Бизнес-ойлау

№1 САБАҚ: «Бизнес-ойлау

1. Кәсіпкерлік қызмет рөлі

2. Бизнес-идея дегеніміз не?

3. Бизнес-модель ұғымы;

1. Кәсіпкерлердің басқа адамдардан басты айырмашылығы — олар ойлаудың ерекше үш қасиетіне ие-олар белсенді, жауапты және нәтижеге бағдарланған.

Қарапайым адам пассионарлық тәсіл принциптерін ұстамайды (мақсатқа ұмтылу және көптеген адам үшін құрбандыққа шалуға дайындықты білдіреді), ол өте сақ болады, тәуекелге ұшыраудан қорқады және ешқашан өз еркімен ешқандай жұмыс алмайды, қиындықтардың алдында ол көп ойланады және ол кәсіпкерлік ойлау қабілеті бар адамдарға үміт артады.

Кәсіпкерлік ойлау - XXI ғасырдың қажетті дағдысы,бұл ойлап табушылық, армандарды жүзеге асыру және әлі жоқ нәрсені іске асыру қабілеті.

Сонымен қатар бұл жоғары бейімделу (жаңа жағдайларға бейімделу қабілеті) және ұтқырлық (болған жағдайға тез жауап бере білу қабілеті) — адамның өзгермелі жағдайларға икемділік, икемді болу, әдеттегі сценарийлер бойынша әрекет ету мүмкін емес жағдайларда эволюциялану (дамыту) қабілеті, кез келген жағдайдан пайда табу қабілеті, өмірге көзқарасы әлемнің мүмкіндіктерін пайдалану.

Егер көптеген кәсіпкерлердің тәжірибесін жинақтаса, әркім кәсіпкер бола алады. Өз ісін өмірдің әртүрлі тарихы, мінез-құлқы мен тілегі бар адамдар ашады. Тек бизнесте табысқа жетуді қалайтындар төрт сатылы алгоритмді ұстануға тиіс.

• Біріншіден, шын мәнінде, олардың басына келген нәрсені істегісі келеді.

• Екіншіден, жетістікті Үлкен емес, ұсақ қадамдардан бастау.

• Үшіншіден, әрбір шағын қадамнан кейін өз идеясын қарау және қайта бағалау қажет. Төртіншіден, келесі қадам жасау.

Кәсіпкерлік – бұл адамдардың түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыруға, оларға пайда әкелуге немесе қанағаттану білдіретін игіліктер өндірісі.

Бизнес жасай алатындардың барлығын екі үлкен топқа бөлуге болады, бұл - тауарлар мен қызметтер.

Тауарлар - ұстауға, өлшеуге, сақтауға, буып-түйуге болатын материалдық заттар немесе бұйымдар. Тауарды кімнің өндіргені, станокта кімнің тұрғаны, оны кімнің қаптағаны тауарға маңызды емес. Тауарларды сатып алуға, үйге әкеліп, пайдалануға болады.

Қызметтердің заттай нысаны жоқ, олар қажет еткен адамдар үшін жүзеге асырылатын іс-әрекеттер болып табылады. Қызметтер деп шаштараз, мұғалім, пәтер сатушыға сатып алушыны, кеңесшіні және т. б. табуға көмектесетін риелтордың жұмысын атауға болады. Қызмет үшін оны кім өндіретіні өте маңызды, қызметтің нарықта танымал болуы қызмет.

Тауар өндірісі әр түрлі тәуекелдерге байланысты. Ол көптеген стандарттарды сақтауды талап етеді, яғни әр түрлі құзыреттердің болуын талап етеді. Сүт фермасын ашу үшін көп бастапқы салымдар қажет. Сонымен бірге сиырлар ауырып қалуы мүмкін, сүт қажетті сапаға сәйкес келмеуі мүмкін, кәсіпкер нарықтың қажеттілігіне қарағанда көбірек сүт өндіруі мүмкін және тауар көп мөлшерде артылып қалуы мүмкін және т. б. Бұл ретте өндірушінің жауапкершілігі де өте көп: ол серіктестермен жасалған ыдыс, қақпақ, қаптама және т. б. сатып алу бойынша барлық уағдаластықтарды сақтауы, мемлекетке салық төлеуі, сүт клиенттерге зиян келтірмеуі үшін санитарлық нормалардың сақталуын қадағалауы, фермадағы іс қалай жүрсе де барлық қызметкерлерге жалақы төлеуі, өз өнімдерінің сапасын қадағалауы және т. б. тиіс.

