Тахауи Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесінің тілі Презентация

1 слайд
Х.Досмұхамедов атындағы №4 ЖОББМ КММ 8 “Ә”-сынып Т.Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесінің тілі

2 слайд
Оқу мақсаты: • 8.2.2.1 Автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау; • 8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау;

3 слайд
Бағалау критерийі • -Автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым- қатынасының тілдік көрінісін талдайды • -Көркемдегіш құралдардың қолданылу ерекшелігін талдайды

4 слайд
Топқа бөлу Домбыра Қобыз Жетіген

5 слайд
1-тапсырма СЖ Естемес Жаңыл Оразымбет Жасы елуді алқымдаған, әдемі дөңгелек қара сақалды, биік дөңес мұрынды, кішілеу өткір қоңыр көзі биік қабағының астына терең ұялаған, қағілез кісі. Бұл осы өңірге аты кең жайылған Естемес күйші еді.Тарамыс денелі, қатқыл өңді, терең әжімді егде кісі Жасы 16-17-лер шамасында. Қою қара қасты, мөлдір қара көзді, дөңгелек жүзді, қараторының сұлуы екен.үстіндегі жалаң көк көйлегі тозған Астына жалын өрген қылаң бесті, үстінде өңіріне зер ұстаған көк камзол, талдырмаш белін қызыл күдері белбеумен қынай буған, басында төбесін көк мақпалмен тыстаған құндыз бөрік Дескриптор: 1. Көркем шығармадағы кейіпкерлерді атайды 2. Кейіпкер портретін жасайды Б. «Басбармақ»

6 слайд
2-тапсырма “Домбыра” тобы "GROW" әдісі бойынша Естемес бейнесіне талдау жасаңыз G-мақсат • Естеместің алдына қойған мақсаты қандай? R-қазіргі жағдай • Ситуациядан шығу үшін қандай амал жасады? O-қолдағы мүмкіндіктер • Қолдағы қандай мүмкіндікті пайдаланды? W-іс-әрекет • Адамгершілік тұрғыда қандай іс-әрекет жасады?

7 слайд
“ Домбыра” тобы "GROW" әдісі бойынша Естемес бейнесіне талдау жасаңыз G-мақсат • Естеместің мақсаты - қасиетті қара домбыраның шанағынан күй төгу R-қазіргі жағдай • Естемес ботасы өлен нар үшін күй шығарды O-қолдағы мүмкіндіктер • Естемес күйімен ботасы өлген нарды иітіп, Жаңылды жар еткісі келді W-іс-әрекет • Естемес Жаңылды алудан бас тартып, жолын Оразымбетке берді

8 слайд
“ Қобыз” тобы "FILA" әдісі Оразымбет бейнесіне талдау жасаңыз F - дерек I-Пікір L-Сұрақ А-шешім Оразымбе т туралы мәтіннен дерек келтіріңіз Оразымбе ттің әрекетінде гі идеяны анықтаңыз Күйдің шығуына Оразымбе ттің қандай қатысы бар? Оразымбе ттің шешімі қандай болды?

9 слайд
“ Қобыз” тобы "FILA" әдісі Оразымбет бейнесіне талдау жасаңыз F - дерек I-Пікір L-Сұрақ А-шешім Оразымбет – домбыраның шанағынан күй төккен күйші, жас жігіт Оразымбетке Естемес жол беру арқылы, тең-теңімен деген идеяны ұсынып отыр Халық күйі “Нар идірген” күйінің шығуына Оразымбетті ң қатысы бар Оразымбет Естемес бастаған күйді аяқтап, Жаңылды алады

10 слайд
“ Жетіген” тобы SWOT әдісі бойынша Жаңыл бейнесіне талдау жасаңыз S – күшті жақтары • Жаңылдың күшті жағын сипаттаңыз W – әлсіз жақтары • Жаңылдың әлсіз жақтарын сипаттаңыз О - мүмкіндіктер • Жаңылдың қолда бар мүмкіндігін көрсетіңіз Т – қауіптер Жаңылға төнген қауіп- қатер

