін, ішкі ұйымдастыру, микроорганизмдердің метаболизм, азық-түлік
өнімдерінің микробиологиясын, атап айтқанда, ет және ет өнімдері,
балық және балық өнімдерін микробиологиясын, осы өнімдерге
қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптарды қалыптастыруды
үйрету болып табылады; тамақ аурулары мен тағамдық улануды
туғызатын патогенді микроорганизмдермен танысу, микробтық
бүлінуге байланысты азық-түлік қауіпсіздігін мен тұтастығын сақтау
маманының рөлін түсіндіру болып табылады.
• Міндеттері: -микро-организмдер мен жұмыс істеу әдістерін білу;
микроорганизмдердің барлық топтарының морфологиясымен таныстыру;
-Микроорганизмдердің физиологиясы және биохимиясына түсінік беру,
сондай-ақ олардың тіршілік ету қабілетіне қоршаған орта
факторларының әсерлері туралы түсінік беру;
• -Ет және балық өнімдерінің микробиология сын үйрету;
-Зертханалық зерттеулерде микробиологиялық көрсеткіштерге
байланысты тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін бақылау әдістерін үйрету.
4 слайд
Пәннің Мақсаты мен міндеті Мақсаты: микроорганизмдердің және олардың қоршаған ортадағы рөлін, ішкі ұйымдастыру, микроорганизмдердің метаболизм, азық-түлік өнімдерінің микробиологиясын, атап айтқанда, ет және ет өнімдері, балық және балық өнімдерін микробиологиясын, осы өнімдерге қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптарды қалыптастыруды үйрету болып табылады; тамақ аурулары мен тағамдық улануды туғызатын патогенді микроорганизмдермен танысу, микробтық бүлінуге байланысты азық-түлік қауіпсіздігін мен тұтастығын сақтау маманының рөлін түсіндіру болып табылады. • Міндеттері: -микро-организмдер мен жұмыс істеу әдістерін білу; микроорганизмдердің барлық топтарының морфологиясымен таныстыру; -Микроорганизмдердің физиологиясы және биохимиясына түсінік беру, сондай-ақ олардың тіршілік ету қабілетіне қоршаған орта факторларының әсерлері туралы түсінік беру; • -Ет және балық өнімдерінің микробиология сын үйрету; -Зертханалық зерттеулерде микробиологиялық көрсеткіштерге байланысты тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін бақылау әдістерін үйрету.
#5 слайд
Микроорганизмдер табиғатта кең тараған және кез-келген
субстраттарда,
тіпті күрделі құрылысты жануарлар және
өсімдіктер
организмдерінде тіршілік етуге қабілетті. Микроорганизмдер барлық климат
белдеулерінде,
барлық жерлерде, адам организмінде де тіршілік етеді. Микробиология
микроорганизмдердің морфологиясын, олардың даму
заңдылықтары мен тіршілік ету ортасында тудыратын процесстерін, сонымен
қатар адамзат тіршілігі мен табиғаттағы рөлін зерттейді. Микроорганизмдердің
белгілі бір қоректік ортаға ұзақ уақыт аралығында бейімделуі, микроәлемнің
әртүрлі класс өкілдерінің спецификалық белсенділігін тудырады. Олар өлген
жануарлар мен өсімдіктер қалдықтарын ыдыратып, қоршаған ортаны қорғауға
атсалысады.
Микроорганизмдердің өміршеңдігінен пайдалы қазбалардың түзілуі,
топырақтың құнарлылығы, су қоймаларының өздігінен тазалануы, т.с.с
байланысты. Микроорганизмдердің пайдалы қасиеттері көптеген тағам
өнімдерінің, әртірлі биологиялық белсенді заттар (ферменттер, амин
қышқылдары,витаминдер, антибиотиктер және т.б) өндірісінің
технологияларында қолданылады.
5 слайд
Микроорганизмдер табиғатта кең тараған және кез-келген субстраттарда, тіпті күрделі құрылысты жануарлар және өсімдіктер организмдерінде тіршілік етуге қабілетті. Микроорганизмдер барлық климат белдеулерінде, барлық жерлерде, адам организмінде де тіршілік етеді. Микробиология микроорганизмдердің морфологиясын, олардың даму заңдылықтары мен тіршілік ету ортасында тудыратын процесстерін, сонымен қатар адамзат тіршілігі мен табиғаттағы рөлін зерттейді. Микроорганизмдердің белгілі бір қоректік ортаға ұзақ уақыт аралығында бейімделуі, микроәлемнің әртүрлі класс өкілдерінің спецификалық белсенділігін тудырады. Олар өлген жануарлар мен өсімдіктер қалдықтарын ыдыратып, қоршаған ортаны қорғауға атсалысады. Микроорганизмдердің өміршеңдігінен пайдалы қазбалардың түзілуі, топырақтың құнарлылығы, су қоймаларының өздігінен тазалануы, т.с.с байланысты. Микроорганизмдердің пайдалы қасиеттері көптеген тағам өнімдерінің, әртірлі биологиялық белсенді заттар (ферменттер, амин қышқылдары,витаминдер, антибиотиктер және т.б) өндірісінің технологияларында қолданылады.
