Презентация "Ақан сері Қорамсаұлы – әнші, сазгер, ақын" 10 -сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Ақан сері Қорамсаұлы – әнші,
сазгер, ақын
1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Ақан сері Қорамсаұлы – әнші, сазгер, ақын
2 слайд
Сабақтың мақсаты:
•
Оқушылардың Ақан сері Қорамсаұлы
шығармашылығы туралы ойларын
тереңдету, шығармаларын сын
тұрғысынан бағалай білуге,
пікірталастыра білуге үйрету,
өлеңдерінің шығу тарихын, кейіпкерлер
бейнесін талдап, өлеңдерінің тақырыбы
мен идеясын, көркемдік ерекшелігін
айқындату
2 слайд
Сабақтың мақсаты: • Оқушылардың Ақан сері Қорамсаұлы шығармашылығы туралы ойларын тереңдету, шығармаларын сын тұрғысынан бағалай білуге, пікірталастыра білуге үйрету, өлеңдерінің шығу тарихын, кейіпкерлер бейнесін талдап, өлеңдерінің тақырыбы мен идеясын, көркемдік ерекшелігін айқындату
3 слайд
Күтілетін нәтиже:
•
Оқушылардың топпен жұмыс
негізінде Ақан туралы білімдерін
жинақтап, ұштастырып, сын
тұрғысынан ойлау қабілеті
дамиды, тіл байлығы, сөздік
қорлары дамиды.
3 слайд
Күтілетін нәтиже: • Оқушылардың топпен жұмыс негізінде Ақан туралы білімдерін жинақтап, ұштастырып, сын тұрғысынан ойлау қабілеті дамиды, тіл байлығы, сөздік қорлары дамиды.
4 слайд
Түйінді идея:
•
Ақан - өзіне-өзі мәңгі жоғалмас
ескерткіш соққан ұлы ақын, әнші,
халқымның сал-серілік салтының
озығын өзінің бөлек болмысымен
биікке көтерген асқақ тұлға
4 слайд
Түйінді идея: • Ақан - өзіне-өзі мәңгі жоғалмас ескерткіш соққан ұлы ақын, әнші, халқымның сал-серілік салтының озығын өзінің бөлек болмысымен биікке көтерген асқақ тұлға
5 слайд
Ынтымақтастық
атмосферасын қалыптастыру
“Мен саған ... тілеймін”
5 слайд
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру “Мен саған ... тілеймін”
6 слайд
Тұсаукесер
«Зерттеушілік
конференция» әдісі
•
1. Ақан серінің өмірі
•
2. Ақан серінің әншілік, сазгерлігі,
серілігі
•
3. Ақанның ақындығы
6 слайд
Тұсаукесер «Зерттеушілік конференция» әдісі • 1. Ақан серінің өмірі • 2. Ақан серінің әншілік, сазгерлігі, серілігі • 3. Ақанның ақындығы
7 слайд
Даламыздың дүлділі, әннің бұлбұлы
– Ақан сері
Ақан Сері, Ақжігіт Қорамсаұлы —
ақын, әнші, композитор.
Ақан сері, Ақжігіт Қорамсаұлы (1843
жылы бұрынғы Көкшетау облысы,
Үлкен Қоскөлдің маңы — 1913 жылы,
сонда) — ақын, әнші, композитор.
Әкесінің есімі Қорамса, шешесі —
Жаңыл. Ақан сері жас кезінен өнерімен
көзге түсіп, кейін ақындық, әншілік
өнері кемелденген соң алты алашқа
аты мәлім сері атанған. Әуелі ауылда,
содан соң Қызылжардағы Уәли
(Ахметуәли) молдадан оқыған. 16 — 17
жасынан өнер жолына түскен.
