Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс

ҮЛГЕРІМІ ТӨМЕН ОҚУШЫМЕН ЖҰМЫС

Күтілетін нәтиже:

Оқу бағдарламасына сай, мемлекеттік стандарттың міндетті деңгейін орындай алатын, өзгелермен тіл табыса білетін, жұмысын жоспарлау мүмкіндігі қалыптасқан тұлға.

БОЛЖАМДАП ОТЫРҒАН НӘТИЖЕ:

Оқу бағдарламасының міндетті деңгейін орындай алатын, ынта жігері, танымдық қабілеті қалыптасқан, ішкі жан дүниесін тани алатын, өзін-өзгелермен салыстыра алатын тұлға.

НЕГІЗГІ ПРИНЦИП:

Баламен жеке сыйластық және сенімді қарым-қатынас орнату.

МІНДЕТТЕРІ:

1. Баланың жеке тұлғалық ерекшелігін дамыту, оны қоғамда өмір сүруге психологиялық тұрғыдан дайындау.

2. Балалардың оқуға танымдық қабілеттерін, ынтасын анықтай алуына педагогикалық-психологиялық тұрғыдан көмек көрсету.

МАҚСАТЫ:

Қазақстан тарихы, дүниежүзі тарихы, қоғам құқық негіздері пәндерінен үлгерімі төмен оқушыларды үнемі басты назарда ұстап, олардың ерік, танымдық қабілеттерін жетілдіру, жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру.

Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс

1. Сызбалар, шығармашылық тапсырма, қималар

4. Ойын әрекеттері

3. Өзара пікір алмасу

2. Ішінара ізденушілік

1. Оқытуда оқушының жеке қабілетін ескеріп оқыту.

Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс жүргізуде қолданылатын білім берудің әдіс-тәсілдері

Бақылау жұмыстары

Сұхбатасу

Пәндік тест жұмыстары

Өзіндік жұмыстар

Жазбаша, ауызша тапсырмалар беру

1. Үлгерімі төмен оқушыны жауап бергенде мүмкіндігінше жағдай туғызу.

а) жауаптың жобасы;

ә) Үйде дайындалған жоспарын пайдалануға рұқсат беру;

б) тақтада даярлануға көбірек уақыт беру;

в) көрнекі құралдарды пайдалану.

2. Жауаптарын тыңдағанда, талдау жасағанда жағымды орта қалыптастыру.

3. Жаңа материалды меңгертуде үлгерімі төмен оқушыға баса назар аудару, оларды сенімді көмекші ретінде қабылдау.

4. Оқушы жауап бергенде жетістікке жететін жағдаят туғызу.

5. Бақылау жұмысы кезінде оларға жаттығулар беру, жұмыстарындағы жақсы жауаптарын мадақтау арқылы ынталдандыру.

6. Үй тапсырмасы оқушыға күш түсірмейтіндей болуы қажет. Олардың мүмкіндеріне қарай бағыт, бағдар, кесте үлгілер арқылы үй тапсырмасын беру.

КЕПІЛДЕМЕ

АНКЕТА

(үлгірмеушіліктің себептерін анықтау)

1. Оқушы _________________________________________ сыныбы ____________

2. Денсаулығы:

