ҚАУІПСІЗ ЕҢБЕКТІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
ҚАУІПСІЗ ЕҢБЕКТІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

#1 слайд
Еңбекті қорғаудың міндеттері мен
функциялары. Өндірістік орта
қауіптілігі
Ескалиева С.Б.Тема 1
1 слайд
Еңбекті қорғаудың міндеттері мен функциялары. Өндірістік орта қауіптілігі Ескалиева С.Б.Тема 1
#2 слайд
1 . ЕҢБЕКТІ
ҚОРҒАУДЫҢ
МІНДЕТТЕРІ МЕН
ФУНКЦИЯЛАРЫ Еңбекті қорғаудың басты міндеті - қызметтік міндеттерін
атқару барысында қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі шараларын
қамтамасыз ету, сондай-ақ қарастырылған профилактикалық
шаралардың орындалуын бақылау.
1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
2 слайд
1 . ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ Еңбекті қорғаудың басты міндеті - қызметтік міндеттерін атқару барысында қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі шараларын қамтамасыз ету, сондай-ақ қарастырылған профилактикалық шаралардың орындалуын бақылау. 1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
#3 слайд
Еңбекті қорғаудың
міндеттері:
еңбекті қорғау талаптарын қызметкерлердің сақтауын қамтамасыз
ету;
еңбекті қорғау туралы заңдарды және басқа нормативтік құқықтық
актілерді, ұжымдық келісім-шарттарды, ұйымның өзге
нормативтік құқықтық актілерін қызметкерлердің орындауын
бақылау;
өндірістік жарақаттанудың, кәсіптік аурулардың және өндірістік
факторлармен шарттандырылған аурулардың алдын-алу жөніндегі
профилактикалық жұмысты, сондай-ақ еңбек жағдайларын
жақсарту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру;
ұйым қызметкерлерін, басшысын еңбекті қорғау мәселелері
бойынша ақпараттандыру және кеңес беру;
еңбекті қорғау жөніндегі алдыңғы қатарлы тәжірибені зерттеу
және тарату, еңбекті қорғау мәселелерін насихаттау
өндірістік жарақаттану, кәсіптік аурулар және өндірістік
факторлармен шарттандырылған ауруларды есепке алу және жай-
күйі мен себептерін талдау
1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
3 слайд
Еңбекті қорғаудың міндеттері: еңбекті қорғау талаптарын қызметкерлердің сақтауын қамтамасыз ету; еңбекті қорғау туралы заңдарды және басқа нормативтік құқықтық актілерді, ұжымдық келісім-шарттарды, ұйымның өзге нормативтік құқықтық актілерін қызметкерлердің орындауын бақылау; өндірістік жарақаттанудың, кәсіптік аурулардың және өндірістік факторлармен шарттандырылған аурулардың алдын-алу жөніндегі профилактикалық жұмысты, сондай-ақ еңбек жағдайларын жақсарту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру; ұйым қызметкерлерін, басшысын еңбекті қорғау мәселелері бойынша ақпараттандыру және кеңес беру; еңбекті қорғау жөніндегі алдыңғы қатарлы тәжірибені зерттеу және тарату, еңбекті қорғау мәселелерін насихаттау өндірістік жарақаттану, кәсіптік аурулар және өндірістік факторлармен шарттандырылған ауруларды есепке алу және жай- күйі мен себептерін талдау 1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
#4 слайд
Еңбекті қорғаудың
экономикалық мәні
Еңбек өнімділігін арттыру, өндірістегі жазатайымдық
жарақаттану, тұрып қалу жағдайлары санын төмендету.
Нәтижесінде зардап шеккендерге өтемақы ретінде төленуі
мүмкін қаржы құралдары үнемделеді. Сәйкесінше,
кәсіпорынның немесе ұйымның экономикалық көрсеткіштері
өседі.