#6 слайд
ЖАЛ П Ы
Морфология(микробтардың
құрылымы)
Микробтардың физиологиясы
Микробтардың биохимиясы
Микробтардың генетикасы
Микробтардың экологиясы
Микробтардың эволюциясы
Медициналық:
бактериология;
вирусология;
микология;
протозоология;
санитарлық микробиология;
Ветеринарлық
Ауыл шаруашылықтық
Санитарлық және тағамдық
микробиология
Теңіздік
Ғарыштық
Техникалық (биотехнология) ЖЕ КЕ МикробиологияОның
кұрылымы
6 слайд
ЖАЛ П Ы Морфология(микробтардың құрылымы) Микробтардың физиологиясы Микробтардың биохимиясы Микробтардың генетикасы Микробтардың экологиясы Микробтардың эволюциясы Медициналық: бактериология; вирусология; микология; протозоология; санитарлық микробиология; Ветеринарлық Ауыл шаруашылықтық Санитарлық және тағамдық микробиология Теңіздік Ғарыштық Техникалық (биотехнология) ЖЕ КЕ МикробиологияОның кұрылымы
#7 слайд
МИКРОБИОЛОГ
ИЯ
Жалпы Жеке
Ветеринарл
ық Ауыл
шаруашылықтықТехникалық (тағамдық)Медициналық
Әдістерді өңдеу
профилактикасы
н,
диагностикасын
және
санитарлық
бақлау Нәтижесі:
1.Ашыту
өнімдері
(спирттер және
т.б.)
2.ақуыздар
3.витаминдер
4.антибиотикте
р Топырақтың өнім беру
қабілетінің
жоғарылауы.
Әдістерді өңдеу
профилактикасын,
диагностикасын,
өсімдіктердің
ауруларын
емдеу.Әдістердіөңдеу
профилактикасын,
диагностикасын
және
жануарларды емдеуМикроорганизмдердің биологиялық
қасиеттерін зерттеу Теориялық
зерттеулер
Практикад
ағы
мәніТүрлер
і
7 слайд
МИКРОБИОЛОГ ИЯ Жалпы Жеке Ветеринарл ық Ауыл шаруашылықтықТехникалық (тағамдық)Медициналық Әдістерді өңдеу профилактикасы н, диагностикасын және санитарлық бақлау Нәтижесі: 1.Ашыту өнімдері (спирттер және т.б.) 2.ақуыздар 3.витаминдер 4.антибиотикте р Топырақтың өнім беру қабілетінің жоғарылауы. Әдістерді өңдеу профилактикасын, диагностикасын, өсімдіктердің ауруларын емдеу.Әдістердіөңдеу профилактикасын, диагностикасын және жануарларды емдеуМикроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін зерттеу Теориялық зерттеулер Практикад ағы мәніТүрлер і
#8 слайд
Микробиологи
яның
кезеңдеріЭмпирикал
ық Морфология
лық
Иммуналогия
лық Физиология
лық
Антибиотиктерді
ң ашылуыЗаманау
Молекула
лы-
генетикал
ы
8 слайд
Микробиологи яның кезеңдеріЭмпирикал ық Морфология лық Иммуналогия лық Физиология лық Антибиотиктерді ң ашылуыЗаманау Молекула лы- генетикал ы
#9 слайд
МИКРОБИОЛОГИЯ ДАМУЫНЫҢ
ТАРИХИ САТЫЛАРЫ:
1. Морфологиялық кезең.
2. Физиологиялық кезең.
3. Заманауи молекулалық-
генетикалық кезең.
9 слайд
МИКРОБИОЛОГИЯ ДАМУЫНЫҢ ТАРИХИ САТЫЛАРЫ: 1. Морфологиялық кезең. 2. Физиологиялық кезең. 3. Заманауи молекулалық- генетикалық кезең.
#10 слайд
1675 жылы
Антони ван Левенгук –
микроәлемді алғаш рет
ашты.
Ол 150—300 есе үлкейтетін,
екіжақты ісінген линзаларды
даярлай алды.
