Жылдық нәтижелер

«Қоғамдық» пәндерден жүктемедегі көрсетілген сағаттарға перспективалы

үлгіде төмендегі мамандықтарға:

• 1201000 – «Автокөліктерге техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану»

• 1114000 – «Дәнекерлеу ісі»

• 1112000 – «Өнеркәсіп машиналары мен жабдықтарын пайдалану»

• 1014000 – «Машина құрылысының технологиясы»

• 1304000 – «Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыздандыру»

• 0902000 – «Электрмен қамтамасыздандыру» тақырыптық жоспарын орындадым.

Техникалық-экономикалық зерттеулер жүргізгенде негізге «Силикат»

ЖШС-нің көрсеткіштері есепке алынды. 1 м³ керамзит гравиінің қазіргі

технологиялық қүны 3743 теңгені қүрайды. Есепті күрделі салымдар

576,4 теңге, ал 1 м аглопорит қиыршағының (гравийінің) өзіндік құны -3390

теңгені құрайды.

Сонда мұнай сіңген топырақтан дайындалған шихтадан жасалынатын

аглопорит технологиясының экономикалық тиімділігі 800 883 000 теңгені

құрайды және негізгі шикізат орнына мұнда қалдықтар екіншілік ресурс

ретінде қолданылуда.

Ауыстырымдылығы

Аглопорит орнына аглопорит қиыршагын алу үшін айналмалы трубалық

пешпен өңдеу технологиясын ауыстыруға болады. Айналмалы трубалы пеште

жоғары температурада қалдық кұю нәтижесінде аглопорит қиыршақ түрінде

түзіледі. Керамзит гравиі және аглопорит гравилері құрылыста жылусақтағыш м

атериал ретінде және жеңіл бетон өндірісінде де бір-бірін алмастыратын қуысты

толтырғыштар болып табылады.

10 ^<<А>> сынып оқушысы : Нұртай Ақерке Сайфуллақызы

Жоба жетекшілері: Құтжанова Асқан Нұртайқызы,

Кадиракынова Гулбану Несіпбекқызы

Баяндама тақырыбы: Мұнай өндірісінің қалдықтарынан кұрылыс

Материалын алудың тиімді жолдары

Тақырыптың мақсаты :

Қазақстандағы ірі өндіріс салалары қалдықтарының, мәселен, мұнай өңдеу

зауытының қалдығы - мұнай шламы мен мұнай-битум жыныстарын агломерациялық

әдіспен кешенді өңдеудің физикалық-химиялық және экологиялық негіздерін жасау,

мұнай-битум жыныстары мен жергілікті саз топырақ қосылып күйдірілген

аглопориттің физика-химиялық және физика-техникалық қасиеттерін зерттеу.

Зерттеу жұмыстарыныц мақсатын орындау үшін мынадай міндеттер қойылды:

Шымкент мұнай өңдеу зауытының қалдығы - мұнай шламын және Ақтөбе

«Жаңажол» АҚҚ-ның мұнай-битум жыныстарының қоршаған ортаға зиянды әсерлерін

қарастыру; аталған өндірістік қатты қалдықтардың түзілу жолдары мен олардың

экологиялық жағдайына сипаттама беру;

- қоршаған ортаның өндірістік қалдықтармен ластануының әлеуметтік-

экологиялық жағдайын анықтау;

пайдаланылған өндірістік қалдықтардың химиялық және минералдық құрамына

талдау жасау және оның физика-химиялық қасиеттерін анықтау;

- мұнай өңдеу зауытының қалдығы - мұнай шламы мен мұнай-битум жыныстарын

агломерациялық жолмен күйдіру арқылы жылу сақтағыш материалы - аглопорит

және аглопорит қиыршағын алудың жарамдылығын анықтау және аталмыш өндіріс

қалдықтарын өңдеудің тиімді жолдарын қарастыру; өндіріс қалдықтарын

агломерациялық өңдеу арқылы залалсыздандырудың экологиялық және

экономикалық тиімділігін анықтау.

Тиімділігі

Жасанды қуысты толтырғыштар, басқа да бір құрылыста пайдаланылып жүрген қабырғалық материалдарға қарағанда беріктілігі жағынан 1,2-7 МПа жоғары көрсеткішке ие. Керамзит пен аглопорит төменгі тығыздыққа ие 350-760 кг/м , сол себепті оларды жылусақтағыш, конструктивті, конструктивті жылусақтағыш материалдар қатарына жатқызады. Аглопорит өндірісінде шикізат есебінде кең ауқымды қалдықтарды қолдануға болады, олар: ЖЭО-ның күлі, шлактар, көмір кен байыту қалдықтары және т.б. Сол себепті керамзит пен аглопориттен бұйымдар жасау кең көлемді құрайды. Ол құрылыс материалдарының жаңаруы мен дамуына және бағасының да қолайлы болуына әсер етеді. Сондықтан сапасыз сазды шикізат пен өндіріс қалдықтарын қосып сапалы өнім алу үшін, әртүрлі қоспалар кеңінен қолданыстабады

Аглопориттен қалыңдығы жұқа, бірақ жылусақтағыш қасиеті жоғары қабырғалық панельдер алуға болады.

Өткізілген зерттеу нәтижелері көрсеткендей аглопорит өндіру технологиясында мұнай-битумды жынысты пайдалану, көмір шығынын 70 %-ға азайтатынын көрсетті.