1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
4 слайд
Еңбекті қорғаудың экономикалық мәні Еңбек өнімділігін арттыру, өндірістегі жазатайымдық жарақаттану, тұрып қалу жағдайлары санын төмендету. Нәтижесінде зардап шеккендерге өтемақы ретінде төленуі мүмкін қаржы құралдары үнемделеді. Сәйкесінше, кәсіпорынның немесе ұйымның экономикалық көрсеткіштері өседі. 1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
#5 слайд
Еңбекті қорғаудың
əлеуметтік мәні Қызметкерлерді өндірістік ортаның жағымсыз ықпалынан
қорғау. Мұнда еңбек қызметі барысындағы теріс ықпалдардың
сандық бағасын танып білуге, қауіпті және зиянды факторлар
ықпалы салдарларын жоюға бағытталған шаралар енгізіледі.
Сондай-ақ қызметкерлердің жұмыс үзілістері кезіндегі
толыққанды демалысы мен тамақтануын ұйымдастыруға, оларды
арнаулы қажет киіммен, қорғаныс және гигиеналық құралдармен
қамтамасыз етуге, әлеуметтік жеңілдіктер мен кепілдіктердің
орындалуына көңіл бөлінеді
1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
5 слайд
Еңбекті қорғаудың əлеуметтік мәні Қызметкерлерді өндірістік ортаның жағымсыз ықпалынан қорғау. Мұнда еңбек қызметі барысындағы теріс ықпалдардың сандық бағасын танып білуге, қауіпті және зиянды факторлар ықпалы салдарларын жоюға бағытталған шаралар енгізіледі. Сондай-ақ қызметкерлердің жұмыс үзілістері кезіндегі толыққанды демалысы мен тамақтануын ұйымдастыруға, оларды арнаулы қажет киіммен, қорғаныс және гигиеналық құралдармен қамтамасыз етуге, әлеуметтік жеңілдіктер мен кепілдіктердің орындалуына көңіл бөлінеді 1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
#6 слайд
Еңбекті қорғаудың
құқықтық мәні
Еңбекті қорғаудың құқықтық құрамдас бөлігі еңбек қызметі
құқығына заңды кепілдіктер. Мысалы, кәмелетке
толмағандарды (18 жасқа дейін) физикалық ауыр, мерзімнен
тыс жұмыстарға, сондай-ақ түнгі жұмыстарға қабылдауға
болмайды
1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
6 слайд
Еңбекті қорғаудың құқықтық мәні Еңбекті қорғаудың құқықтық құрамдас бөлігі еңбек қызметі құқығына заңды кепілдіктер. Мысалы, кәмелетке толмағандарды (18 жасқа дейін) физикалық ауыр, мерзімнен тыс жұмыстарға, сондай-ақ түнгі жұмыстарға қабылдауға болмайды 1.1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ФУНКЦИЯЛАРЫ
#7 слайд
Еңбек қауіпсіздігі
терминдер және
негізгі ұғымдар
Еңбек қауіпсіздігі – жұмыс барысында қызметкерге зиянды
өндірістік факторлардың (мысалы, шудың, сәулеленудің) теріс
ықпалының болмауы.
Қауіпсіздік техникасы - бұл жұмыс істейтін адамдарға қауіпті
өндірістік факторлар ықпалының алдын алатын
ұйымдастырушылық және техникалық шаралардың (мысалы,
қандай да бір жұмысты орындар алдында нұсқама жүргізу,
қызметкерлерді жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету)
жүйесі.
Өндірістік санитария - қызметкерлерге зиянды өндірістік
факторлар ықпалының алдын-алуға бағытталған гигиеналық және
санитарлық-техникалық шаралар.
7 слайд
Еңбек қауіпсіздігі терминдер және негізгі ұғымдар Еңбек қауіпсіздігі – жұмыс барысында қызметкерге зиянды өндірістік факторлардың (мысалы, шудың, сәулеленудің) теріс ықпалының болмауы. Қауіпсіздік техникасы - бұл жұмыс істейтін адамдарға қауіпті өндірістік факторлар ықпалының алдын алатын ұйымдастырушылық және техникалық шаралардың (мысалы, қандай да бір жұмысты орындар алдында нұсқама жүргізу, қызметкерлерді жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету) жүйесі. Өндірістік санитария - қызметкерлерге зиянды өндірістік факторлар ықпалының алдын-алуға бағытталған гигиеналық және санитарлық-техникалық шаралар.