нашар 

жақсы 

қанағаттанарлық 

3. Оқу үлгерімі _______________________________________________________

___________________________________________________________________

4. Үлгірмейтін пәні ____________________________________________________

5. Мұғалімнің ойымен үлгірмеушілік себебі ________________________________

__________________________________________________________________

6. Оқушының ойымен үлгірмеушілік себебі ________________________________

__________________________________________________________________

7. Сабақ кезінде жаңа метриалды түсінуі

а) оқушының назар аударуы __________________________

ә) қабылдау деңгейі _________________________

б) түсінгенін қайталауы __________________________

в) сабақ үстінде өздігінен жұмыс істеу деңгейі __________________________

8. Берілген материалды қабылдау деңгейі __________________________

а) оқу _____________________________________________________________

ә) жазу ____________________________________________________________

б) есту ____________________________________________________________

в) ауызекі сөйлеу тілі ________________________________________________

г) оқушының түсініп мазмұндауы ______________________________________

д) есте сақтау қабілетінің дамуы ______________________________________

ж) оқу ақпараттарын өз деңгейінде қабылдауы __________________________

__________________________________________________________________

з) тірек жазбасыз жауап беру деңгейі __________________________________

е) шығармашылық тапсырманы орындауында қолданатын әдісі ____________

__________________________________________________________________

9. Қосымша сабақтарға қатысуы ________________________________________

а) пән бойынша ____________________________________________________

ә) өздігінен тапсырмаларды орындауы _________________________________

б) сабақ барысында тапсырмаларды орындауы __________________________

10. Үй тапсырмасын орындауы ___________________________________________

а) үй тапсырмасын орындау деңгейі ___________________________________

ә) үй тапсырмасын орындамау себептері _______________________________

б) үйде бірінші қай пән тапсырмасын орындайды _________________________

в) қиындық туғызатын пәндері ________________________________________

г) үй тапсырмасын орындауда кім көмектеседі ___________________________

11. Демалыс кездеріндегі қосымша жұмыстары

а) пән бойынша ______________________________________

ә) оқу түрі _____________________________________

Отбасы жағдайы төмен отбасының балалары

Оқушылармен ортақ тіл табыса алмаушылық

Себепсіз көп сабақ қалдыру

Ата-ананың

назарынан тыс қалуы

Педагог-психолог мамандардың жеке қадағалауын қажет ететін

Қоршаған ортаға қызығушылығы жоқ

Білім сапасының төмендігі

ҮЛГІРМЕУШІ ОҚУШЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Бос уақытты тиімді пайдалана білмеу күн кестесінің болмауы

Дүниені танып білу қабілетінің жетілмеуі

Қосымша кітап оқымау, үйірмелерге қатыспау

Сабақты себепсіз көп қалдыру

Ми қатпарлары мен орталық жүйке жүйесінде тежелу немесе ауыт қушылығы бар

Мұғалім ата-ананың назарынан тыс қалу

Жиі ауыру

ҮЛГІРМЕУШІЛІК СЕБЕПТЕРІ

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс жүргізудің үлгі жоспары

№	Мазмұны	Сағат саны	Мерзімі
1		1 сағ
2		2 сағ
3		1 сағ
4		1 сағ
5		1 сағ
6		1 сағ
7		1 сағ
8		2 сағ
9		2 сағ
10		1 сағ
11		1 сағ
12		1 сағ
13		1 сағ
14		1 сағ

Нәтижесі:

Сауатты, көркем жазуға, дауысты, дауыссыз дыбыстарды ажырата білуге, кестелік көбейтуді меңгерген, 100 көлеміндегі сандарды қосып, алуға, бағандап қосып, алуға, есептер шығара білуге дағдыланады.

Мектеп

әкімшілігі

Мектеп

психологі

Пән

мұғалімдері

Ата-ана

Сынып

жетекшісі

Профилактикалық жұмыс

Үлгерімі төмен оқушымен педагогика-психологиялық тұрғыдан жұмыс жүргізу шешімін шығару.

Мектеп:

Өз баласы үшін білім алуға жағдай жасау.

Отбасымен тұрақты, жағымды қарым-қатынас, мектеппен келеңсіз жағдайға түспеу.

Ата-ана:

Бағдарламаны меңгеру. Білім алудың тиімді жолын таңдау.

Оқушы:

Бағдарлама бағыты

жетекшісі

Бағдарлама бойынша қанағаттанарлық талап

ҮЛГЕРМЕУШІЛІКТІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАЛАУДЫҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ МОДЕЛІ

ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОНСОЛИУМ

ҮЛГІРМЕУШІЛІКТІҢ ИДЕНТИФИКАЦИЯСЫ

Ата-ананың ұстанымы бойынша (бақылау, әңгімелесу, сауалнама жүргізу, сұрақ жауап алу)

Мұғалімнің ұстанымы бойынша (бақылау, әңгіме, сауалнама, сұрақтарға жауап алу, үлгірмеушіге мінездеме беру)

Психологтың ұстанымы бойынша:

1. Әңгімелесу, оқушының оқуға деген ынтасын бақылау.

2. Диагностикалық минимум (оқушының оқуға қабілеті мен интеллектісін анықтауға арналған тест)

3. Оқушының жеке бас ерекшеліктерін зерттеуге арналған тесттер мен сұрақтар.

4. Оқушының қызығушылығын, танымдық қабілеті мен оқуға ынтасын анықтауға арналған тестер мен сұрақтар.

