Инклюзивті оқушылармен дене шынықтыру сабағында жұмыс жүргізу

Мақала .

Инклюзивті оқушылармен дене шынықтыру сабағында жұмыс жүргізу

Кіріспе:

Қазіргі білім беру жүйесінде инклюзивті білім беру маңызды орын алуда. Инклюзивті білім беру – барлық оқушылардың, оның ішінде мүмкіндігі шектеулі балалардың да, бірдей білім алуына жағдай жасауға бағытталған жүйе. Дене шынықтыру сабағы – бұл оқушылардың денсаулығын нығайту, физикалық және психологиялық дамуын қолдау үшін маңызды пәндердің бірі. Дегенмен, инклюзивті сыныптарда дене шынықтыру сабағын өткізу кезінде ерекше назар аударуды талап ететін бірқатар аспектілер бар. Бұл мақалада инклюзивті оқушылармен дене шынықтыру сабағында жұмыс жүргізудің ерекшеліктері мен әдіс-тәсілдерін қарастырамыз.

Инклюзивті білім берудің маңызы:

Инклюзивті білім беру – бұл әрбір оқушының өзіндік ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне қарамастан, барлық білім алушылардың бірдей сапалы білім алуына жағдай жасау. Мұндай білім беру ортасы балаларды теңестіруді, олардың әлеуметтенуін қамтамасыз етеді, жеке қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті сыныптарда дене шынықтыру сабағының мақсаты тек денсаулықты нығайту ғана емес, сонымен қатар балалардың арасында достық қарым-қатынас орнатып, қоғамда теңдік пен ынтымақтастық мәдениетін қалыптастыру.

Инклюзивті оқушылармен дене шынықтыру сабағын өткізу ерекшеліктері:

1. Оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеру: Инклюзивті сыныпта әрбір оқушының физикалық, ақыл-ойлық және психологиялық ерекшеліктерін ескеру қажет. Сабақ барысында әрбір оқушының мүмкіндігіне қарай тапсырмалар берілуі тиіс. Мысалы, кейбір балаларға жеңіл жаттығулар, ал басқаларына күрделі тапсырмалар ұсынылуы мүмкін. Сабақ барысында әрбір оқушының жағдайына байланысты жеке тәсілдер қолдану маңызды.

2. Тапсырмалардың даралануы: Дене шынықтыру сабағында оқушылардың барлығы бірдей деңгейде физикалық жаттығуларды орындауға дайын болмауы мүмкін. Сондықтан, тапсырмалар дараланып берілуі керек. Мысалы, мүгедектігі бар оқушылар үшін жеңілдетілген жаттығуларды немесе арнайы құралдарды қолдануға болады. Ал оқушылардың белсенділігі жоғары болса, олар үшін күрделі физикалық жаттығулар немесе ойындар ұйымдастырылуы мүмкін.

3. Қауіпсіздік және қоршаған орта: Инклюзивті сыныптағы оқушылар үшін сабақ барысында қауіпсіздік мәселесі өте маңызды. Оқушылардың физикалық мүмкіндіктеріне қарай арнайы спорттық құрал-жабдықтар мен қауіпсіздік шаралары қолданылуы тиіс. Мысалы, әртүрлі тренажерларды немесе арнайы орындықтарды пайдалану, ойын алаңында жол белгілерін қою арқылы қауіпсіздікті қамтамасыз ету қажет.

4. Эмоционалдық қолдау және мотивация: Инклюзивті сыныптағы оқушылардың көбі жеке өзін төмен бағалап, сабақты толықтай қатысуға құлықсыз болуы мүмкін. Осыған байланысты сабақ барысында психологиялық қолдау көрсету өте маңызды. Мұғалімдер оқушыларды мотивациялап, олардың өз-өздеріне сенімін арттыруы керек. Оқушылардың жетістіктерін мадақтап, оларды алға ұмтылуға ынталандыру қажет.

5. Қарым-қатынас және әлеуметтік дағдыларды дамыту: Дене шынықтыру сабағы оқушылардың арасындағы қарым-қатынасты дамытуға үлкен мүмкіндік береді. Инклюзивті сыныптағы оқушылар топтық жұмысқа үйретілуі керек, себебі бұл олардың әлеуметтік дағдыларын дамытады. Командалық ойындар мен топтық тапсырмалар арқылы балалар бір-бірімен ынтымақтастықта жұмыс істеуге үйренеді, бұл олардың қоғамда өзін-өзі сенімді сезінуіне көмектеседі.

6. Көптілді және мультимедиялық әдістерді қолдану: Инклюзивті сыныптарда балалар әртүрлі мәдениет пен тілде болуы мүмкін, сондықтан сабақта көрнекі құралдарды, суреттерді, бейнемазмұнды пайдалану маңызды. Бұл оқушылардың түсінігін жеңілдетіп, жаттығуларды орындауды қызықты әрі қолжетімді етеді.

7. Жеке және топтық тапсырмалар: Сабақ барысында оқушыларға жеке тапсырмалар мен топтық тапсырмаларды қатар беру арқылы әрбір оқушының жеке қабілеттері мен қажеттіліктеріне сәйкес жұмыс жүргізу керек. Бұл балалардың өздерін тиімді көрсетуіне мүмкіндік беріп, топтық жұмыс арқылы әлеуметтік дағдыларын дамытады.

Қорытынды:

Инклюзивті сыныпта дене шынықтыру сабағын өткізу – бұл балалардың денсаулығын нығайту, әлеуметтік дағдыларын дамыту және психологиялық жағдайын жақсартуға арналған өте маңызды процесс. Әрбір оқушының жеке мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін ескере отырып, сабақтарды өткізу оқушылардың дамуына оң әсер етеді. Сабақ барысында теңдік пен әділдікті сақтау, әрбір оқушының жеке қабілетін дамыту – бұл инклюзивті білім беру жүйесінің басты мақсаты. Инклюзивті оқушылармен дене шынықтыру сабағында жұмыс істеу балаларды бір-біріне құрметпен қарауға, ынтымақтастыққа және қоғамда үйлесімді өмір сүруге үйретеді.

Орындған дене шынықтыру мұғалімі: Дюненбаев Ардақ Алимханович.