Шоқанның қазасына көңіл айтып, оны
Көкшенің биігіне, теңіздегі кемеге
теңейді, “40 темірдің қылауын қосқан
өнерпаз” деп бағалайды
7 слайд
Даламыздың дүлділі, әннің бұлбұлы – Ақан сері Ақан Сері, Ақжігіт Қорамсаұлы — ақын, әнші, композитор. Ақан сері, Ақжігіт Қорамсаұлы (1843 жылы бұрынғы Көкшетау облысы, Үлкен Қоскөлдің маңы — 1913 жылы, сонда) — ақын, әнші, композитор. Әкесінің есімі Қорамса, шешесі — Жаңыл. Ақан сері жас кезінен өнерімен көзге түсіп, кейін ақындық, әншілік өнері кемелденген соң алты алашқа аты мәлім сері атанған. Әуелі ауылда, содан соң Қызылжардағы Уәли (Ахметуәли) молдадан оқыған. 16 — 17 жасынан өнер жолына түскен. Шоқанның қазасына көңіл айтып, оны Көкшенің биігіне, теңіздегі кемеге теңейді, “40 темірдің қылауын қосқан өнерпаз” деп бағалайды
8 слайд
Даламыздың дүлділі, әннің бұлбұлы –
Ақан сері
8 слайд
Даламыздың дүлділі, әннің бұлбұлы – Ақан сері
9 слайд
Арқада туған жері, Арғын елі,
Өскені Көкшетаудың шалғын жері
Қоскөл Арқада туған
жері, арғын
елі, Өскені
Көкшетаудың
шалғын жері
(І.Жансүгіров
)
ҚҰұлага
рді
суғараты
н
құдығыАқан
серінң
ауылы
(Кенашы
)
9 слайд
Арқада туған жері, Арғын елі, Өскені Көкшетаудың шалғын жері Қоскөл Арқада туған жері, арғын елі, Өскені Көкшетаудың шалғын жері (І.Жансүгіров ) ҚҰұлага рді суғараты н құдығыАқан серінң ауылы (Кенашы )
10 слайд
«Ұлы адамдар өз ескерткіштерінің тұғырын өзі орнатады,
ал мүсінін болашақ соғады» В. Гюго
Ақан серінің
ауылында
орнатылған
монумент
(Төлеген
Досмұханбетов
) Ақан серінің
Көкшетаудағы
ескерткіші
(Т.Досмұханбет
ов) Ақан серінің
Саумалкөлдегі
ескерткіші
( мүсінші Т.
Досмұханбетов
)
10 слайд
«Ұлы адамдар өз ескерткіштерінің тұғырын өзі орнатады, ал мүсінін болашақ соғады» В. Гюго Ақан серінің ауылында орнатылған монумент (Төлеген Досмұханбетов ) Ақан серінің Көкшетаудағы ескерткіші (Т.Досмұханбет ов) Ақан серінің Саумалкөлдегі ескерткіші ( мүсінші Т. Досмұханбетов )
11 слайд
Ақан серінің ауылында орнатылған
монумент (мүсінші Төлеген
Досмұханбетов)
Ақан серінің кесенесі
Ақан серінің бейітіне орнатылған
ескерткіш белгі
11 слайд
Ақан серінің ауылында орнатылған монумент (мүсінші Төлеген Досмұханбетов) Ақан серінің кесенесі Ақан серінің бейітіне орнатылған ескерткіш белгі
12 слайд
Ақан серінің әншілік, сазгерлігі
Әндерінің
тақырыб
ы Құсбегілікк
е арнаған
әндері
Махаббат,
сүйіспенші
лік, жастық
шақ
тақырыбы
ндағы
лирикалық
әндерАтбегілікке
арнаған
әндері Қараторғай
Көкжендет
БозторғайҚұлагер
Екі торы атМаңмаңгер
Ақтоқты
Шәмшиқамар
Іңкәр-ай
Үш тоты құс
Қалқа балаСырымбетБалқадишаАқкөйлек
12 слайд
Ақан серінің әншілік, сазгерлігі Әндерінің тақырыб ы Құсбегілікк е арнаған әндері Махаббат, сүйіспенші лік, жастық шақ тақырыбы ндағы лирикалық әндерАтбегілікке арнаған әндері Қараторғай Көкжендет БозторғайҚұлагер Екі торы атМаңмаңгер Ақтоқты Шәмшиқамар Іңкәр-ай Үш тоты құс Қалқа балаСырымбетБалқадишаАқкөйлек
13 слайд
Ақан серінің әншілік, сазгерлігі
Махаббат,
көңіл-
күй,
жастық
шақ
тақырыб
ындағы
лирикал
ық әндері Нұрила
Майда
қоңыр
Көкшетау
Кербезсұл
у
Алтыбаса
рСәулем-
айКөк
көбелекЖамал
қызПеризат Ақсауса
қ
13 слайд
Ақан серінің әншілік, сазгерлігі Махаббат, көңіл- күй, жастық шақ тақырыб ындағы лирикал ық әндері Нұрила Майда қоңыр Көкшетау Кербезсұл у Алтыбаса рСәулем- айКөк көбелекЖамал қызПеризат Ақсауса қ
14 слайд
•
Қазақ
комп o зиторлары
•
операларда
•
( “ Жалбыр ”, “ Ер
Тарғын ”)Ақан Серінің музыкалық мұрасы
Симфония, эстрада
жанрларында
қолдануда
14 слайд
• Қазақ комп o зиторлары • операларда • ( “ Жалбыр ”, “ Ер Тарғын ”)Ақан Серінің музыкалық мұрасы Симфония, эстрада жанрларында қолдануда
15 слайд
Бүгінде
Ақан серінің туындылары дәстүрлі
ән өнерінің шебер орындаушылары
Ә.Қашаубаев, Ж.Елебековтың,
М.Ержановтың, К.Лекеровтың,
Қ.Бабақовтың, Ж.Кәрменовтың,
Қ.Байбосынов және басқалардың
репертуарынан берік орын алады .