Мектептегі оқушының үлгірмеушілігін

диагностикалау

ҮЛГЕРМЕУШІЛІК

Мүғалім бақылауынан біраз уақыт шығып қалған оқушылар

Мүкіс еститін, не естуі кейіннен нашарлаған балалар

Ми ауруларымен ауырған балалар

Түрлі аурулармен ауырып, организмі әлсіреген балалар

Нашар мінезді балалар

1. Оқушының аты-жөні: _________________________________________________

2. Туған жылы, айы, күні: ________________________________________________

3. Әкесі: ______________________________________________________________

4. Шешесі: ____________________________________________________________

5. Отбасындағы бала саны: ______________________________________________

6. Отбасының әлеуметтік жағдайы: _______________________________________

А - отбасының әлеуметтік жағдайы.

Ә - тазалығы.

Б - ұқыптылығы.

В - ұлкен кішіге қатысы.

Г - адамгершілігі.

Д - денсаулығы.

Е - сабаққа қатысуы.

Ж - үйдегі тәрбиесі.

З - қызығушылығы.

И - ой өрісі

К - тіл байлығы.

Л - мінез-құлқы.

М - мектептегі тәрбиесі.

Н - еңбекке құлшынысы.

О - қоғамдық жұмысқа қатысуы.

П - жазу калиграфиясы.

Р - ұжыммен ынтымағы.

1 -төзгісіз (тәрбиесі төмен)

2 -әлсіз (жан-жақты тәрбиені қажет етеді)

3 -төмен (тәрбие шараларын қажет етеді)

4 -жақсы (тәрбиесінің кейбір түрлерін қажет етеді)

5 -өте жақсы

1

2

3

4

5

А

Ә

Б

В

Г

Д

Е

Ж

З

И

К

Л

М

Н

О

П

Р

Мінездеме: _______________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Мектеп психологы: _____________________

Сынып жетекшісі: _____________________

Оқушының іс-әрекетін бағалау рейтингісі

________________ (тоқсан бойынша)

№

Оқушының аты-жөні

Сабаққа қатысуы

Үй тапсырмасын орындауы

Оқу құралын күтіп ұстауы

Кітапханаға бару, әдеби кітап оқуы

Сыныптан тыс шығармашылық жұмыс жасауы

Қоғамдық жұмыстарға қатысуы

Сабаққа белсенділігі

Күнделік ұстауы

Өз ойын, пікірін дәлелдей білуі

Отбасы көмектесе ала ма?

Қорытынды ұпай

Қойылатын бағалары: 5-өте жақсы; 4-жақсы; 3-орташа; 2-төмен.

Тест сұрақтары

1. Мектепте ең маңызы не?

_________________________________________________________________________

2. Аптаның қай күнін жақсы көресің?

_________________________________________________________________________

3. Мектепте сен үшін ең қызықты нәрсе не?

_________________________________________________________________________

4. Бос уақытыңда немен айналысқың келеді?

_________________________________________________________________________

5. Егер таңдаудысаған берсе, қай сыныпта таңдап алар едің?

_________________________________________________________________________

6. Ең жақсы көретін пәндерің?

_________________________________________________________________________

7. Қай сабақ ұнамайды?

_________________________________________________________________________

8. Қалай оқисың?

_________________________________________________________________________

9. Үлгерімі жағынан қандай оқушы болғың келеді?

_________________________________________________________________________

10. Сыныпта бір партада кіммен отырғың келеді?

_________________________________________________________________________

11. Өзің күнделікті сабағыңа жеткілікті дәрежеде дайындалып жұрмін деп ойлайсың ба?

а. Өте жақсы;

ә. Дайындығым аздау;

б. Мән бермеймін;

в. Кейде дайындаламын;

г. Мүлде қарамаймын.

Қойылатын бағалары: 5-өте жақсы; 4-жақсы; 3-орташа; 2-төмен.

Тест сұрақтары

1. Мектепте ең маңызы не?

________________________________________________________________________

2. Аптаның қай күнін жақсы көресің?

________________________________________________________________________

3. Мектепте сен үшін ең қызықты нәрсе не?

________________________________________________________________________

4. Бос уақытыңда немен айналысқың келеді?

________________________________________________________________________

5. Егер таңдаудысаған берсе, қай сыныпта таңдап алар едің?

________________________________________________________________________

6. Ең жақсы көретін пәндерің?

________________________________________________________________________

7. Қай сабақ ұнамайды?

________________________________________________________________________

8. Қалай оқисың?

