Педагогтың
әрекеті
Балалармен
амандасуы.
Сабақтың тақырыбы, мақсаттары
мен жетістік критерийлерімен
таныстыруы.
Балалардың уәжін көтеру
ойыны.
«Ұшты-ұшты»
ойыны.
Ұшты-ұшты" — ұлттық ойын.
Ойынды үй ішінде де, сыртта да ойнауға
болады.
Ойынға қатынасушылар
орталарынан ойынды басқарушы сайлап алады. Ойын бастаушы ойынға
қатынасушыларды столды айналдыра отырғызады немесе шеңбер құрғызып
дөңгелене тұрғызады да, ойнаушылардан оң жақ сұқ қолын столдың
үстіне тигізе көтеріп, «ұшты-ұшты» деп отыруларын сұрайды, өзі де
солай істеп көрсетеді. Бұдан кейін
ол:
— Мен ұша алатын затты атап,
«ұшты» деп қолымды көтергенде, бәрің де тез қолдарыңды көтеріп,
алақандарыңды жазып, «ұшты-ұшты» деп қалықтатып тұрасыңдар. Бұл
«ұшқандарың»: «Мысалы, «қаз ұшты» десем, сендер де
«ұшыңдар».
Енді мен әдейі өздеріңді
жаңылдыру үшін әлгі затпен аты ұйқас тағы бір ұша алмайтын нәрсені
атап, «ұшты» деп қолымды көтерсем, онда сендер ұшпайсыңдар. Мысалы,
«қаз ұшты». Бұл жағдайда
ұшпайсыңдар.
Ұша алатын затты атағанда
ұшпай қалған, сол сияқты ұша алмайтын затты атағанда «ұшып кеткен»
ойнаушы ұпай тартады,— деп
түсіндіреді.
3.Тактикалық
әрекеттер
Қарсыласқа қысым жасау:
Тактикалық тұрғыдан Шабул қарсыласты ең тиімді позицияға апарып,
оларды қателіктер жасауға мәжбүр
етуін,
Кейбір қозғалыстарды жалған
көрсету: Бұл қарсыласқа алдауды білдіретін әдіс. Ойыншының нақты
жоспары көрінбей қалса, ол қарсыласын
адастыратынын
Қорғаныс пен шабуылдың
үйлесімділігі: Шабул қорғанысты сақтау арқылы шабуыл жасауға
мүмкіндік табады. Ойынның бір сәтінде қорғаныс пен шабуылды дұрыс
үйлестіру маңызды екенін,
Оқушыларға нақты,мұқият
түсіндіреді.
Тәртіпті
сақтау.
Бір-бірін
итермеу.
Ойын барысында құмалақтарды
шашпау.
Сұрақ жауап арқылы топтарға
бөлу. (Саралау)

1. Бірінші жүрісті жүретін
ойын. қалай атайды.
2. Екінші жүрісті жүретін
ойын. қалай атайды
3. Қазан дегеніміз
не.
Жаттығулар көрсетілімі немесе
видео материалдар.

Жаңа сабақты
түсіндіру:
Ұлттық
ойындар:
Тоғызқұмалақ
Ойынға қатысты ортамен, ойын
ережесімен, тарихы мен құралдарымен
таныстыру:
Ойынның тарихы: Тоғызқұмалақ
ойынының сақ, ғұндар дәуірінен бері қарай 4 мың жылдық тарихы бар.
Оны түркі тілдес халықтардың ішінде: Қырғыз, Өзбек, Қазақ,
Қарақалпақ, Түрік және Алтай елдерінде ойнайды.Тоғызқұмалақты
«Қойшылар алгебрасы» деп те атайды. Себебі бұл ойынды алғашында
өрісте қойларын жусатып жіберген қойшылар ойнайтын болған. Жерден
ұя-шұңқырлар қазылып, құмалақпен ойналған бұл ойын қазір он сегіз
отаудан және екі қазаннан тұратын арнайы тақтада жүз алпыс екі
таспен ойналады.
Ережесі:Тоғызқұмалақ ойыны –
тақ сандар мен жұп сандардың өзара тартысы. Бастапқыда әр отауда
тоғыз құмалақтан орналасады. Ойынды солдан оңға қарай кез келген
отаудан бастап жүруге болады. Ол үшін жүріс жасалатын отаудан
орнына бір құмалақ қана қалдырып, қалған сегіз құмалақты түгелімен
аласыз да, келесі отаудан бастап әрбір отауға қолдағы құмалақ
біткенше бір-бірден салып шығасыз. Ойыншылардың мақсаты – неғұрлым
көп құмалақ алу. Сондықтан ойын үстінде әрбір ойыншы өз
отауларындағы құмалақтарды шамасы келгенше жұп ұстауға, қарсы
жақтың отауларын тақ жасап отыруға тырысады. Тақ санды отауларға
үздіксіз шабуыл жасалады. Қазандарға ойыншылардың ұтыстары
жазылады.
І – деңгей
тапсырмасы:
1.Тоғызқұмалақ ойынына жалпы
қанша құмалақ қажет?
А) 81 б) 82 с)
162
2.бірінші жүретінойыншыны не
депатайды?
а) бастаушы б)қостаушы с)
жүрүші
3.Ойын тақтасындажалпынешеотау
бар?
а)9 б)18
с)16
4.Әр
жақтыңжеңіпалғанқұмалағынсалатынорын.
а)отауб)тақта
с)қазан
5.Қай
отауғатұздыққойылмайды?
а)тоғызыншыотауғаб)екіншіотауғас)алтыншыотауға
Бағалау
критерилері:
А)ойынға неше құмалақ қажет?
0-балл бұрыс, 1-балл дұрыс
Б)неше құмалақ алған ойыншы
жеңіске жетеді? 0-балл бұрыс, 1-балл
дұрыс
С)Қай отауға тұздық
қойылмайды?0-балл бұрыс, 1-балл
дұрыс
ІІ-деңгей
тапсырмасы:
Сәйкестендіру
тесті
1.отау „
Көкмойын“
2. отау
„Бел“
3.отау
„Қандықақпан“
4.отау
„Маңдай“
5. отау
„Атөтпес“
6. отау
„Тектұрмас“
7 .отау
„Арт“
8 .отау
„Белбасар“
9 .отау
„Атсыратар“
ІІІ-деңгейтапсырмасы:
Берілген сандарды жүрісті
есептеу жолдарымен есептеп, дәлелдеу:
415,710,520,216,818,925,730.Жүрісті дұрыс есептегенде құмалақтың
қайсы отауға түсетіні анықталады. 1. І –балл біледі. 2. 0 балл-
білмейді.
Ойын
ойнайық
7.Ойын “Кім
жылдам?”(Тоғызқұмалақ ойынына қатысты сұрақтарға жауап беру (Сұрақ-
жауап әдісі):
Тоғызқұмалақ қандай
ойын?
Ойынның аты не мағына
береді?
Неше құмалақ
қажет?
Қостаушы деген
кім?
Бастаушыдегенкім?
Қазандеген
не?
Ойынныңқандайқұралдарынбілесіңдер?
Үйге
тапсырма:
Тоғызқұмалақ тақтасындағы отау
аттарының мағынасынанықтау үшін
іздену.
Кері
байланыс

|