15 слайд
Бүгінде Ақан серінің туындылары дәстүрлі ән өнерінің шебер орындаушылары Ә.Қашаубаев, Ж.Елебековтың, М.Ержановтың, К.Лекеровтың, Қ.Бабақовтың, Ж.Кәрменовтың, Қ.Байбосынов және басқалардың репертуарынан берік орын алады .
16 слайд
Ақан - ақын
Әлеуметтік
Адамның біліміне ақыл серік
Заман адамы
Барабар крестянға тең болмадық
Заманға қарап айтқан сөз
Адамның қасиеттері
Жақсы мен жаман
Асыл мен жасық
Айтамын замандасқа біраз
кеңес
Жігіттерге
Жігіт сипаты
Әйелдер сипаты
Достарыма
Кәрілік
Қыз сипаты
16 слайд
Ақан - ақын Әлеуметтік Адамның біліміне ақыл серік Заман адамы Барабар крестянға тең болмадық Заманға қарап айтқан сөз Адамның қасиеттері Жақсы мен жаман Асыл мен жасық Айтамын замандасқа біраз кеңес Жігіттерге Жігіт сипаты Әйелдер сипаты Достарыма Кәрілік Қыз сипаты
17 слайд
Торыны таң
асырып
мінген
қандай Көңіл
сыры
Көңіл тілегі
Ұрқияға
айтқан
аужары
Жайықтың
ақ түлкісі
аралдағыҚыз сипатыҰзатылайын
деп жатқан
қызғаСүйген
жардан
айрылдым Біздің көңіл
қайда жатыр
Ақанның
махаббат,
сүйіспеншілік
тақырыбындағы
өлеңдері
17 слайд
Торыны таң асырып мінген қандай Көңіл сыры Көңіл тілегі Ұрқияға айтқан аужары Жайықтың ақ түлкісі аралдағыҚыз сипатыҰзатылайын деп жатқан қызғаСүйген жардан айрылдым Біздің көңіл қайда жатыр Ақанның махаббат, сүйіспеншілік тақырыбындағы өлеңдері
18 слайд
Ақан ел есінде ақын, әнші, сазгер ретінде
ғана қалған жоқ, ол атбегілік, құсбегілік,
аңшылық, саятшылық өнерімен де елге
танымал болған.
18 слайд
Ақан ел есінде ақын, әнші, сазгер ретінде ғана қалған жоқ, ол атбегілік, құсбегілік, аңшылық, саятшылық өнерімен де елге танымал болған.
19 слайд
Құлагер құнанында керім еді ,
Нағашым сұрағанда беріп еді.
Ат қоса Ерейменге барғанымда,
Бір сыншы көзі шыққыр көріп еді.
19 слайд
Құлагер құнанында керім еді , Нағашым сұрағанда беріп еді. Ат қоса Ерейменге барғанымда, Бір сыншы көзі шыққыр көріп еді.
20 слайд
Ертістің ар жағында бір терең сай,
Сүйреткен жібек арқан тел қоңыр тай,
Ағаштың бұтағына қонып алып,
Сайрайды таң алдында Қараторғай.
20 слайд
Ертістің ар жағында бір терең сай, Сүйреткен жібек арқан тел қоңыр тай, Ағаштың бұтағына қонып алып, Сайрайды таң алдында Қараторғай.