________________________________________________________________________

9. Үлгерімі жағынан қандай оқушы болғың келеді?

________________________________________________________________________

10. Сыныпта бір партада кіммен отырғың келеді?

________________________________________________________________________

11. Өзің күнделікті сабағыңа жеткілікті дәрежеде дайындалып жұрмін деп ойлайсың ба?

а. Өте жақсы;

ә. Дайындығым аздау;

б. Мән бермеймін;

в. Кейде дайындаламын;

г. Мүлде қарамаймын.

Оқушының қоршаған ортамен қатынасына

диагностикалық карта

Оқушының аты-жөні _____________________________________________________

Сыныбы _______________________________________________________________

№	Қоршаған ортасы Жағдаяттар	Отбасы	Достары	Сыныбы	Сабағы	Мұғалім	Көшеде	Басқа
1	Мен көбіне сәтсіздікке ұшыраймын
2	Мені өте жақсы түсінеді
3	Мен жасқанамын
4	Маған көмектеседі
5	Мен өз-өзіме сембеймін
6	Өзімді судағы балықтай сезінемін
7	Мені өте қинайды, жәбірлейді
8	Қолымнан бәрі келеді
9	Менің жыныма тиеді
10	Мені байқамайды
11	Мені бағалайды
12	Менің пікіріммен санасады
13	Мені ренжітеді
14	Мен өз ойымды жеткізуге жасқанбаймын

5-ылғи: түсінеді, жасқанбау, сену, сезіну т.б.

4-кейде: бірде түсіну, бірде түсінбеу, яғни жақсы.

3-жоқ: түсінбеу, жасқану, сенбеу т.б.

ОҚУ ӘРЕКЕТІНІҢ БЕЛГІЛІ ҚҰРЫЛЫМЫ

1. Оқу міндеттері

2. Оқу әрекеттері

3. Бақылау

4. Бағалау

МЕЛАНХОЛИК

ХОЛЕРИК

ФЛЕГМАТИК

САНГВИНИК

ТЕМПЕРАМЕНТ

1. Ерік сапаларының қалыптасуы

4. Көңіл күйі

3. Оқуға ынтасы

2. Дене күшінің дамуы

1. Танымдық қабілеті

БАҒЫТ

Үлгерімі төмен оқушыларға арналған тақырыпты меңгерту әдіс-тәсілдері

Байқауға ұсынып отырылған әдіс-тәсілдер оқушыларды жан-жақты жетілдіреді, теориялық білімдерін практикада қолдана білуге бағыттайды.

І. Буын, буынның түрлері бойынша жұмыс /«Бағдаршам» әдісі/

а) Басқа ұлт өкілдеріне және бастауыш сынып оқушыларына буын тақырыбын келесі әдіс арқылы түсіндіруге болады:

Буының 3 түрі бар:

1. Ашық буын

2. Тұйық буын

3. Бітеу буын

Буындарды «бағдаршам» деп түсіндіремін.

• Қызыл түс – жүруге болмайды, яғни бітеу буын. Ортасы дауысты дыбыс болып, екі жағы дауыссыбен келген үш не төрт дыбысты бітеу дейміз.

Мысалы: мал, төрт, мыр, жалт, тіс.

• Сары түс – дайындал, яғни тұйық буын. Екі немесе үш дыбыстан құралып және дауысты басталып, бір немесе екі дауыссыз дыбысқа аяқталған буынды тұйық буын дейміз. Мысалы: ат, от, үн, өрт, ант, ұлт.

• Жасыл түс – жүре бер, яғни бір буынды дауыстыдан тұратын немесе дауыссыздан бастап, дауыстыға аяқталатын буынды ашық буын дейміз.

Мысалы: а-та, ба-ла, те-ре-е, е.

ә) Сөдердің жуан, жіңішке сыңарларын тауып жазыңыз.

Сан-сән, тос-төс, тұр-түр, тол-төл, бос-бөс, сұр-сүр, бол-бөл, тоқ-төк, үр-ұр, ор-өр, ақ-оқ, өт-от, сол-сөл, қыр-кір, әр-ар.

Көздеген мақсат: оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру, ойын арқылы қарапайым қара сөзбен сабақты түсіндіру.

Күтілетін нәтиже: оқушылардың қызығушылығы артады, сабақты толығымен меңгереді.