#8 слайд
Еңбек қауіпсіздігі
терминдер және
негізгі ұғымдар Еңбек жағдайлары.
Еңбектің оңтайлы жағдайлары барысында (жағымды
микроклимат және физикалық жүктеме деңгейі) қызметкердің еңбек
қабілетінің жоғарғы деңгейі сақталады.
Рұқсат етілген еңбек жағдайлары барысында еңбек процесі
факторлары рұқсат етілетін гигиеналық нормалар деңгейінен аспайды
және регламенттелген үзілістер кезінде ағза өз функцияларын қалпына
келтіріп үлгереді.
Еңбектің зиянды жағдайлары деңгейі рұқсат етілген
нормалардан асатын зиянды факторлардың болуымен ерекшеленеді.
Олар қызметкердің денсаулығы мен жұмыс қабілетіне теріс ықпал етеді.
Еңбектің қауіпті жағдайлары жұмыс күні барысында
денсаулыққа қауіп төндіретін жұмыс ортасы факторларының деңгейімен
сипатталады. Олардың салдарынан кәсіби аурулар қатері болуы мүмкін.
Бұл жағдайларда қызметкерлерді жеке қорғаныс құралдарымен
қамтамасыз ету, оның қауіпті аймақта болу уақытын қысқарту қажет.
8 слайд
Еңбек қауіпсіздігі терминдер және негізгі ұғымдар Еңбек жағдайлары. Еңбектің оңтайлы жағдайлары барысында (жағымды микроклимат және физикалық жүктеме деңгейі) қызметкердің еңбек қабілетінің жоғарғы деңгейі сақталады. Рұқсат етілген еңбек жағдайлары барысында еңбек процесі факторлары рұқсат етілетін гигиеналық нормалар деңгейінен аспайды және регламенттелген үзілістер кезінде ағза өз функцияларын қалпына келтіріп үлгереді. Еңбектің зиянды жағдайлары деңгейі рұқсат етілген нормалардан асатын зиянды факторлардың болуымен ерекшеленеді. Олар қызметкердің денсаулығы мен жұмыс қабілетіне теріс ықпал етеді. Еңбектің қауіпті жағдайлары жұмыс күні барысында денсаулыққа қауіп төндіретін жұмыс ортасы факторларының деңгейімен сипатталады. Олардың салдарынан кәсіби аурулар қатері болуы мүмкін. Бұл жағдайларда қызметкерлерді жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету, оның қауіпті аймақта болу уақытын қысқарту қажет.
#9 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА
ҚАУІПТІЛІГІ Өндірістік факторлар еңбек қауіпсіздігінің
мемлекеттік стандарттарымен жіктеледі.
Өндірістік факторлар зиянды және қауіпті деп
бөлінеді.
Зиянды өндірістік фактор - бұл ұзақ мерзім
барысындағы ықпалдың нәтижесінде адамды ауруға
немесе оның жұмыс қабілетінің төмендеуіне әкеліп
соқтыратын фактор.
Зиянды факторлар деңгейіне және ықпалының
ұзақтығына байланысты, қауіптіге айналуы мүмкін.
Қауіпті өндірістік фактор , әдетте,
жарақаттануға немесе жұмыс қабілетін жоғалтуға
әкеліп соқтырады
Қатер деңгейі қызметтің әрбір түрлері үшін қазаға
ұшырау жағдайлары мүмкіндігімен бағаланады.
9 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА ҚАУІПТІЛІГІ Өндірістік факторлар еңбек қауіпсіздігінің мемлекеттік стандарттарымен жіктеледі. Өндірістік факторлар зиянды және қауіпті деп бөлінеді. Зиянды өндірістік фактор - бұл ұзақ мерзім барысындағы ықпалдың нәтижесінде адамды ауруға немесе оның жұмыс қабілетінің төмендеуіне әкеліп соқтыратын фактор. Зиянды факторлар деңгейіне және ықпалының ұзақтығына байланысты, қауіптіге айналуы мүмкін. Қауіпті өндірістік фактор , әдетте, жарақаттануға немесе жұмыс қабілетін жоғалтуға әкеліп соқтырады Қатер деңгейі қызметтің әрбір түрлері үшін қазаға ұшырау жағдайлары мүмкіндігімен бағаланады.