21 слайд
Ақанның Көкжендетке деген әні:
Көкжендет, сені салдым дабыл қағып,
Мойнына әшекейлеп тұмар тағып.
Қолда өскен кішкентайдан,
Көкжендетім,
Көз жаздым қарап жүріп сенен
неғып?
Көкжендет, салдым сені өзенді өрлеп,
Көкбесті қойды сонда көзі терлеп.
Намазшам, намаздыгер арасында
Ілуші ең қаз бен үйрек кезек-кезек...
Көкжендет, аққу да алдың, тырна да
алдың,
Қайырып Көкжендетті қазға салдым.
Қыранын қаршығамның мен
айтайын,
Бұл күнде үш жүз алпыс үйрек алдым .
21 слайд
Ақанның Көкжендетке деген әні: Көкжендет, сені салдым дабыл қағып, Мойнына әшекейлеп тұмар тағып. Қолда өскен кішкентайдан, Көкжендетім, Көз жаздым қарап жүріп сенен неғып? Көкжендет, салдым сені өзенді өрлеп, Көкбесті қойды сонда көзі терлеп. Намазшам, намаздыгер арасында Ілуші ең қаз бен үйрек кезек-кезек... Көкжендет, аққу да алдың, тырна да алдың, Қайырып Көкжендетті қазға салдым. Қыранын қаршығамның мен айтайын, Бұл күнде үш жүз алпыс үйрек алдым .
22 слайд
“ Құлагер” поэмасы –
ақын туралы,
Ақан трагедиясы
туралы дастан Ілияс
Жансүгіров
22 слайд
“ Құлагер” поэмасы – ақын туралы, Ақан трагедиясы туралы дастан Ілияс Жансүгіров
23 слайд
Бұл романда ХІХ ғасырдағы
қазақ аулының тұрмыс –
тіршілігі, табиғат суреті,
кейіпкерлердің жан
дүниесіндегі толғаныстар,
тартыстар суреттеледі. Сәкен
Жүнісов
23 слайд
Бұл романда ХІХ ғасырдағы қазақ аулының тұрмыс – тіршілігі, табиғат суреті, кейіпкерлердің жан дүниесіндегі толғаныстар, тартыстар суреттеледі. Сәкен Жүнісов
24 слайд
“ Ақан серінің мұңы”
Ей, сор дала, сортаңды сорлы дала,
соқыр, сотқар жандарға болдың ана.
Жаны қари болмаса мына халық
сезімдісін, серісін қор қыла ма?!
Фариза
Оңғарсынова
24 слайд
“ Ақан серінің мұңы” Ей, сор дала, сортаңды сорлы дала, соқыр, сотқар жандарға болдың ана. Жаны қари болмаса мына халық сезімдісін, серісін қор қыла ма?! Фариза Оңғарсынова
25 слайд
Ғабит
Мүсірепов “ Ақан сері -Ақтоқты”
пьесасы
25 слайд
Ғабит Мүсірепов “ Ақан сері -Ақтоқты” пьесасы
26 слайд
Негізгі бөлім
Пікірталастық және рөлдік
оқыта үйрету ойыны.
“ Эксперттік комиссия отырысы”
26 слайд
Негізгі бөлім Пікірталастық және рөлдік оқыта үйрету ойыны. “ Эксперттік комиссия отырысы”
27 слайд
Ақан серінің әні “ Балқадиша ”
27 слайд
Ақан серінің әні “ Балқадиша ”
28 слайд
•
“ Балқадиша” әні қандай оқиғаға негізделіп
шығарылған?
•
Естай Мырзахметұлы «Ақан сері мен
Балқадиша немесе қисынсыз қосылғын ән
мәтіні хақында» мақаласында
«Балқадиша» әніне қисынсыз қосылған ән
мәтіні жөнінде қандай дәлелдер келтіреді?
•
Бұрмалау қайдан шығады?
•
Осы бұрмалауды қайта орнына келтіріп,
шындық таразысына салу керек пе, жоқ
әлде, жабулы күйде қалу керек пе?
28 слайд
• “ Балқадиша” әні қандай оқиғаға негізделіп шығарылған? • Естай Мырзахметұлы «Ақан сері мен Балқадиша немесе қисынсыз қосылғын ән мәтіні хақында» мақаласында «Балқадиша» әніне қисынсыз қосылған ән мәтіні жөнінде қандай дәлелдер келтіреді? • Бұрмалау қайдан шығады? • Осы бұрмалауды қайта орнына келтіріп, шындық таразысына салу керек пе, жоқ әлде, жабулы күйде қалу керек пе?
