Тотымбаев Абзал

Ю. Гагарин атындағы ЖОМ

Биология пәні мұғалімі

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІ

Халқы үшін қызмет ететін білімді
адамдардың қатарын көбейту арқылы

қазақ қоғамынық мешеулігін жоюға болады,

сондықтан жастарды оқытып, тәрбиелеуден,

тәрбие ісінің құдіретінен артық ешнәрсе жоқ

Ыбырай Алтынсарин.

Қазіргі уақытта қазіргі заманғы мектеп жағдайында оқыту әдістемесі Қазақстан Республикасында білім беру мақсаттарының өзгеруіне және білім беру мазмұнын жаңартуға байланысты күрделі кезеңді бастан кешуде. Осы жағдайлардың барлығы пәндерді оқыту әдістемесі саласында жаңа педагогикалық зерттеулерді, білім беру процесіне заманауи білім беру және ақпараттық технологияларды әзірлеумен және енгізумен байланысты оқыту мен тәрбиелеудің инновациялық құралдарын, нысандары мен әдістерін іздеуді талап етеді.

Оқу процесінде оқушының танымдық және шығармашылық белсенділігін жүзеге асыру үшін білім беру сапасын жақсартуға, оқу уақытын тиімді пайдалануға және үй тапсырмасын орындауға бөлінген уақытты азайту арқылы оқушылардың репродуктивті іс-әрекетінің үлесін төмендетуге мүмкіндік беретін заманауи білім беру технологиялары қолданылады. Заманауи білім беру әдістемелері білім беру үдерісінің даралануына, қашықтығына және вариативтілігіне, жасына және білім беру деңгейіне қарамастан білім алушылардың академиялық ұтқырлығына бағытталған. Мектепте оқу процесінде қолданылатын білім беру педагогикалық технологияларының кең спектрі ұсынылған.

Білім беру процесіне заманауи білім беру және ақпараттық технологияларды енгізу мұғалімге мүмкіндік береді:

• білімнің тереңдігі мен беріктігін пысықтау, қызметтің әртүрлі салаларында іскерліктер мен дағдыларды бекіту;

• технологиялық ойлауды дамыту, оқу,

• өзін-өзі тәрбиелеу қызметін өз бетінше жоспарлау мүмкіндігі;

• оқу сабақтарын ұйымдастыруда технологиялық тәртіптің талаптарын нақты ұстану әдеттерін қалыптастыру.

Педагогикалық әдістемелердің кең спектрін қолдану педагогикалық ұжымға оқу уақытын тиімді пайдалануға және оқушылардың жоғары оқу нәтижелеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Проблемалық оқыту.

Оқу іс-әрекетінде проблемалық жағдайларды құру және оларды шешу үшін оқушылардың белсенді тәуелсіз іс-әрекетін ұйымдастыру, нәтижесінде білім, қабілет, дағдылар шығармашылық игеріліп, ойлау қабілеттері дамиды

Деңгейлеп оқыту.

Мұғалім сыныптағы оқуға төмен деңгейдегі оқушыға көмектесуге және оқуға мықты оқушыға назар аударуға мүмкіндік алады, мықты білім алушыларға білім беруде тезірек және тереңірек алға жылжуға деген ұмтылысы жүзеге асырылады. Күшті студенттер өздерінің қабілеті бойынша оқу дағдылары бекітіледі, деңгейі төмен білім алушылар оқу жетістігін төмен екенін сезінуге мүмкіндік алады, оқуға деген ынталандыру деңгейі артады.

Оқытудың жобалық әдістері.

Осы әдістеме бойынша жұмыс оқушылардың жеке шығармашылық қабілеттерін дамытуға, кәсіби және әлеуметтік өзін-өзі анықтауға саналы түрде жақындауға мүмкіндік береді.

Оқытудағы зерттеу әдістері.

Бұл білім алушыларға өз білімдерін өз бетінше толықтыруға, зерттелетін мәселеге терең үңілуге және оны шешудің жолдарын ұсынуға мүмкіндік береді, бұл дүниетанымды қалыптастыруда маңызды. Бұл әр оқушының жеке даму жолын анықтау үшін маңызды.

Оқытуда белсенді әдістерді қолдану технологиясы: рөлдік, іскерлік және басқа да оқыту ойындары.

