Білім беру ұйымдарында тәрбие ісін ұйымдастыру және жүзеге асыру

Білім беру ұйымдарында тәрбие ісін ұйымдастыру және жүзеге асыру.

Тәрбиесіз берілген білім-адамзаттың қас жауы. Ал-Фараби. Ия, расымен де солай. Әлемнің екінші ұстазы атанған Ал-Фараби атамыз тәрбиенің адам өмірінен алатын орнын бір-ақ ауыз сөзбен керемет айтып өткен. Бала тәрбиесін бәрінен биік қойған ата-бабамыз «Адам болам десең-бесігіңді түзе»-деген. Алайда, мен бүгін бесіктегі тәрбие жайлы емес, білім беру ұйымдарында жүзеге асырылуы қажет болған тәрбие жайлы сөз қозғамақпын. Адамзатқа білім алу-парыз. Алла Тағала Қасиетті Құран Кәрімде ес жиған баладан,егде тартқан қарияға дейін білім алуға шақырады. Дәлірек айтсақ, «Алақ» сүресінің 1-5 аяттарында: «Оқы! Сені жаратқан Раббыңның атымен оқы! Ол адамды ұйыған қаннан жаратқан. Оқы! Раббың аса ардақты. Ол қаламмен (хат жазуды) үйретті. Адамға білмеген нәрселерді білгізді»-деген. Құранның ең алғашқы аятын «Оқы!» деп түсірді. Алланың аяты талқыға түспейді, ол тек орындалады. Дәл де дәйекті осы бір аяттан кейін білім алудың маңызы мен артықшылығы көп түсіндіруді қажет етпейді. Білім алу мен білім берудің артықшылығын айттық. Ал, білім берудегі тәрбие ісі ше, ол қаншалықты дұрыс ұйымдастырылған,қалай жүзеге асырылуы керек? Тағы да халық даналығы мен әлем ойшылдарының тәрбие жайлы айтқан еңбектеріне тоқталамыз. «Баланың мінез-құлқы жақсы тәрбиеден туындайды»-дейді, Жүсіп Баласағұн «Құдадғу білік» еңбегінде. Сондай-ақ, «Балаңыз өмірде өксімес үшін оған білім мен кәсіп бер. Үлгілі тәртіптің негізі-білім,әдет-дағдыға машықтану. Сондықтан баланы кішкентай кезінен тіл алғызу, үлкендерді сыйлауға, ата-ананы қастерлеуге үйрету керек»- дейді. Байқаған болсаңыз Жүсіп Баласағұн бабамыз үлгілі тәртіптің негізі ретінде тіл алғызу, үлкенді сыйлау,ата-ананы қастерлеу,ағайын-туысты құрметтеуді айтып отыр. Бұл айтылған құндылықтар дінімізде де дәстүрімізде де бар. Дін менен дәстүр деген қатар ұғым, Екеуі кеткендей-ақ, егізделіп. Өйткені салт-дәстүрді атам қазақ, Шығарған дінге ғана негізделіп,- деп жазып едім бір өлеңімде. Тәрбиелеу дегеніміз-адамның бойына білімге негізделген этикалық құндылықтар мен өнер қуатын дарыту. Әл-Фараби. Тәрбие кең мағынасымен алғанда, қандай да болса бір жан иесіне тиісті азық беріп, осы жан иесінің дүрыс өсуіне көмек көрсету деген сөз. Мағжан Жұмабаев. Тәрбие-біздің жүрегімізге ең алдымен жеке адамға да, қоғамға да пайдалы әдеттердің ұрығын себуі керек. Клод Гельвеций. Тәрбие – адам тағдырын шешетін ұлы іс. Виссарион Белинский. Жоғарыда ғұламалардың тәрбие жайлы , тәрбиенің адамға жасайтын ықпалы жайлы жазған еңбектерін мысалға келтірдім.Одан мақсат осы аталған құндылықтар мен тәрбие беруге қажетті әдіс-тәсілдер қазіргі біздің білім беру жүйесіндегі жүргізіліп отырған тәрбие жұмыстарында бар ма, жоқ па? Сәйкес келе ме, жоқ па, соны анықтау. Әр лауазымдық қызметкердің нормативтік құжаты болатыны сияқты , директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасырының да мемлекеттік стандартқа сай нормативтік құжаты болады.Жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтар педагогикалық процестің өзегі бола отырып , тәрбие жұмысының барлық бағыттары арқылы өтеді. Қазіргі таңда Сарыағаш медресе колледжінде тәрбие жұмысы төмендегі 8 бағыт бойынша жүргізіліп отыр:

1. Қазақстандық патриотизм және адамзаттық тәрбие ,құқықтық тәрбие.

2. Рухани адамгершілікке тәрбиелеу.

3. Зияткерлік тәрбиелеу

4. Еңбек экономикалық және экологиялық тәрбие.

5. Дене тәрбиесі және салауатты өмір салты.

6. Отбасы тәрбиесі.

7. Ұлттық тәрбие.

8. Көпмәдениетті және эстетикалық тәрбие. Сарыағаш медресе колледжінде тәрбие ісі осы 8 бағыт бойынша жүргізіледі.Біздің колледж ислами мамндықты үйретіп, діни кадрлар даярлайтын колледж болғандықтан тәрбие жұмысының жүргізілуі де осы бағытқа басымдық береді.Яғни, рухани адамгершілікті,отбасы құндылығын,ұлттық тәрбиені, отансүйгіштікті, салауатты өмір салтын ұстануды өзіне мақсат етеді. Солай болуы керек-ақ. Өйткені отанын сүйіп, отбасын қадірлемеген, руханиазық алып, ұлттық тәрбиемен сусындамаған бала кемел адам бола алмауы ақиқат. Тәрбие ісін ұйымдастыру мен оны жүзеге асырудың барлық талабына сай болған колледжіміздің тәрбие жұмыстары білім беру прцесінде сабақтан тыс және бос уақытты жүзеге асырылады.