Қазақ тілі мен әдебиет пәніне арналған әдістер

1 слайд
• « ББҮ » әдісі • « Жылдам дебаттар » әдісі: Топтарды шағын топқа бөліп,көзқарастарының себебін,мысалдары мен дәлелдерін дайындайды. « Келісемін » тобы бір сызықтың бойына тұрады. « Қарсымын » пікіріндегі тыңдаушылар жұп құру үшін қарама- қарсы тұрады. « Келісемін » тобы өз көзқарастарын айтып шығу үшін 1,5 минут уақыт беріледі.Қарсы топ тыңдап,керек жерін түртіп алып тұрады.Уақыт өткен кезде рөлдерін алмастырады.Соңында екі жақ та өз пікірлерін айту үшін 1 минут уақыт береді. • « Ресми дебаттар » Сынып үш адамнан тұратын екі командаға бөлінеді.Команданың әр мүшесіне сөздері бар рөлдерді беру.Өз дәлелдерін бірінші және екінші спикерлер арасында бөліседі.Дебатты жақтаушы бірінші спикерден бастайды. Даттаушы мен Жақтаушы топ кезек сөйлейді.Судьялар жеңімпаз топты анықтайды. • « Пікірталас әткеншегі » Оқушылар бір-біріне қарама- қарсы екі шеңбер жасап тұрып,(бір-біріне бетпе-бет,бірі сыртқы,бірі ішкі шеңберде)пікірталас әткеншегін құрады.Бір- біріне қарама-қарсы тұрған жұптар бір минут бойы тренер берген бір сұрақты талқылайды.Мұғалім жұптардың ауысуын сұрап белгі береді.Аяқталғаннан кейін сыртқы шеңбер тренер « тоқта » дегенше солға қарай жылжиды.Осылайша жаңа жұп қалыптасады.Жаңа жұбына алдыңғы айтылған ой туралы түйіндейді,сол арқылы өзінің мұқият тыңдағанын көрсетеді.Осылайша жалғаса береді. • « Жүзіп шығу » Мұғалім сыныпқа пікір/сұрақ ұсынады.Оқушылар қашан « жүзіп шығып » (түрегеліп),жауап беретінін шешеді.Жауап не өз жеке пікірін көрсетуі,не басқаның пікірін даулауы мүмкін не тиісті сұрақ қойылады.Егер бір уақытта бірнеше оқушы қатар тұрып қалса,кім жауапе беретіні оқушылар шешеді. • « Шеңберге жиналу уақыты » Оқушылар шеңбер құрып отырады,оларға сұрақ,пікір,тұжырым беріледі.Егер белгіленген затты ұстамаса,шеңбердегілердің ешқайсысы сөйлей алмайды.Бұл кез келген зат болуы мүмкін.Жауап не жеке пікірді,не қарсы дәлелді білдіруі мүмкін не өз сұрағы қойылады. 7. « Сұхбат » Мұғалім зерттеуге арналған тақырыпты – олардың сыныптастары ол туралы сұрақ қоя алатын нәрсені береді.Оқушыларға өз құрбыларына арнап 5-10 сұрақ дайындау ұсынылады.Оқушыларды ашық не жабық сұрақтарды пайдалануға жетелеу қажет. Оқушылар сұхбат барысында тиісті жазбаларды жасай отырып,сыныптағы 3-тен онға дейінгі адамнан сұхбат алады.Ақырында,оқушылар өз нәтижелерін жазып,оны өз серігімен бөліседі. 8. « Жұптық әңгіме » Мұғалім материалдың бір бөлігін ұсынып,оқушыларды оның жанындағы адаммен талқылауға шақырады.Оқушылардың естеріне бір-бірін тыңдау керектігі және басқалардың айтқанын қайталамау керектігі қайта-қайта еске салынып тұруы керек. 9. « Дайындалған әңгіме » Мұғалім дайындалған әңгіменің қалай өткізілетінімен таныстырады,сіздердің қалай айтатындарыңыз да,нені айтатындарыңыз да маңызды.Мақсатты аудиторияны(ересектер,іскер адамдар,жасөспірімдер),мақсатты(ақпарат,пікір,кеңес және т.б.)және мұның оқушылар қалай сөйлейтініне(қандай тілді пайдаланатынына және оның қандай екпінмен айтылатынына) қалай әсер ететінін талқылаңыздар Жұптарда оқушылар бір-бірімен спикер ретіндересми таныса отырып кезек-кезекпен өз сөзін айтады.Тыңдаушы өз серігіне кері байланыс ұсынуға дайындалу үшін негізгі сәттерді (мазмұн,аудитория,мақсат,силь,үн,тіл,әдеби тәсілдер )жазып алады.

2 слайд
Айтылым әдістері