Левенгук өзі анықтаған
микроскопиялық тірі ағзаларды
«өте ұсақ жануарлар» деп санады
және оларға қарапайым
жануарларға тән құрылыс
ерекшеліктері мен тәртіптерді
сәйкес деп санады.
10 слайд
1675 жылы Антони ван Левенгук – микроәлемді алғаш рет ашты. Ол 150—300 есе үлкейтетін, екіжақты ісінген линзаларды даярлай алды. Левенгук өзі анықтаған микроскопиялық тірі ағзаларды «өте ұсақ жануарлар» деп санады және оларға қарапайым жануарларға тән құрылыс ерекшеліктері мен тәртіптерді сәйкес деп санады.
#11 слайд
ОРЫС
МИКРОБИОЛОГТАРЫ
Ценковский Л. С.
(1802-1887)
орыс ботанигі, протозоолог
пен бактериолог,төменгі
өсімдіктер мен төменгі
жануарларды зерттеудегі
онтогенетикалық әдістің
негізін
қалаушылардың бірі,
өсімдік
және жануар әлемінің
генетикалық бірлігі туралы
көзқарасты дамытты.
11 слайд
ОРЫС МИКРОБИОЛОГТАРЫ Ценковский Л. С. (1802-1887) орыс ботанигі, протозоолог пен бактериолог,төменгі өсімдіктер мен төменгі жануарларды зерттеудегі онтогенетикалық әдістің негізін қалаушылардың бірі, өсімдік және жануар әлемінің генетикалық бірлігі туралы көзқарасты дамытты.
#12 слайд
Виноградский С.Н.
(1856 – 1953)
Орыс микробиологы, эколог,
топырақ
танушы, микроағзалар
экологиясы
мен топырақ
микробиологиясының
негізін салушы. Гамалея Н. Ф.
(1859 – 1949)
К еңес уақытының орыс
микробиологғалымы, эпидемиолог,
дәрігер.
12 слайд
Виноградский С.Н. (1856 – 1953) Орыс микробиологы, эколог, топырақ танушы, микроағзалар экологиясы мен топырақ микробиологиясының негізін салушы. Гамалея Н. Ф. (1859 – 1949) К еңес уақытының орыс микробиологғалымы, эпидемиолог, дәрігер.
#13 слайд
Тағам өндірісінің
микробиологиясы
Тағам өндірісінің микробиологиясы т ехникалық
(өндірістік):
микробиологияға
жатады; о л микроорганизмдерді пайдаланып, әртүрлі
тағам өнімдерін: шарап, сыра, нан, спирт, сүтқышқылды
өнімдер, сыр, ашытылған көкөністер және т.б өндіру
әдістерін зерттейді. Тағам өндірісінің м икробиологиясы
тағам өндірісіне кері әсерін тигізетін микроорганизмдердің
физиологиясын да зерттейді. Тағам өнімдерін өндіру және
тасымалдау кезінде алдын ала шаралар қолданып, осы
микроорганизмдердің тіршілігін т ежеуге болады.
Қ оршаған ортаның ё ртүрлі объектілерінен
микроорганизмдердің таза культураларын бөліп алу,
олардың селлекциясы, өнімділігі жоғары мутагенді
штаммдарды алу, микроорганизмдерді культивирлеудің
негізгі параметрлерін қолайландыру пайдалы
микрофлораның өміршеңдігіне негізделген технологиялық
процесстердің қарқындылығын арттыруға мүмкіндік
береді.
13 слайд
Тағам өндірісінің микробиологиясы Тағам өндірісінің микробиологиясы т ехникалық (өндірістік): микробиологияға жатады; о л микроорганизмдерді пайдаланып, әртүрлі тағам өнімдерін: шарап, сыра, нан, спирт, сүтқышқылды өнімдер, сыр, ашытылған көкөністер және т.б өндіру әдістерін зерттейді. Тағам өндірісінің м икробиологиясы тағам өндірісіне кері әсерін тигізетін микроорганизмдердің физиологиясын да зерттейді. Тағам өнімдерін өндіру және тасымалдау кезінде алдын ала шаралар қолданып, осы микроорганизмдердің тіршілігін т ежеуге болады. Қ оршаған ортаның ё ртүрлі объектілерінен микроорганизмдердің таза культураларын бөліп алу, олардың селлекциясы, өнімділігі жоғары мутагенді штаммдарды алу, микроорганизмдерді культивирлеудің негізгі параметрлерін қолайландыру пайдалы микрофлораның өміршеңдігіне негізделген технологиялық процесстердің қарқындылығын арттыруға мүмкіндік береді.
#14 слайд
• Т ехникалық пайдалы
микроорганизмдердің белсенділігін
арттыру- өз кезеңіндезиянды
микрофлораның тіршілігін т ежейді және
тағам өнімерінің сапасын жақсартады.
