ЙОД ЖӘНЕ ОНЫҢ СПИРТТІ ЕРІТІНДІЛЕРІ

ЙОД ЖӘНЕ ОНЫҢ СПИРТТІ ЕРІТІНДІЛЕРІ

Оқытушы Бакбаева Айсулу Кенесбекова

Түйін

Бұл мақалада йод және оның спиртті ерітінділерінің қасиеттері, құрамы, қолданылу салалары мен ерекшеліктері қарастырылады. Йодтың антисептикалық әсері мен медициналық практикадағы орны сипатталып, оның тиімділігі мен қауіпсіздігі жайлы мәліметтер беріледі. Сонымен қатар, спиртті ерітінді құрамындағы калий йодидінің рөлі және йодты қолдану кезіндегі сақтық шаралары талданады. Мақала фармакология саласындағы білімді тереңдетуге бағытталған.

Аннотация

В данной статье рассматриваются свойства, состав, области применения и особенности йода и его спиртовых растворов. Описывается антисептическое действие йода и его место в медицинской практике, приводятся данные о его эффективности и безопасности. Кроме того, анализируется роль йодида калия в спиртовом растворе и меры предосторожности при использовании йода. Статья направлена на углубление знаний в области фармакологии.

Abstract

This article discusses the properties, composition, applications and features of iodine and its alcoholic solutions. The antiseptic effect of iodine and its place in medical practice are described, and data on its effectiveness and safety are provided. In addition, the role of potassium iodide in alcohol solution and precautions when using iodine are analyzed. The article is aimed at deepening knowledge in the field of pharmacology.

Кіріспе:

Йод – табиғи антисептик, медицинада кеңінен қолданылатын маңызды микроэлемент. Ол дезинфекциялаушы қасиетімен танымал және тері мен шырышты қабықтарды өңдеуде тиімді.

Йодтың қасиеттері:

Химиялық элемент, периодтық жүйеде галогендер тобына жатады.

Қою күлгін түсті кристалдар түрінде болады.

Этанолда жақсы ериді, ал суда ерігіштігі төмен.

Антисептикалық, фунгицидтік, бактерицидтік әсер көрсетеді.

Йодтың спиртті ерітіндісі (Tinctura Iodi):

Ең жиі қолданылатын түрі – 5% және 10% йодтың 95% этил спиртіндегі ерітіндісі.

Құрамы: 5 г йод, 2 г калий йодиді, 95% этанол – 100 мл-ге дейін.

Калий йодиді йодтың ерігіштігін жақсартады.

Қолданылуы: теріні залалсыздандыру, жараларды өңдеу, хирургиялық операцияға дайындық кезінде.

Қолдану жолдары:

Жергілікті түрде – жара, кесік, іріңді қабынуларды өңдеу.

Тыныс алу және ауыз қуысы ауруларында – йод қосындысы бар препараттар (люголь, йодинол) арқылы.

Қалқанша без ауруларын емдеуде – йод тапшылығын толтыру үшін.

Артықшылықтары:

Қолдануға жеңіл, тиімді және қолжетімді.

Микроорганизмдердің кең спектріне қарсы әсер етеді.

Ұзақ сақтау мерзімі бар.

Сақтық шаралары:

Аллергиялық реакция тудыруы мүмкін.

Ашық жараға, күйікке немесе шырышты қабыққа көп мөлшерде жағуға болмайды.

Жиі қолдану теріге тітіркеніс тудырып, йодизмге (уытты әсер) әкелуі мүмкін.

Қорытынды:

Йодтың спиртті ерітіндісі – ғасырлар бойы қолданылып келе жатқан қарапайым, бірақ өте тиімді дәрілік құрал. Оның антисептикалық қасиеті, жеңіл қолданылуы мен қолжетімділігі медициналық практикада үлкен орын алады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

Жұмағазиев Ж.Ж. Фармакология. – Алматы, 2021.

ҚР Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар реестрі. – 2023.

Н.А. Бобырева. Фармацевтикалық технология негіздері. – М., 2018.