ІІ. Сөз және сөз тіркестерімен жұмыс

1. Балаларға кез келген әріптерді айтқызып, сол айтылған әріптерді мұғалім бормен тақтаға жазып отырады.

2. Оқушылар сол әріптерден тедетіп сөздер құрастырады.

3. Құрастырылған сөздер тақтаға жазылып, өшіріледі. Оқушылар есте қалған сөздерді дәптерлеріне жазады.

4. Құрастырылған сөздермен сөз тіркестерін құрау тапсырмасы беріледі.

5. Сол сөз тіркестерін есімді тіркесін бір бөлек, етістікті тіркесін бір бөлек жаздыртамыз.

6. Оқушылар сол сөз тіркестерімен сөйлем құрайды.

7. Сөйлем қандай түрінде жататының анықтайды.

8. Сөйлем мүшелеріне талдау жасайды.

Үлгі:

• б, с, е, ж, д, а, о, р, г, і, т.б.

• бес, жар, жер, т.б.

• бес бала, бес кісі, туған жер, жер айналды, бес теңге, жер орбитасы, т.б. Есімді тіркес: бес бала, бес кісі, туған жер, бес теңге, жер орбитасы. Етістікті тіркес: жер айналады.

• Бес жердегі бес – жиырма бес.

• Хабарлы сөйлем.

• Бастауыг пен баяндауыштың ортасындағы сызықша

Бес жердегі бес жиырма бес.

Көздеген мақсат: оқушыларды жан-жақты жұмыс істеуге баулу, ойлау жылдамдықтарын, есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Күтілетін нәтиже: қазақ тілінің синтаксисі туралы түсініктері молаяды.

ІІІ. Сөйлеммен жұмыс түрлері

Тақтаға бір сөйлем жаылады. Сол сөйлемнен бір сөзді алып, әрі қарай жұмыс жүргізіледі.

Үлгі: Оқушылар мектепке келді.

«Мектеп» сөзін алдық.

1. Сөз тіркесін сөз таптарымен құра:

Зат есім зат есім – мектеп асханы

Сын есім мен зат есім – үлкен мектеп

Сан есім мен зат есім – бес мектеп

2. Буынға талдау жасау.

Мек-теп, бірыңғай бітеу буын.

3. «Мектеп» сөзіне мақал-мәтел, тақпақ немесе жұмбақ құрастыр.

Анамдай асыл мектебім,

Құшағы нұрлы көктемім.

Өмірдің аттап өткелін,

Қойныңда өсіп, көктедім.

1. Қазақ орыс сөздерін пайдаланып, «мектеп» сөзін қатыстыра отырып, сөзжұмбақ құрастыр.

1. Кошка

2. Сапог

3. Лиса

4. Лев

5. Дверь

6. Слон

5. «Мектеп» сөзін фонетикалық талдау жасау.

Мектеп, 6 әріп, 6 дыбыс.

М – дауысыыз үні

Е – жіңішке, ашық, езулік дауысты

К – дауыссыз қатаң

Т – дауыссыз қатаң

П – дауыссыз қатаң

6. Мектеп сөзін септеп, тәуелдеңіздер

А. Мектеп

І. Мектептің Т. Мектепті

Ж. Мектепте

Ш. Мектептен

К. Мектеппен

Менің мектебім Біздің мектебіміз

Сенің мектебің Сендердің мектептерің

Сіздің мектебіңіз Сіздердің мектептеріңіз

Оның мектебі Олардың мектебі

Көздеген мақсат: бір сөзбен бірнеше тапсырма құрып, орындауға болатының оқушыларға дәлелдей отырып, оларды шығармашылыққа тарту.

Күтілетін нәтиже: оқушылардың тілдік қоры толығады, сөздік қоры молаяды, ой-санасы дамиды.

П

Е

Т

К

Е

М

№	Мазмұны
1	Үлгреімінде ауытқушылық бар оқушыларды есепке алу	1 сыныпты бітіргенде
2	Үлгерімі төмен оқушылармен үнемі әңгіме жүргізу, үй тапсырмасын күнделігіне жазуын қадағалау, сабаққа қатысуын бақылау	Үнемі
3	Үлгерімі төмен оқушылардың білім сапасына талдау жасау	Күнделікті
4	Аралық бақылау жұмыстарының нәтижесін жинақтау	Айына 1 рет
5	Ата-анасымен қарым-қатынаста болу	Үнемі

Жұмыс жоспары