11 слайд
“ Жетіген” тобы SWOT әдісі бойынша Жаңыл бейнесіне талдау жасаңыз S – күшті жақтары Жаңыл - ибалы, инабатты, жалғыз әкесін бағып отырған, жоқшылыққа төзе білген қыз W – әлсіз жақтары Өзі ұнатқан жігітпен бас қосу бұйырмаған, жоқшылықта н көңіл көтеріп жүре алмаған қыз О – мүмкіндіктер Ақылдылығын ың арқасында: “Екі күйші, өнерлеріңді бірдей салыңдар” – деді. Естемес күй тартқанда иіп тұрған нардың желініндегі сүтін саусағымен қысып жібермей тұрды Т – қауіптер Естеместің адамгершілік қасиеті болмағанда жас жігітке емес, үлкен кісіге тұрмысқа шығу қаупі туып еді

12 слайд
2-тапсырма • Дескриптор: • автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым- қатынасына талдау жасайды • тілдік көрінісіне талдау жасайды • Б. «Екі жұлдыз, бір тілек»

13 слайд
3-тапсырма СЖ "Сәйкестендіру"әдісі арқылы көркемдеу кұралдарын ажырату Түсінуге қиындық тудырмайтын тілдік тұлғаның түсірілуі, синтаксистік ұғымның толық еместігі метонимия Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы. Екі нәрсенің не сыртқы түрінің, не ішкі қасиеттерінің жақындығына, ұқсастығына қарай бірінің орнына бірін алмастырып айту Эпитет Заттың, құбылыстың атын тура атамай, суреттеп көрсету, тұспалдап айту дегенді білдіреді метафора Өзара байланысты балама ұғымдарды қолдану, құбылыс орнына оның ерекше қасиетін көрсету Эллипсис Бүтіннің орнына бөлшекті немесе керісінше, жалқының орнына жалпыны немесе керісінше қолдану Теңеу Адамның не заттың ерекше бір белгілерін айқындау Перифраза Заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен салыстыра суреттеу Синекдоха

14 слайд
3-тапсырма СЖ "Сәйкестендіру"әдісі арқылы көркемдеу кұралдарын ажырату Түсінуге қиындық тудырмайтын тілдік тұлғаның түсірілуі, синтаксистік ұғымның толық еместігі метонимия Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы. Екі нәрсенің не сыртқы түрінің, не ішкі қасиеттерінің жақындығына, ұқсастығына қарай бірінің орнына бірін алмастырып айту Эпитет Заттың, құбылыстың атын тура атамай, суреттеп көрсету, тұспалдап айту дегенді білдіреді метафора Өзара байланысты балама ұғымдарды қолдану, құбылыс орнына оның ерекше қасиетін көрсету Эллипсис Бүтіннің орнына бөлшекті немесе керісінше, жалқының орнына жалпыны немесе керісінше қолдану Теңеу Адамның не заттың ерекше бір белгілерін айқындау Перифраза Заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен салыстыра суреттеу Синекдоха

15 слайд
3-тапсырма СЖ • Дескриптор: • 1.Көркемдегіш құралдарды анықтайды. • 2.Ұяшықтарды дұрыс сәйкестендіреді. ҚБ. "Басбармақ" әдісі.

16 слайд
Менің өмірім тұрлаусыз болып барады... Қанша ел көрсем де, жер көрсем де, қайтып оралар бір қазығым жоқ Нарымыз ұзап кетті ғой, кәне, сол Ойсылқараның соңынан ерелік, бір қараға жеткізер Балапандай талпынып, жібектей майысып, балшықтан құйғандай, сүйріктей саусақ, оңып кеткен шүберектей күрең атты, әдемі дөңгелек қара сақалды, биік дөңес мұрынды, кішілеу өткір қоңыр көзі биік қабағының астында терең ұялаған, қағылез кісі. Өлімнен ұят күшті. Сен келгенде бір тостаған сусын тауып бере алмай жерге қарап отырмызҚою қара қасты, мөлдіреген қара көзді, дөңгелек жүзді, қара торының сұлуы екен. портрет Эллипсис Перифраза Теңеу Эпитет тұрақты тіркестер4-тапсырма “Бинго"әдісі арқылы көркемдеу кұралдарын ажырату

17 слайд
“ Бинго"әдісі арқылы көркемдеу кұралдарын ажырату • Дескриптор: - мәтіндегі мысалдар арқылы - көркемдегіш құралдарды талдайды. • Б."Басбармақ"

18 слайд
Үйге тапсырма Кейіпкерді талдау. • 1.Кейіпкер • 2. Кейіпкер тілі • 3. Автордың пікірі • 4.Өзіндік мінездеме • 5. Жандарыңызға жақын кейіпкер

19 слайд
Шаттық аралы