• Тағам өндірісі микробиологиясының
негізгі мақсаттарының бірі тұтынушылар
денсаулығына қауіпсіз тағам өнімдерін
өндіру болып табылады. Ол ү шін тағам
өнімдерінің әртүрлі топтарының
микробиологиялық қауіпсіздік
критерийлерін білу және санитарлы-
эпидемиологиялық ережелер мен
н ормативтерге сәйкес микробиологиялық
бақылау ж үргізу ке рек.
14 слайд
• Т ехникалық пайдалы микроорганизмдердің белсенділігін арттыру- өз кезеңіндезиянды микрофлораның тіршілігін т ежейді және тағам өнімерінің сапасын жақсартады. • Тағам өндірісі микробиологиясының негізгі мақсаттарының бірі тұтынушылар денсаулығына қауіпсіз тағам өнімдерін өндіру болып табылады. Ол ү шін тағам өнімдерінің әртүрлі топтарының микробиологиялық қауіпсіздік критерийлерін білу және санитарлы- эпидемиологиялық ережелер мен н ормативтерге сәйкес микробиологиялық бақылау ж үргізу ке рек.
#15 слайд
• Микроорганизмдердің қасиеттерін
зерттеу арқасында қалдықсыз
технологиялық процесстерді құрастыру
мүмкін болды. Ол процесстердің
негізінде: қалдықтарды қайта өңдеу
немесе өндірістің келесі к езеңдерінде
қолдану жатады. Осылайша
м икробиология көмегімен қоршаған
ортаны қорғау мәселелері оңтайлы
шешіледі.
• Қазіргі кезде көптеген тағам өндірсінің
ірі тармақтарының микробиологиялық
зертханалары, ғ ылыми-зерттеу
институттары ж ұмыс істейді.
Микробиологиялық зертханалар тағам
өндірісі о рындарында шикізат пен дайын
өнім сапасын Б ақылап отырады.
15 слайд
• Микроорганизмдердің қасиеттерін зерттеу арқасында қалдықсыз технологиялық процесстерді құрастыру мүмкін болды. Ол процесстердің негізінде: қалдықтарды қайта өңдеу немесе өндірістің келесі к езеңдерінде қолдану жатады. Осылайша м икробиология көмегімен қоршаған ортаны қорғау мәселелері оңтайлы шешіледі. • Қазіргі кезде көптеген тағам өндірсінің ірі тармақтарының микробиологиялық зертханалары, ғ ылыми-зерттеу институттары ж ұмыс істейді. Микробиологиялық зертханалар тағам өндірісі о рындарында шикізат пен дайын өнім сапасын Б ақылап отырады.
#16 слайд
Медициналық микробиология
• Медициналық микробиология келесідей :
бактериология, вирусология, микология,
иммунология, протозоология болып
ажыратылады .
• Медициналық микробиология адамның
инфекциялық ауруларының қоздырғыштарын,
олардың морфологиясы, физиологиясы,
экологиясын, биологиялық және генетикалық
сипаттамаларын зерттейді, оларды баптау мен
идентификациялаудың әдістерін, оларды
диагностикалаудың, емдеу мен алдын алудың
арнайы әдістерін жасап шығарады.
16 слайд
Медициналық микробиология • Медициналық микробиология келесідей : бактериология, вирусология, микология, иммунология, протозоология болып ажыратылады . • Медициналық микробиология адамның инфекциялық ауруларының қоздырғыштарын, олардың морфологиясы, физиологиясы, экологиясын, биологиялық және генетикалық сипаттамаларын зерттейді, оларды баптау мен идентификациялаудың әдістерін, оларды диагностикалаудың, емдеу мен алдын алудың арнайы әдістерін жасап шығарады.
#17 слайд
Басты терминдер
1. Микроорганизм
2. Жалпы микробиология
3. Техникалық микробиология
4. Медициналық микробиология
5 Ветеринарлық микробиология
6. Санитарлық микробиология
7. Тағамдық микробиология
8. Патогендық микроорганизмдер
9. Бактериология;
10. Вирусология;
11. Микология;
12. Протозоология;
17 слайд
Басты терминдер 1. Микроорганизм 2. Жалпы микробиология 3. Техникалық микробиология 4. Медициналық микробиология 5 Ветеринарлық микробиология 6. Санитарлық микробиология 7. Тағамдық микробиология 8. Патогендық микроорганизмдер 9. Бактериология; 10. Вирусология; 11. Микология; 12. Протозоология;
#18 слайд
Назарларыңызға
рахмет!
18 слайд
Назарларыңызға рахмет!
шағым қалдыра аласыз













