Қыз ұзату. Келін түсіру дәстүрлері.

Сабақтың тақырыбы: Қыз ұзату. Келін түсіру дәстүрлері.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға халқымыздың игі дәстүрлерін, ізгі - қасиеттерін, инабаттылық, іскерлік дағдыларын, салт - дәстүрлерді бойларына сіңіру;
1. Білімділік: Қыз ұзату, келін түсіру дәстүрлері туралы кең көлемді мағлұмат беру.
2. Дамытушылық: ой - өрісін кеңейту, дүниетанымын, эстетикалық талғамдарын, ойлау қабілеттерін арттыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

3. Тәрбиелік: оқушыларды ұлтжандылыққа, салт - дәстүрді құрметтеуге, мақтан тұтуға, әдептілікке тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, әңгімелеу.
Сабақтың көрнекілігі: көркем әдебиет, тірек кесте, слайдтар, суреттер, мультимедиялық тақта бойынша сабақ өткізу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет, география, әдеп, музыка.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1. Шаттық шеңбері (сәлемдесу)

2. Оқу құралын тексеріп түгелдеу

3. Оқушы зейінін сабаққа аудару

Сабақтың дәйексөзі: «Ата салтың – халықтық қалпың» Халық мақалы

Елбасы Н.Назарбаев: «Туған жерге, оның мәдениеті мен салт-дәстүрлеріне айрықша іңкәрлікпен атсалысу – шынайы патриотизмнің маңызды көріністерінің бірі» («Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласынан)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

«Кім жылдам ?» ойыны

1. «Шілдехана» дегеніміз не?

2. «Бесікке салу» дегеніміз не?

3. «Қырқынан шығару» дегеніміз не?

4. «Тұсау кесу» дегеніміз не?

5. «Сүндетке отырғызу» дегеніміз не?

6. «Бәсіре» дегеніміз не?

7. «Ашамайға отырғызу немесе атқа мінгізу» дегеніміз не?

8. «Тоқымқағар» дегеніміз не?

9. «Тілашар» дегеніміз не?

«Ой шақыру»

1.  Бүгінгі күнде қазақ халқында қандай салт-дәстүрлер сақталған?

2.  Сендердің отбасыларыңда қолданылатын салт-дәстүрлер мен ырымдарды айтып беріңдер

3.  Салт-дәстүрлер мен ырымдарға байланысты қандай мақал-мәтелдер мен ырым- тыйым сөздер білесіңдер.

ІІІ. Жаңа сабаққа кіріспе.

Көптеген ғасырлардың барысында қазақтардың өзіндік бірегей әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері қалыптасты. Қазақтардың әдет - ғұрыптары мен салт - дәстүрлері үй ішіндегі отбасылық және адамдардың өзге де топтар арасындағы өзара қарым - қатынастарды қалыптастыруда үлкен рөл атқарды.

Дәстүр – (лат. жапсыру, жалғастыру) - тарих барысында қалыптасып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып отыратын әдет-ғұрыптар, салт-сана, қоғамдық тәртіп, заң, мұрат пен игілік, мінез-құлық қалыптары және өнегелі өнер болып табылады.

Әдет-ғұрып- дәстүрге айналған жалпыға бірдей қалыптасқан, әр этносқа тән ортақ тәртіп салт-сана.

Өмір бойы жалғасатын үрдіс

Ә дет-ғұрып, салт дәстүр Ұлттық құндылықтар

Ата-бабадан келе жатқан асыл мұра

ІҮ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Мағынаны тану

Мәтінмен жұмыс

Атастыру

Құда түсу Сырға салу

Қыз ұзату дәстүрлері

Қалың беру Ұрын бару

Жасау Сыңсу Ау жар

Келіншек көші

Шаңырақ түйе Түйемұрындық

Келін түсіру дәстүрлері

Отқа май құю Беташар

Аушадияр Сәлем салу Ат тергеу

Ү. Сабақты бекіту. Топтастыру стратегиясы

Шілдехана

Бесікке салу Тұсау кесу

Бәсіре Ашамайға отыру

Халық дәстүрі

Ат қою Сүндетке отыру

Қыз ұзату Келін түсіру

Беташар

ҮІ. Қорытындылау. «Бес саусақ» әдісі

«Бас бармақ» - Бүгінгі сабақ ұнады ма?

«Балаң үйрек» - Отбасында осы дәстүрлерді қолданасыңдар ма?

«Ортан терек» - Қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері

ұнайды ма?

«Шылдыр шүмек» - Бүгінгі күнің босқа өтпеді деп ойлайсың ба?

«Кішкентай бөбек» - Ұстазға тілек.

ҮІІ. Үйге тапсырма. Эссе жазу: «Ата мұрам - асыл қазынам».