Қызмет көрсету өндірісі, әдетте, стартта азырақ қаржы құюды талап етеді. Егер сіз веб-бағдарламашы болсаңыз, сізге керегі – жұмыс іздеу сайтында өз қызметтері туралы хабарландыру орналастыру, қуаттылығы жеткілікті компьютер сатып алу және бірінші тапсырыстарды күту. Бірақ қызмет көрсету өндірісі өндірушілердің үнемі тұрақты назарын талап етеді. Өйткені оның сапасы, қызмет көрсету деңгейі және т.б. қызметтің өтуіне тікелей әсер етеді. Уақыт өте келе сіз жұмыстарыңызды атқаратын бағдарламашыларды жалдай аласыз, бірақ оған дейін қаражат табудың көзі сіздің толық назарыңыз бен еңбегіңізді талап етеді. Жұмыс істемесеңіз - қызмет көрсетпесеңіз немесе қызметті нашар көрсетсеңіз - сіз қаражатсыз қаласыз.

Кәсіпкерлік қызмет тауар өндірісін ұйымдастыруға, тауар массаларының бүкіл қозғалысына ықпал етеді және оларды нарық арқылы түпкілікті тұтынушыға дейін жеткізеді, осылайша қоғамның экономикалық өмірін бірыңғай тұтастырады. Тауарлар өндірумен қатар ол азаматтарға көптеген әртүрлі қызметтер көрсетеді, қаржы және қор нарықтарын қозғалысқа әкеледі, ғылымды дамыту және жаңа технологиялар жасау үшін қоғамның зияткерлік әлеуетін жұмылдырады, сол арқылы ғылыми-техникалық прогресті жеделдету үшін алғышарттар жасайды, бұл елдің технологиялық дамуына, өнімді әлемдік нарыққа шығаруға әкеледі. Бұдан басқа, мемлекетке салықтардың негізгі бөлігін төлей отырып, кәсіпкерлік қызметпен айналысатын адам, яғни тікелей кәсіпкер, іс жүзінде мемлекетті қамтамасыз етеді, оның негізгі шығындарын қаржыландырады. Бұл кәсіпкерлік қызмет мемлекетке өз азаматтарына кепілді материалдық және білім деңгейін, тиісті медициналық қызмет көрсетуді, зейнетақы мен жәрдемақы төлеуді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретінін білдіреді. Бұл елдегі өмір сүру деңгейін, оның демографиялық, әлеуметтік және экономикалық деңгейін жақсартуға ықпал етеді. Кәсіпкерлердің есебінен мемлекет алатын қаражат мемлекеттік бюджеттің маңызды бөлігін құрайды және елдегі ақша массасының қозғалысына ықпал етеді.

Кәсіпкерлік - тәуекелмен ұштасқан және кәсіпкерге әртүрлі жауапкершілік жүктейтін шығармашылық процесс: қаржылық қана емес, әлеуметтік, моральдық, этикалық және басқа да жауапкершілік.

2.Бизнес-идея бұл болжамды бизнестің қысқаша және нақты анықтамасы. Өз бизнесіңізді бастау үшін Сіз немен айналысқыңыз келетінін анық түсіну керексіз. Жобаның табыстылығы оның негізінде қандай бизнес-идея жататынына тікелей байланысты.

Бизнес-идея:

* тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру керек;

* табыс әкелуі тиіс;

* кәсіпкерге моральдық қанағат әкелуі тиіс.