29 слайд
Сергіту сәті
“ Маңмаңгер ”
29 слайд
Сергіту сәті “ Маңмаңгер ”
30 слайд
Пікірталастық және
рөлдік оқыта үйрету
ойыны
“ Дөңгелек үстел”
30 слайд
Пікірталастық және рөлдік оқыта үйрету ойыны “ Дөңгелек үстел”
31 слайд
“ Дөңгелек үстел”
Сырымбет Құлагер Қараторғай
31 слайд
“ Дөңгелек үстел” Сырымбет Құлагер Қараторғай
32 слайд
32 слайд
33 слайд
“ Дөңгелек үстел”
•
1. «Құлагер», «Сырымбет»,
«Қараторғай» әндерінің шығу тарихы
қандай?
•
2.Ақан сері әндері қандай дәстүрлі ән
өнерінің орындаушыларының
репертуарларынан орын алған?
33 слайд
“ Дөңгелек үстел” • 1. «Құлагер», «Сырымбет», «Қараторғай» әндерінің шығу тарихы қандай? • 2.Ақан сері әндері қандай дәстүрлі ән өнерінің орындаушыларының репертуарларынан орын алған?
34 слайд
1. «Құлагер», «Сырымбет»,
«Қараторғай» әндерінің
шығу тарихы қандай?
2.Ақан сері әндері қандай
дәстүрлі ән өнерінің
орындаушыларының
репертуарларынан орын
алған?
34 слайд
1. «Құлагер», «Сырымбет», «Қараторғай» әндерінің шығу тарихы қандай? 2.Ақан сері әндері қандай дәстүрлі ән өнерінің орындаушыларының репертуарларынан орын алған?
35 слайд
Қорытынды
Пікірім бар
•
«Ақан сері заманның озып туған, талай
тамаша тарлан тұлғалардан асып биік тұрған,
бірде күлісіп, бірде бүрісіп ғұмыр кешкен сал-
серілердің падишасы» Серік Негимов.
•
«Тәңірдің берген бағына кім таласады? Ақан-
ел сүйген, елмен туысқан ақын»,-деп Мұхтар
Әуезов зор бағасын әні мен жырына берген
екен.
•
«Ақан өзіне-өзі мәңгі жоғалмас ескерткіш
соққан ұлы ақын, әнші, халқымның сал-
серілік салтының озығын өзінің бөлек
болмысымен биікке көтерген асқақ тұлға»-
дейді Сәкен Жүнісов.
35 слайд
Қорытынды Пікірім бар • «Ақан сері заманның озып туған, талай тамаша тарлан тұлғалардан асып биік тұрған, бірде күлісіп, бірде бүрісіп ғұмыр кешкен сал- серілердің падишасы» Серік Негимов. • «Тәңірдің берген бағына кім таласады? Ақан- ел сүйген, елмен туысқан ақын»,-деп Мұхтар Әуезов зор бағасын әні мен жырына берген екен. • «Ақан өзіне-өзі мәңгі жоғалмас ескерткіш соққан ұлы ақын, әнші, халқымның сал- серілік салтының озығын өзінің бөлек болмысымен биікке көтерген асқақ тұлға»- дейді Сәкен Жүнісов.
36 слайд
Үй тапсырмасы
1.“Тұсында сері болсын, пері
болсын,
Ұнайды өмірімен Ақан маған”
(ойтолғау жазу)
2. Ақынмен сырласу хат.
3. Ақан лирикасын жаттау
36 слайд
Үй тапсырмасы 1.“Тұсында сері болсын, пері болсын, Ұнайды өмірімен Ақан маған” (ойтолғау жазу) 2. Ақынмен сырласу хат. 3. Ақан лирикасын жаттау
37 слайд
Кері байланыс:
•
1. Меңгердім:------------------------------------------
•
2. Мені қызықтырды:------------------------------
•
3. Сұрағым бар:--------------------------------------
•
4. Менің тілегім:-------------------------------------
37 слайд
Кері байланыс: • 1. Меңгердім:------------------------------------------ • 2. Мені қызықтырды:------------------------------ • 3. Сұрағым бар:-------------------------------------- • 4. Менің тілегім:-------------------------------------