#10 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА
ҚАУІПТІЛІГІ Қатердің екі түрі белгіленген:
уәжделген (негізделген) және уәжделмеген
(негізделмеген)
Уəжделген қатер - адамның өндірістік апат, адамдарды
және материалдық құндылықтарды қорғау кезінде
деңгейден асатын қатерге саналы түрде баруы.
Уəжделмеген қатер - деңгейден асатын қатер
жағдайында қызметкердің қорғаныс құралын
пайдаланбауы немесе қауіпсіздік талаптарын сақтамауы
нәтижесінде пайда болған қатер
10 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА ҚАУІПТІЛІГІ Қатердің екі түрі белгіленген: уәжделген (негізделген) және уәжделмеген (негізделмеген) Уəжделген қатер - адамның өндірістік апат, адамдарды және материалдық құндылықтарды қорғау кезінде деңгейден асатын қатерге саналы түрде баруы. Уəжделмеген қатер - деңгейден асатын қатер жағдайында қызметкердің қорғаныс құралын пайдаланбауы немесе қауіпсіздік талаптарын сақтамауы нәтижесінде пайда болған қатер
#11 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА
ҚАУІПТІЛІГІ Қолданыс табиғаты бойынша теріс факторлар төрт топқа
бөлінеді:
1. Физикалық - бұл қоршаған орта температурасының өзгеруі, шудың,
тербелістің, ультрадыбыстың, инфрадыбыстың жоғарылатылған
деңгейі, қысымның өзгеруі, электрмагниттік сәулеленудің
жоғарылатылған деңгейі, жеткіліксіз жарықтандыру, жоғарылатылған
жарық, сәуле ағынының соғысы;
2) Химиялық - бұл технологиялық процестерде пайдаланылатын
зиянды заттар, өнеркәсіптік улар, дәрілік препараттар.
3) Биологиялық - бұл ағынды суларды жеткіліксіз тазарту немесе
гигиена ережелерін сақтамау барысында пайда болатын бактериялар
мен вирустар
4) Психофизиологиялық — бұл жұмыс орны және жабдық
параметрлерімен, еңбек қарқындылығымен шарттандырылған
факторлар. Бұл факторлар ағзаның жай-күйіне, адамның
эмоцияларына, ақыл-парасатына жағымсыз ықпал етеді. Мысалы ,
ақылойдың аса ширығуы, артық әсерленушілік
11 слайд
ӨНДІРІСТІК ОРТА ҚАУІПТІЛІГІ Қолданыс табиғаты бойынша теріс факторлар төрт топқа бөлінеді: 1. Физикалық - бұл қоршаған орта температурасының өзгеруі, шудың, тербелістің, ультрадыбыстың, инфрадыбыстың жоғарылатылған деңгейі, қысымның өзгеруі, электрмагниттік сәулеленудің жоғарылатылған деңгейі, жеткіліксіз жарықтандыру, жоғарылатылған жарық, сәуле ағынының соғысы; 2) Химиялық - бұл технологиялық процестерде пайдаланылатын зиянды заттар, өнеркәсіптік улар, дәрілік препараттар. 3) Биологиялық - бұл ағынды суларды жеткіліксіз тазарту немесе гигиена ережелерін сақтамау барысында пайда болатын бактериялар мен вирустар 4) Психофизиологиялық — бұл жұмыс орны және жабдық параметрлерімен, еңбек қарқындылығымен шарттандырылған факторлар. Бұл факторлар ағзаның жай-күйіне, адамның эмоцияларына, ақыл-парасатына жағымсыз ықпал етеді. Мысалы , ақылойдың аса ширығуы, артық әсерленушілік
шағым қалдыра аласыз