Мыңдаған идеялар бар, олардың ондаған жүзеге асырылады, ал табысқа бірлік жетеді. Табысты идеяны іздеу және таңдау құпиясы неде?

Бизнес үшін идеяларды таңдау ережелері

Бірінші ереже. Идеялар көп болуы керек. Көптеген идеялардың болуы олардың әрқайсысы бірегей емес, екіншісі перспективалы, ресурстардың әр түрлі санын талап етеді – мұның бәрі осы идеяларды артықшылық пайдасына салыстыруды ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Екінші ереже. Идея бизнес бастамашысы үшін түсінікті қызмет саласынан болуы тиіс. Кәсіпкер құзыреттері жоқ салалардан жобалармен айналысудың қажеті жоқ – табысқа жету мүмкіндігі бірнеше есе төмендейді.

Үшінші ереже. Идея қызықты болуы керек.

Төртінші ереже. Идея бір-екі сөйлемде құрылуы тиіс. Тым күрделі және ұзақ түсініктемелер әлсіз және өңделмеген идеяны жасырады.

Бесінші ереже: пікірді зерттеу-сіздің бизнесіңіздің идеясын қалай бағалайды соны білу?

3. Бизнес-модель ұғымы;

Қазіргі әлемде өзгерістер тез орын алады, сондықтан өз клиенттерін жоғалтып аламу үшін компаниялар үнемі өз қызметтерін өнімдерін жетілдірілуі тиіс. Мұндай ішкі өзгерістер әртүрлі болуы мүмкін. Компания өзінің өніміне назар аударуы керек оны сапалы, әдемі, және т. б жетілдіру үшін. Немесе бизнес-модель құрылымын өзгертуге тырысу керек, ол үшін 1) өз тауарлары мен қызметтерін кім үшін ол жасайды; 2) қандай тауарлар мен қызметтерді клиенттерге ұсына алады; 3) бұл азық-түліктер қалай құрылады; 4) компания пайданы қалай таба алады

Кез келген бизнес-модель төрт элементтен тұрады. Үшбұрыштың ортасында клиент (кім?). Яғни, бизнес оның клиенттерінің кім екенін, ол қандай тұтынушыларға сене алатынын нақты түсінуі тиіс. Үшбұрыштың бірінші бұрышы-құнды ұсыныс (не?), яғни клиенттерге не ұсынылады, қандай тауарлар мен қызметтер. Екінші бұрыш-құнды құру тізбегі (қалай?)- бұл өнімдер қалай жасалады, яғни бұл ресурстар туралы. Үшінші бұрыш-пайда тарту механизмі (неге?)- компания пайда алады. Яғни, бизнес-модель сіздің клиенттеріңіз кім екенін анықтайды, сіз ұсынысты қалай қалыптастырасыз, және неге Сіздің бизнесіңіз пайда әкеледі. Бизнесте, Үшбұрыш сияқты, бір бұрыштың (аспектінің) өзгеруі барлық үшбұрыштың (бүкіл бизнес-модельдің) формасының өзгеруіне әкеледі.

Бизнес-жоспар бұл компанияның қандай да бір коммерциялық жобаны және тұтастай компания қызметін іске асыру жөніндегі қызметінің егжей-тегжейлі әзірленген бағдарламасы.

Қазіргі жағдайда бизнес — жоспар-кәсіпкердің маңызды іскери құжаты. Бірде-бір компания қабілетті мақсаттарын нақты құрастыру немесе қаржыландыруды қамтамасыз етсін жоқ мұқият ойластырылған және жақсы ұсынылған бизнес-жоспар.

Тақырып бойынша бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпкерлік ойлау түрінің ерекшеліктері қандай?

2. Кәсіпкерлік түрлерін атаңыз?

3. Мемлекет экономикасын дамыту үшін кәсіпкерліктің маңызы неде?

4. Бизнес-идеяның мәні ?

5. Бизнес үшін идеяларды таңдау қағидалары?

6. Бизнес-модельдің мәні?

Пайдаланылған ақапарат көзі:

https://atameken.kz/