Мақала

Тақырыбы: "Футбол ойыны оқушыларды біріктіреді"

Кіріспе

Футбол – тек спорт қана емес, сонымен қатар оқушылардың қарым-қатынасын нығайтып, достықты дамытуға көмектесетін маңызды құрал. Бұл әдістемелік кітапша футбол ойыны арқылы оқушыларды біріктіру, олардың ынтымақтастығын арттыру және мектеп қауымдастығын нығайту жолдарын ұсынады.

I. Футболдың әлеуметтік рөлі

Футбол командалық ойын болғандықтан, ол балаларды бірге жұмыс істеуге, бір-бірін қолдауға және ортақ мақсатқа жетуге үйретеді. Ойын барысында келесі дағдылар қалыптасады:

• Командалық жұмыс – Оқушылар бір команда ретінде ойнап, бір-біріне сенуді үйренеді.

• Жауапкершілік – Әр ойыншы өз рөлін дұрыс орындау арқылы бүкіл команданың жетістігіне ықпал етеді.

• Көшбасшылық – Ойын барысында оқушылар көшбасшылық қасиеттерін дамытады.

• Төзімділік пен шыдамдылық – Жеңіске жету үшін балалардың шыдамдылығы мен күш-жігері маңызды рөл атқарады.

II. Футболды мектеп бағдарламасына енгізу жолдары

1. Денешынықтыру сабағында футболды пайдалану

Футболды мектеп бағдарламасына енгізудің ең тиімді жолы – оны денешынықтыру сабақтарының тұрақты бөлігіне айналдыру. Сабақтар келесі құрылымда болуы мүмкін:

• Дайындық бөлімі: Жаттығулар мен қыздыру қозғалыстары (10-15 минут).

• Негізгі бөлім: Ойын техникасын үйрету (доп тебу, пас беру, тактикалық әдістер) және шағын ойындар (25-30 минут).

• Қорытынды бөлім: Сабақты талдау, ойын нәтижелерін бағалау (5-10 минут).

2. Футбол үйірмелерін ұйымдастыру

Футболға қызығушылық танытатын оқушылар үшін арнайы үйірме ұйымдастыру тиімді. Бұл жерде балалар футболдың негізгі қағидаларын тереңірек меңгеріп, жарыстарға дайындала алады.

3. Достық турнирлер өткізу

Мектепішілік және аймақтық деңгейде турнирлер ұйымдастыру – оқушыларды біріктірудің тамаша әдісі. Жарыстарда әділдік пен ынтымақтастықты насихаттау маңызды.

4. Инклюзивті футбол

Барлық оқушылардың, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі балалардың да футбол ойнауына жағдай жасау – қоғамдағы теңдікті қалыптастырудың бір жолы.

III. Футбол арқылы оқушыларды тәрбиелеу

Футбол тек физикалық белсенділік қана емес, сонымен бірге тәрбие құралы болып табылады.

• Спорттық мәдениет – Оқушылар жеңісті де, жеңілісті де дұрыс қабылдауды үйренеді.

• Тәртіп пен уақытты басқару – Футбол ойыншылары уақытты тиімді пайдалануға дағдыланады.

• Достық пен құрмет – Командаластар мен қарсыластарға деген құрметті қалыптастырады.

Қорытынды

Футбол – оқушыларды біріктіретін күшті құрал. Ол мектеп оқушылары арасында достық қарым-қатынасты нығайтып, оларды командалық жұмысқа үйретеді. Сондықтан мектеп бағдарламасына футболды белсенді енгізу маңызды.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Ахметов, Қ. «Дене тәрбиесі және спорт» – Алматы: Білім, 2015.

2. Мұхамеджанов, С. «Футбол ойынының теориясы мен әдістемесі» – Алматы: Қазақ университеті, 2018.

3. Айтмұхамбетов, Б. «Балалар және жасөспірімдер спорты» – Астана: Фолиант, 2020.

4. FIFA. «Футбол ережелері» – Халықаралық футбол федерациясы, 2023.

5. Қуанышбаев, Ж. «Мектептегі денешынықтыру сабағында командалық ойындарды қолдану» – Оқу-әдістемелік құрал, 2019.

6. UEFA. «Футболдағы тәрбие мен көшбасшылық» – Еуропалық футбол қауымдастығы, 2022.

7. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі. «Дене тәрбиесі пәні бойынша оқу бағдарламасы» – Астана, 2021.

8. Көпбаев, Т. «Оқушылардың спорттық дағдыларын қалыптастыру» – Алматы, 2017.

9. Спорт педагогикасы бойынша ғылыми мақалалар жинағы – ҚР Ұлттық ғылыми кітапханасы, 2020.

Бұл әдебиеттер оқушыларды футбол ойыны арқылы біріктіру, олардың спорттық мәдениетін қалыптастыру және мектеп бағдарламасына футболды тиімді енгізу мәселелерін зерттеуде пайдалы болады.

Автор: Кусайынов Дарын Тилешович