Дәстүрлі аглопорит және керамзит өндірісінде табиғи қорлар (көмір (жоғары мөлшерде), топырақ) шикізат ретінде, ұсынылған жұмыста шикізат орнына өндіріс қалдықтары (мұнай өндірісінің қалдықтары: мұнай шламы мен мұнай-битум жыныстары, көмір қалдығы) пайдаланылды.

Жоба жайлы мәліметтер

Өзекті мәселе:Жан-жақты зерттеулер нәтижесінде мұнай өндірісінің қалдықтарын

экологиялық тиімді агломерациялық әдіспен өңдеу технологиясы жасалынды.

Өйткені, бұл Қазақстандағы экологиялық өткір өзекті мәселелер қатарында болғандықтан,

оларды өңдеуге әдеттегі мұнайды өңдеу де қалдық көп түзілуі себепті қолданылып жүрген

технологиялық әдістер экологиялық тұрғыдан жарамсыз болып табылады.

Мұнай шламы мен мұнай-битум

жұмыстарына гломерациялық өңдеудің негізгі артықшылығы – күйдіру үрдісінің

жоғары жылдамдықпен жүретіндігінен, мұнай өңдеу

қалдықтарын өңдеу өнімділігі артып, қалдық

құрамындағы отынның жануымен бірге жану

кинетикасына нықтау мен бірге мемлекеттік стандарт

талаптарына сайаглопориталу мүмкіндігіне

қол жеткізеді. Мен өз елімнің экологиясын жақсартуға

үлесімді қосқым келеді.

Болашақтағы арманым жүзеге асуы

үшін мен көп ізденіп іліммен білімге бет бұруым қажет.

Білімді азаматша болып өз еліме қол таңбам

қаларлықтай қызмет етсем деген сенімдемін.

Менің сіздерге ұсынғалы отырған жобам мұнай

өндірісінің қалдықтарынан кұрылыс материалын

алудың тиімді жолдары.

Жүзеге асырылу кезеңі: Жобаның жоспары мен шынайы іске асырылу кезеңі бойынша жұмыс 2014 жылда, яғни 1 жылдың ішінде орындалып, жүзеге асу қажет. Төменде 2014 жылы 3 тоқсанға бөлініп, жобаның жүзеге асырылу жағдайлары көрсетілді:

1. мұнай шламы мен мұнай-битум жыныстарын күйдіру қондырғысының тәжірибелік қондырғысын дайындау - 2014 жылдың 2-тоқсанында орындалу жоспарлануда;

2) Мұнай өндірісінің қалдықтарын агломерациялық күйдіру нәтижесінде құрылыс материалы - аглопорит және аглопорит қиыршақтарын алу - 2014 жылдың 3-тоқсанында;

2 . Ал, алынған құрылыс материалының химиялық және рентгенограммалық

сапалық талдануы - 2014 жылдың 4-тоқсанына жоспарланды.

3.Аглопорит және аглопорит қиыршақтарын екіншілік ресурс

ретінде алу мақсатында тәжірибелік жұмыстар нәтижесінде тиімді

параметрді ұсыну жағдайы 2015 жылдың 1- тоқсанында жүзеге

асырылады деп күтілуде.

Пайдаланғанәдебиеттер

1.«Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру -мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» /2008 жылғы Елбасының Қазакстан халкына Жолдауы./ Астана, 2008 ж.2014 Жолдау

2.Экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы // Егемен Қазақстан (10.12.2003 ж.). – Алматы, 2003.

3.Құтжанова А.Н., Дәрібаев Ж.Е., Шевко В.М. Күлден дайындалған түйіршіклардағы мұнай шламының жану кинетикасына әсері // Қ.А Ясауиатындағы ХҚТУ Хабаршысы. – Түркістан, 2003. – 87-91 б.

4.Құтжанова А.Н., Дәрібаев Ж.Е., Шевко В.М. Күлден дайындалған түйіршіклардағы мұнай шламының жану кинетикасына әсері // Қ.А. Ясауи атындағы ХҚТУ Хабаршысы.–Түркістан, 2003. – 87-91 б.

5.Дәрібаев Ж.Е., Құтжанова А.Н., Дәрібаева Н.Г. Кентау ЖЭО қалдығыныңкоршағанортағазияндыәсеріжәне оны өндірістікжолменөңдеуәдістері // Түркістан аймағының экологиялық проблемалары: Халықаралық ғылыми конференция. Қ.А. Ясауиатындағы ХҚТУ. –Түркістан, 2002. – 299-302б.

6.Құтжанова А., Дәрібаев Ж., Шевко В. Жылу энергетика өндірісінің қалдығы күлден жасалған түйіршік құрамындағы отының жану кинетикасы // Қазақстан өнеркәсіптері. – Алматы, 2004. – № 5(26). – 95-98 б.

7.Құтжанова А.Н., Дәрібаев Ж.Е., Шевко В.М. Мұнай шламы қосылып дайындалған түйіршік құрамындағы отынның жану кинетикасын зерттеу // Қ.И. Сәтбаеватындағы ҚАЗ ҰТУ Хабаршысы. – Алматы, 2004. – № 3(41). – 43-45 б.

8 .Құтжанова А.Н., Дәрібаев Ж.Е., Шевко В.М. Жылу энергетика өндірісінің қалдығы – күлден аглопорит жасау технологиясы // Сәтбаев Қ.И. атындағы ҚАЗ ҰТУ Хабаршысы. – Алматы, 2004. – № 5(43). – 18-20 б.