Көкжиекті кеңейту, танымдық іс-әрекетті дамыту, практикалық іс-әрекетте қажетті белгілі бір дағдылар мен дағдыларды қалыптастыру, жалпы білім беру дағдылары мен ойлау дағдыларын дамыту.

Коллаборативті оқыту (командалық, топтық жұмыс).

Ынтымақтастық ересектер мен балалардың бірлескен дамыту іс-әрекетінің идеясы ретінде түсіндіріледі, жеке тәсілдің мәні-пәннен емес, баладан пәнге бару, баланың қолындағы мүмкіндіктерден шығу, тұлғаның психологиялық-педагогикалық диагностикасын қолдану

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар.

Білім беру мазмұнын өзгерту және олардың ресурстарын пайдалану, интеграцияланған курстарға қол жеткізу. Интернет платформаларын қолдану.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Осы технологиялар мен әдістерді қолдану сабақ барысында әр түрлі тапсырмаларды біркелкі таратуға, ақыл-ой әрекетін физикалық минуттармен ауыстыруға, күрделі оқу материалын ұсыну уақытын анықтауға, тәуелсіз жұмыстарды жүргізуге уақыт бөлуге мүмкіндік береді, бұл оқытуда оң нәтиже береді.

«Портфолио» инновациялық бағалау жүйесі.

Әлеуметтік өзін-өзі анықтауды педагогикалық қолдау құралы ретінде оқушының жетістіктерін жеке есепке алуды қалыптастыру, тұлғаның жеке даму траекториясын анықтау.

Заманауи педагогикалық технологиялар мен жаңа әдістемелерді меңгеру - мұғалімнің әдістемелік мәдениетінің құрамдас бөлігі. Оқу процесіне жаңа технологияларды енгізу оқушының ғана емес, мұғалімнің де ұстанымы мен таныс көзқарасын өзгертеді. Н.В. Гоголь: «Басқаларды үйрен, сен де оқисың», - деп бекер айтпаған. Қазіргі уақытта Қазақстанда әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағдарланған білім берудің жаңа жүйесінің қалыптасуы жүріп жатыр. Бұл процесс оқу-тәрбие процесінің педагогикалық теориясы мен практикасындағы өзгерістермен қатар жүреді. Өйткені, білім беру сапасы балалардың мектепте болуының санитарлық-гигиеналық жағдайларынан бастап, оқушылардың білімдері мен дағдыларындағы жетістіктеріне дейінгі білім беру процесінің барлық аспектілерін қамтиды.

Алайда, заманауи білім беру және ақпараттық технологияларды енгізу олардың дәстүрлі оқыту әдістемесін толығымен алмастырады дегенді білдірмейді, бірақ оның ажырамас бөлігі болады. Өйткені, педагогикалық технология-бұл оқыту теориясына негізделген және жоспарланған нәтижелерді қамтамасыз ететін оқу іс-әрекетін ұйымдастырудың әдістері, әдістері, формалары жиынтығы.

Мұғалімге бірнеше жылдар бойы қалыптасқан сабақ стереотиптерін жеңу өте қиын. Оқушыға жақындауға және қателерді түзетуге, дайын жауап беруге үлкен ықылас бар. Осы проблема кездесетін және білім алушылар: оларға үйреншікті емес көруге педагогтың рөлі көмекшісі, ұйымдастырушының танымдық қызметі. Заманауи білім беру жүйесі мұғалімге көптеген инновациялық әдістемелердің ішінен «өз» тәсілін таңдауға, өз жұмыс тәжірибесіне жаңаша қарауға мүмкіндік береді.

Бүгінгі таңда заманауи сабақты сәтті өткізу үшін сіз өзіңіздің жеке ұстанымыңызды жаңаша түсініп, өзгерістердің не үшін және не үшін қажет екенін түсініп, ең алдымен өзіңізді өзгертуіңіз керек.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Д.Ш.Матрос, Д.М.Полев, Н.Н.Мельникова. Управление качеством образования на основе новых информационных технологий, М.,2001.

2. К.Ж. Бұзаубақова. Жаңа педагогикалық технология. (о қулы қ) Тараз. ТарМУ,2003ж.

3. Қ. Өстеміров, А.Айтбаева, Қазіргі білім беру технологиялары, Алматы, 2006ж.

4. Педагогика жаршысы №4 2010 ж.